Bovennormatief toetsen De herberekening bespaart inwoners van Capelle aan den IJssel veel overlast en de onnodige uitgave van belasting- geld: bij nieuwbouw zo’n 200.000 euro. Dit voorbeeld toont goed de beperkin- gen van normen aan, vindt Kees Blom, adviseur civiele techniek bij de gemeen- te Rotterdam. “Dat een brug veilig moet zijn, staat in de wet. Het bouwbesluit vertaalt die veiligheid naar meetbare factoren, zoals stijfheid en sterkte. De toetsingsnorm is vervolgens niet meer dan een formule die aantoont dat een brug aan de wettelijke eisen voldoet. Maar de factoren die invloed hebben op de daadwerkelijke veiligheid kun je nooit allemaal in één formule vatten: die is al- tijd te generiek.”


Achtergrondkennis Faalkansanalyses bieden extra moge- lijkheden om de constructieve veilig- heid van kunstwerken aan te tonen voor het bevoegd gezag. Maar voor dit zo- genoemde bovennnormatief toetsen heb je als ingenieur achtergrondkennis nodig over de normen, en die is in de praktijk vaak onvoldoende aanwezig, merkt Blom. “Dat is zonde. Want kost- bare versterkings- of vervangingsmaat- regelen kunnen vaak worden voorko- men of uitgesteld. Ook het belang van uitstel moet niet onderschat worden: het biedt vaak mogelijkheden voor een be- tere planning of gebruik van innovatieve toepassingen.”


Het meten van verkeerslasten.


BOVENNORMATIEVE TOETSING BESPAARDE CAPELLE AAN DEN IJSSEL VEEL OVERLAST EN ONNODIGE UITGAVEN


Nieuw rekenmodel Van uitstel was bijvoorbeeld sprake bij de grootscheepse renovatie van de Rot- terdamse Maastunnel. Al tijdens onder- houd in 2011 bleek de tunnel ernstig aangetast door betonrot. “In eerste in- stantie leek het erop dat de tunnel on- middellijk dicht moest”, herinnert advi- seur Blom zich. “Nog dezelfde avond zijn we gaan analyseren hoe dicht we bij falen zaten. Hiervoor gebruikten we DIANA, het standaardmodel bij herbe- rekening aan bros materiaal. Parallel daaraan zijn we gaan analyseren met ATENA, een softwareprogramma dat normaal alleen voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt. De twee on- derzoeken bevestigden elkaar en toon- den aan dat de Maastunnel voorlopig nog open kon blijven. Waar we óók ach- ter kwamen: ATENA bleek in dit geval een net zo krachtig rekenmodel als DI- ANA, maar eenvoudiger in gebruik.”


Vanwege deze goede toepasbaarheid werd ATENA begin vorig jaar ook inge- zet bij de Rotterdamse brug Veersche Heuvel. Hoewel deze brug bij zware be- lasting nog uitstekend functioneerde en geen gebreken vertoonde, was hij vol-


gens de ‘normale’ berekeningen slechts beperkt belastbaar. “Dat kwam vooral doordat we weinig technische informa- tie hadden over de brug en te veel con- structieve aannames moesten doen”, vertelt Van der Laarse. “Voor meer infor- matie was destructief onderzoek nodig geweest, en dat was voor deze situatie te prijzig en hinderlijk.”


Verborgen draagcapaciteit ATENA maakte het mogelijk om een niet-lineaire analyse uit te voeren. “Je gaat hierbij uit van het ontstaan van scheuren en analyseert wat die doen met de sterkte”, vertelt adviseur Blom, die opmerkt dat scheuren vaak ten on- rechte tot schrikreacties leiden. “Ver- gelijk het met een stapel stenen waar je het cement tussenuit haalt. Die stort ook niet zomaar in.” In het geval van de Veersche Heuvel kon Blom aanto- nen dat de zogenaamde drukboogwer- king tot verborgen draagcapaciteit leidt. “Hiermee voldoet de brug voorlopig nog ruimschoots aan de veiligheidseisen en kan hij nog tientallen jaren functioneren zonder aanzienlijke problemen of groot onderhoud.”


Toekomst Mede door de grote vervangingsopgave die eraan komt, zal kennis over bestaan- de bruggen en bovennormatief toetsen alleen nog maar belangrijker worden, verwacht Blom. “Die verschuiving zie je gelukkig ook al in het onderwijs. ATENA zal verder verbeterd worden, en er zul- len ook weer nieuwe modellen komen. Ook data worden belangrijker, zowel voor bestaande als voor nieuwe brug- gen. Tegenwoordig hangen we brug- gen steeds vaker vol met sensoren: die kunnen gedurende de hele levensduur de echte belasting meten, in plaats van dat die gebaseerd is op het verwachte verkeer.” Volgens Blom hoef je niet al- tijd meteen te weten wat die sensoren uiteindelijk gaan opleveren. “Dat is in- herent aan innovatie en het werken met data. Als je de data eenmaal hebt, kun


Nr.7 - 2018 OTAR O Nr.7 - 2018TAR 15


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65