Sleutelaar TOEN & NU
Carel Brouwer
ZUINIG EN PERFECT GEDRAAID
In de schuur, tussen een paar op te knappen oude McCormick-trekkers, staat de zelfgebouwde Cabroco-mengwagen (Carel Brouwer Constructie) van sleutelaar Carel Brouwer onder een doek. Hij bouwde deze mengwagen ongeveer twintig jaar geleden voor de smalle gangen van de vleeskalverstal.
ARTIKEL VAN TOEN
Trekker & Werktuig 222, maart 2007. Een zelfrij- dende voermengwagen voor de kalverstal, met maar 15 pk. Carel Brouwer in Noordeloos bouw- de er een, met de hulp van toenmalige collega Dirk-Jan de Bruijn. De mengwagen met een brandstofverbruik van één liter per uur werd gemaakt uit tweedehands onderdelen. Van een oude Deutz D15, de bovenste helft van een 2.600 liter giertank en een oude Frasto-voer- mengwagen werd de Cabroco in elkaar gesleu- teld. De zijkanten zijn verhoogd en de kopse kanten dichtgemaakt. Om voldoende smal te zijn – de uiteindelijke wagen is maar 140 centi- meter breed – moest de trekker nog wel op smaller spoor worden gezet. De menghaspel werd afgekeken van de Keenan-wagens. In de bak kun je ruim 1.000 kilo voer mengen. Maar om de koppeling te sparen werd de bak eigenlijk niet zwaarder beladen dan 600 tot 800 kg.
Mengen met weinig vermogen
Een zelfrijdende voermengwagen met maar 15 pk. Kan dat? Ja, zo blijkt uit het sleutelresultaat van Carel Brouwer uit Noordeloos. En dan ook nog eens met een brandstofverbruik van één liter per uur. Gebouwd van tweedehands onderdelen. Met recht een voermengwagen (bijna) zonder vermogen.
Toen vader Cees en zoon Carel Brou- wer uit Noordeloos zes jaar geleden hun schuur inrichtten als vleeskal- verstal zochten ze een oplossing voor het voeren. Met de machines die ze voor het melkvee gebruikten, wilden ze niet de kalverstal in om in- sleep van ziekten te voorkomen. Bovendien hadden ze de voergangen smal gehouden om maximaal ge- bruik te kunnen maken van de be- schikbare ruimte. Gelukkig bleek Carel een inventief sleutelaar en met hulp van zijn toenmalige collega Dirk-Jan de Bruijn ging hij aan de slag.
Als basis diende een oude Deutz D15 die ze voor weinig geld op de kop hadden getikt. Helaas zat de 15 pk eencilinder vast, maar door de aftak- as aan een andere trekker te koppe- len, kregen ze deze met het nodige geweld weer los. En hij bleek nog te lopen ook. Het trekkertje werd tot op motor en aandrijflijn kaal gemaakt. Op de kale onderbouw plaatsten de mannen de bovenste helft van een 2.600 liter giertank. De zijkanten werden verhoogd en de kopse kan- ten werden dichtgemaakt. De basis stond. Om voldoende smal te zijn, de uiteindelijke wagen is maar 140 centimeter breed, moest de trekker nog wel op smaller spoor worden ge- zet. Bij de vooras geen groot pro- bleem, maar van de achteras moes- ten ze de velgplaten lossnijden en helemaal buiten op de velg weer vastlassen. Carel en Dirk-Jan lasten een meng- haspel in elkaar en keken daarbij
42 tekst en foto's: Arend-Jan Blomsma
goed naar de haspel van de Keenan wagens. Alleen hoe sterk hij moest worden, was even een gok. De as van rond 40 bleek niet sterk genoeg. Nu bestaat het eerste deel uit rond 60, het tweede deel is rond 40, met op- gelaste verstevigingsribben en het achterste deel, waar de minste krachten op komen, is rond 40. Voor het lossen is een vijzel gebruikt van een oude Frasto voermengwa- gen. Ook hier kwam weer even een gebrek aan ervaring bij het bouwen van een voermengwagen om de hoek kijken, want in eerste instantie werd de vijzel te hoog geplaatst en
kreeg hij de wagen niet leeg. Door hem 15 centimeter te laten zakken, was dit probleem echter ook weer opgelost.
Carel Brouwer (r) en Dirk-Jan de Bruijn gebruikten ruim een half jaar lang hun vrije avonden en zater- dagen om de Cabroco te bouwen. Het resultaat is bijzonder.
Kunstgreep De wagen kan aan twee kanten los- sen, maar ook hier was een klein kunstgreepje voor nodig. Want de wagen draait het voer naar links en om ook rechts goed te kunnen los- sen, zijn er platen op de menghaspel gezet die net wat meer voer mee- nemen naar de rechterkant. Nu lost de wagen, zeker als hij ruim halfvol is, ook aan de rechterkant goed. De oude Frasto wagen bleek voor nog meer onderdelen goed. Ook de aandrijving van de haspel en de vij- zel komt hier uit. De aandrijving komt van de aftakas van de trekker. De tussenas loopt naar een vertra- gingskast en ook in de kettingover- brenging zit nog een vertraging. De Frasto had een eigen hydrauliek- circuit en dat kwam goed uit, want de Deutz beschikte zelf niet over hy- drauliek. En voor het bedienen van de losschuiven is het toch wel han- dig. De hydropomp haalt de aandrij- ving van de vertragingskast. De tweede pomp van de Frasto, voor het aandrijven van de frees van die wagen, bleek niet nodig en is dus weggelaten. Er was nog een onderdeel van de Frasto wat goed van pas kwam: de weeginrichting. Carel en Dirk-Jan hebben de bak op de drie weegcel- len geplaatst die tevens bij de Frasto werden gebruikt en ook de monitor
is opnieuw gebruikt. De meeste hoofdbrekens bij de bouw leverde de besturing, want oorspronkelijk zat het stuur achter de vooras en nu er- voor. Door de stuurstangen over de tandheugel te leiden in plaats van eronderdoor sturen de wielen toch in de gewenste richting. Dat van de trekker nu alleen de eerste versnel- ling en de achteruit te gebruiken zijn, is geen probleem, al doktert Ca- rel nog wel aan een oplossing om ook de tweede en derde versnelling te kunnen gebruiken.
Zuinig Het uiteindelijke resultaat werkt naar volle tevredenheid en is op zich wel heel bijzonder. Want een zelfrijden- de voermengwagen met slechts 15 pk kom je nergens anders tegen. In de bak kan ruim 1.000 kilogram voer worden gemengd. Voor de Rosé kal- veren wordt een rantsoen zonder graskuil gedraaid en dat scheelt. Mede daardoor is de 15 pk voldoen- de. Maar om de koppeling, een zwak punt van de machine, te sparen, laadt Carel meestal niet meer dan 6 tot 800 kilogram. Zuinig is de machi- ne ook. De 20 liter dieseltank is groot genoeg voor 20 dagen! En per dag draaien de Brouwers ongeveer een uur, want er gaat dagelijks zo'n 3 ton voer doorheen. De wagen draait nu al een aantal jaren probleemloos, waarbij vorig jaar wel de motor moest worden vervangen. Maar ook dat is opgelost en nu loopt de Cabro- co (Carel Brouwer Constructie) weer als een zonnetje. ❏
D
15 POWERRR staat in grote letters op de voorkant van de mengwagen. Die po- wer ging er in 2013 alleen wel uit. De mengwagen was kapot en bij gebrek
aan onderdelen stond de machine stil. Toen kwam ook de vraag over hoe het bedrijf voort te zetten. Doorgaan met de veehouderij of niet? Korte tijd voerde Carel de vleeskalveren met de hand, maar toen die de stallen verlieten, kwamen er geen nieuwe. Carel richt zich nu vooral op zijn mechani- satiebedrijf: LMB Brouwer. Onder andere als dealer van Zetor. En zijn vrije tijd gaat vooral naar de sleu- telprojectjes die hij nog op het erf heeft staan.
De aandrijving van het meng- gedeelte loopt van de aftakas van de Deutz via een vertra- gingskast naar de tandwiel- overbrenging.
De menghaspel is ook zelf gefabriceerd. Om de wagen rechts ook goed te laten lossen, zitten er links twee platen op de haspelas.
De gloeispiraal doet het niet. Met een brander de inlaatlucht ver- warmen, blijkt ook een goede manier van voorgloeien.
OPROEP: Bent u ook zo'n handige sleutelaar, of kent u iemand die met een slimme creatie een plekje verdient in Trekker & Werktuig? Bel of mail naar de redactie: (0314) 34 94 08 of
trekker@reedbusiness.nl
43
Perfect zoals hij is Zou Brouwer nu weer beginnen aan een voer- mengwagen zoals zijn Cabroco, dan had hij er niks aan veranderd. “Hij heeft perfect gedraaid, en nog zuinig ook.” In het sleutelaarartikel van 2007 bleek de as van de menghaspel (van rond 40) niet sterk genoeg. Die ging al snel kapot. Het eerste deel werd daarop van rond 60 gemaakt met opgelaste verstevigingsribben. Het tweede deel, waar de minste krachten op komen, bleef rond 40. “Dat heeft het jaren goed volgehouden”. In 2007 was er nog de wens om de tweede en derde versnelling in gebruik te kunnen nemen. Bij het bouwen lukte het namelijk alleen om de eerste en de achteruit functioneel te krijgen. “Dat is niet meer gelukt”, zegt Carel. “Maar dat hebben we ook helemaal niet nodig gehad”. Hoe langer je naar de mengwagen kijkt, hoe meer opvalt. Zoals een verroeste knijp- tang die een prominente plek in een buis, binnen handbereik van de bestuurder kreeg. “Daar zit een verhaal bij”, zegt Carel. “Dit is een dieseltje en op koude dagen had ik geen zin om voor te gloeien. Het dopje bij de inlaatlucht is de vervanging van
68 TREKKER JULI/AUGUSTUS 2020
de gloeispiraal. Dat dopje draaide ik er af, hield er een vlammetje bij en dan kon ik hem starten. Maar soms zat dat dopje vast en dan gebruikte ik deze knijptang om hem los te draaien.”
Hij gaat nooit meer weg Nu staat de machine stil. “Maar hij gaat nooit meer weg”, benadrukt Brouwer. Hij zoekt nog steeds door naar onderdelen om de mengwagen weer werkend te krijgen. En dat blijkt nog best een hele klus. “Ik zoek nog naar de eindvertraging van de hoofdaandrijving (complete kast), van een hori- zontale voermengwagen. Maar het is nog best las- tig om daaraan te komen”. Toch zit Brouwer niet stil, terwijl de zoektocht naar onderdelen doorgaat. Eens een sleutelaar, altijd een sleutelaar. De meng- wagen is namelijk niet het enige project dat hij heeft staan. In de hobbyruimte ligt een nieuwe trekker voor de tractorpulling, in onderdelen. “Een monster”, zegt Carel vol trots. De tekeningen aan de muur geven een beeld van hoe het er straks uit komt te zien. Zetor-rood, of toch zwart. De roze va- riant die zijn dochter schetste wordt het (helaas) niet. Ook voor klanten sleutelt Carel graag aan op- lossingen voor kleine en grote problemen. Zoals een zelfgebouwde balenkantelaar achter de ron- debalenpers met wikkelaar. Een op het oog simpe- le constructie van een metalen arm met wiel, die de ronde balen op hun kant leggen. “Ik kreeg die vraag van een klant, omdat hij dat makkelijker vond met het oppakken van de balen. De construc- tie heb ik afgekeken bij een loonwerker, maar die had een ander type wikkelaar dus ik moest het ont- werp aanpassen. Ook het juist afstellen vergde nog wat tijd, maar uiteindelijk werkt het fantastisch”.
TEKST: MARGRIET NIJENHUIS
T rekker & W erktuig maar t 2007
T rekker & W erktuig maar t 2007
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
