Dubbel Check KLEINDOCHTER EN OPA


Lieve Tess, H


et geeft me een heel goed gevoel dat jij, m’n jongste kleindochter, zo’n belangstelling hebt getoond voor het Indische verleden van je opa en oma. Wat een prachtig land en wat een vriendelijke mensen, vond je ook niet? Ik was weer terug in Sindoeradja, nu Sinduraja, omstreeks


oktober 1991 en het was op 31 maart 1949 dat dit noodlottige incident, met veel bloedvergieten, daar had plaatsgevonden. Het is iets wat me altijd is bijgebleven. Ik was toen net 21 geworden en de tweede politionele actie met alle ellende was net achter de rug.


Samen met oma was ik in Sindoeradja in gezelschap van een grote groep voorma- lige tegenstanders, 42 jaar na dato. Ik was toen op Java op uitnodiging van voor- malige tegenstanders van de IMAM-strijdgroep (Indonesia Merdeka Atau Mati; IMAM staat voor ‘liever dood dan slaaf’). Met een van hun commandanten had ik destijds, vlak na het staak-het-vuren omstreeks september 1949, een vriend- schappelijk contact gelegd. Ik was toen postcommandant in Soembang. De lokale IMAM-commandant was een zekere Iwa Soemarmo. De tegenstanders bij Sin- doeradja waren van de TNI geweest, het reguliere Republikeinse leger. Omstreeks oktober 1990 kreeg ik het 327 pagina’s tellende gedenkboek Indonesia Merdeka Atau Mati van diezelfde Iwa Soemarmo toegestuurd. Ik heb toen in Utrecht in de bibliotheek die tekstgedeelten zitten vertalen uit het Hoog Maleis (de Bahasa Indonesia) die van toepassing waren op ons wederzijdse strijdgebeuren en verder verwerkt in mijn aanvullende verhalenbundel Sterren stralen overal.


Op een gegeven ogenblik kwamen we bij een meer open terreingedeelte met aan de linkerkant een alang-alangveld, dor hoog gras van ongeveer een halve meter hoogte. Rechts van de weg een paar meter uit de berm vandaan was een gevloch- ten bamboehekwerk van ongeveer anderhalve meter hoog. Daarachter stonden verspreid enkele kamponghuisjes tussen struikgewas, bamboestoelen en klap- perbomen (…) Bij het begin van het alang-alangveld barstte de hel ineens los. Van voren, vanaf een bocht in de weg en van links over het gras heen daalde een regen van kogels op ons neer. Mijn eerste reflex, plat voorover en wegrollen, was iets dat me jarenlang was ingestampt en tot een tweede natuur was geworden. Van de weg af. Dekken kon niet! (…) Onderwijl zoemden de kogels als woedende bijen door het gras. Grashalmen knakten voor mijn ogen af. Het was een hels spektakel, een oorverdovend geknetter en geratel uit allerlei soorten wapens. (…) Het schieten kwam van heel dichtbij. Terwijl ik daar tegen de grond gedrukt lag, probeerde ik voorzichtig om me heen te kijken, maar ik durfde mijn hoofd nauwelijks op te til- len, zo intens was het vijandelijk vuur.


(Fragment uit De hinderlaag bij Sindoeradja)


Je oma en ik waren in het najaar van 1991 ruim een maand te gast bij diverse leden van de oude studentenstrijdgroep, zo ook bij Hanny en John Sardjono en hoofdzakelijk bij diezelfde Iwa Soemarmo. We hebben toen heel Java doorgereisd. Het was voor ons een overweldigende ervaring, overal ontmoetingen met heel veel mensen. Oma ontmoette nog tal van bekenden uit haar jeugd, oud-klasgeno- ten van de school in Poerwokerto.


Indiëveteraan Hans Gerritsen schreef drie boeken: De hinder- laag bij Sindoeradja. Militaire acties op Java (1987), Historische verkenningen van Nieuw-Zeeland (2005) en Sterren stralen overal. Zoektochten naar vroeger (2008).


Inmiddels heb jij een aantal van deze mensen die nu nog leven mogen ontmoe- ten en heb je een rondreis gemaakt langs plekken uit het Indonesië van je opa en oma. Ik vind het bijzonder dat je op dezelfde leeftijd als ik destijds had, onder heel andere omstandigheden, de plekken hebt gezien waar dit achteraf zo zin- loze geweld heeft plaatsgevonden. Laten we hopen dat er nooit meer zo’n oorlog plaatsvindt.


Hans Gerritsen januari-februari 2016 33


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65