Dubbel Check
‘Mijn hart ligt nog altijd in Indië’
Naam en leeftijd: Rang en functie: Uitzending: Is nu:
Hobby’s: Hekel aan:
Johanna Wijers-van ‘t Hert (87) sergeant 2, administratieve kracht VK KNIL, Nederlands-Indië gepensioneerd
lezen, puzzelen en koken doodse stilte en oneerlijke mensen Beste oorlogsfilm: De langste dag
“Tijdens de Japanse bezetting van Indië zat ik van 19 februari 1943 tot eind augustus 1945 met mijn moeder en mijn drie jaar jongere zusje in het vrouwenkamp Banjoe Biroe, zo’n 5 kilometer van Amba- rawa op Midden-Java. Mijn moe- der is daar op 7 juni 1945 helaas overleden”, vertelt Johanna Wijers-van ‘t Hert.
1943 tot eind 1945 in dit uitgewoonde interneringskamp, dat na toevoeging van andere barakken tot Banjoe Biroe XI werd verheven. Pas eind november, tijdens de turbulente Bersiap-tijd, van september 1945 tot december 1945, kon een begin worden gemaakt met de evacuatie van de vrouwen en kinderen uit Banjoe Biroe XI.
“Mijn vader kwam ons op een gege- ven moment ophalen. We moesten met hem met de trein terug naar zijn interneringskamp in Tjimahi. Onder- weg konden we in Djokja overnachten in een hotel dat eigendom was van Nederlanders die er net weer waren teruggekeerd”, vertelt Wijers. “Het was allemaal heel angstig. Indonesiërs reden met open auto’s door de stad, zwaaiend met vlaggen met Merdeka erop, wat zowel ‘vrij van slavernij’ als ‘onafhankelijk’ betekent. De volgende dag zijn we in alle vroegte naar het station gegaan en gelukkig konden we verder reizen naar Tjimahi, waar we veilig zijn aangekomen. Tijdens die nacht, hoorden we later, zijn de Neder- landse eigenaars van het hotel in Djokja en een aantal gasten vermoord. Aan die moordpartij waren wij dus net ont- snapt. Drie maanden later zijn we naar Holland gerepatrieerd.”
Door Dick Schaap Foto: Karin Stroo
O 32
ver vrouwenkamp Banjoe Biroe is weinig gepubli- ceerd. De Amsterdamse historicus Richard
N. Voorneman schetst in zijn boek Banjoe Biroe XI, een vrouwenkamp op Java het leven van ruim tweeduizend vrouwen en hun kinderen van eind
MEI 2014
Verpleeghulp Wijers’ vader vond in Holland werk in
de plasticfabriek van een oud-collega uit Indie. “Hij had intussen een nieuwe relatie en trok zich eigenlijk van mij en mijn zusje weinig aan. We moesten het zelf maar uitzoeken. We woonden op een kamer in Amsterdam. Ik vond werk bij de stichting Nederland helpt Indië. Daar deed ik de administratie van de dekenpakketten die verstrekt werden
aan uit Indië terugkerende landgeno- ten, maar die even zo goed betaald moesten worden. De stichting was ondergebracht bij de Escomptobank aan de Keizersgracht in Amsterdam. Zo voorzagen we samen in ons eigen onderhoud. Het was geen vetpot, maar het lukte om ervan rond te komen”, vertelt Wijers. Ze had zich intussen aangemeld bij het Rode Kruis voor uitzending als verpleeghulp, waar ze ervaring mee had opgedaan tijdens haar werk in het kampziekenhuis van Banjoe Biroe XI.
Uitzending
Dat plan werd echter doorkruist door- dat Wijers op 21 november 1948, kort na haar 21e verjaardag, van het in 1944 in Melbourne opgerichte Vrouwen- korps KNIL te horen kreeg dat ze als administratieve kracht naar Indonesië kon worden uitgezonden. “In Indië werd ik geplaatst op het stafkwartier van de Militaire Politie. Ik woonde als sergeant 2 met veel andere vrouwen aan de Laan Holle in Batavia. In die tijd heb ik mijn man ontmoet. Hij was bij de marechaussee (MP in Indië; red.) en vertoefde in Batavia in afwachting van zijn demobilisatie na drie jaar als lid van de 7 December Divisie. Samen zijn we eind 1950 teruggekeerd naar Hol- land, nadat ik er eerst voor had gezorgd dat mijn moeder een ordentelijk graf kreeg in Indonesië. Wij zijn inmiddels bijna 63 jaar getrouwd. Mijn vader heeft in Indië altijd als technicus op ondernemingen gewerkt. Tot aan de oorlog heb ik er een mooie tijd gehad. In 1988 ben ik er een paar maanden teruggeweest, omdat mijn man voor Fokker werd uitgezonden. Mijn hart ligt er nog altijd.”
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64