BOERENLEVEN
Wees geen slachtoffer, maar focus op wat wél kan
Onteigening, vergunningen intrekken, hoe blijf je overeind? Door de nadruk te leggen op de kwaliteiten die je hebt.
Door Margreet Welink O
nteigenen, vergunningen afpak- ken, onuitvoerbare regelgeving en kritische burgers, als boer(in) krijg je het momenteel flink
voor de kiezen. Geen wonder dat er gemop- perd wordt, geen wonder dat menigeen de lol in het werk verliest. Het gevoel dat je het nooit goed doet, hoe hard je ook werkt en hoe zeer je ook probeert het wél goed te doen, kan verlammend werken. Dat vreet energie, maar het goede nieuws is: het is mogelijk om mentaal overeind te blijven en de motivatie van vroeger weer terug te vinden. Het minder goede nieuws is dat dat niet vanzelf gaat en dat je het zelf moet doen.
Om te beginnen is het niet vreemd dat mensen die voortdurend in een negatie- ve setting werken, daar vroeg of laat in meegesleept worden. Het gevoel dat je niet gewaardeerd wordt en niet gewenst bent, kruipt onder de huid, er ontstaat een ang- stig en dreigend gevoel over de toekomst: kun je wel boer blijven? En als je geen boer meer kunt zijn, wat ben je dan eigenlijk nog wel? Want veel meer dan bij mensen in loondienst, zijn werk en privé bij boeren met elkaar verweven, legt Hans de Witte uit. Hij is arbeidspsycholoog en hoogleraar aan de KU in Leuven en deed veel onder- zoek naar de impact van baanonzekerheid. “Omdat bij boeren hun werk en leven één geheel zijn, ontstaat het gevoel dat wat je bént, bedreigd wordt. Dat is een enorm be- lastende situatie die tot allerlei mentale en zelfs lichamelijke klachten kan leiden.” Hij somt op dat mensen prikkelbaar kunnen worden of agressief, vermoeid zijn door slechter slapen, angstig of depressief kun- nen worden. Lichamelijk kunnen klachten
98 als hoofd- of rugpijn ontstaan.
Kunnen mensen zich wapenen tegen zul- ke gevoelens? “Dat ligt eraan in hoeverre je er invloed op hebt”, duidt De Witte. “Als de economie minder wordt, is reageren lastig. Stel dat Rusland de import van peren stil legt, wat moet je dan? Mailen met Poetin? Dat gaat weinig uithalen. Ook op beleid heb je als boer niet altijd invloed. Aanpas- singen die nodig zijn voor het klimaat, worden breed gedragen door de samenle- ving, daar kun je als individu weinig tegen doen.”
Geen speelbal Toch hoef je als boer geen speelbal te zijn van wat er om je heen gebeurt. “Mensen halen hun identiteit uit een groep. Bij boe- ren is dat helemaal sterk: wij zijn boeren en daar zijn we trots op. Vanuit die identiteit wordt het gevoel versterkt dat je zinvol werk doet. Zoek dus naar elementen die jouw identiteit verder inkleuren.” Concreet gezegd: benoem wat jouw sterke kanten zijn en onderzoek hoe je een positieve bijdrage kunt leveren aan het produceren van voedsel, gegeven de huidige situatie. Zo krijg je de controle terug over datgene wat eerst onbeheersbaar leek.
Dat raakt aan de positieve psycholo-
gie. Dit is een relatief nieuwe stroming binnen de traditionele psychologie die zich van oudsher vooral richt op problemen, gebreken en stoornissen. Door de focus te verleggen naar positieve zaken, naar iemands sterke kanten, naar zijn kracht en kwaliteiten, ontstaat weer ruimte voor plezier in het werk en het leven. Uitgangs- punt daarbij is om niet te denken ‘wat is er verkeerd aan mij?’, maar om te denken ‘wat is er goed aan mij?’ Met deze aanpak verdwijnen de negatieve factoren welis- waar niet, maar je kunt er wel beter mee omgaan, waardoor je weer beter in je vel komt te zitten. En dat komt ook het bedrijf ten goede. Iedereen heeft sterke kanten en wie er even niet op kan komen, kan ze al dan niet met hulp van anderen ontdekken en uitbouwen.
Roer succesvol omgooien Veel boeren zullen hierbij denken: ja, maar… “O, dat begrijp ik heel erg goed, dat ja maar”, zegt De Witte. “Alleen kom je er waarschijnlijk niet verder mee.” Onderzoek dat hij jaren terug deed naar boeren die niet verder konden op de manier zoals ze het altijd deden, leverde op dat velen na het nodige ja maar toch in staat bleken het roer succesvol om te gooien.
‘Ga je heroriënteren en leg de nadruk op de kwaliteiten die je hebt’
“Er was een groep die met ecotoerisme aan de slag ging en er was een groep die kleinschaliger ging werken, op biologische grondslag. Niet dat iedereen dat moet gaan doen, ik bedoel te zeggen dat er mogelijk- heden zijn om boer te blijven, alleen op een andere manier.” Hij adviseert tot slot: “Het is moeilijk, maar wees geen slachtoffer. Ga je heroriënteren en leg de nadruk op de kwaliteiten die je hebt. Het is namelijk niet niks om goed dieren te houden en voedsel te produceren, dat kan niet iedereen.”
BOERDERIJ 107 — no. 1 (28 september 2021)
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
