Ontevreden leden geen unicum in grote coöperaties
fi nanciering die in juni dit jaar is vastge- steld, fl ink moeten bijstorten. Dat is nodig om alsnog genoeg leveringscertifi caten te krijgen op basis van melkleverantie. Dat bijstorten steekt bij een fl ink aantal leden, ook al kan het over meerdere jaren worden uitgesmeerd.
Een andere fundamentele vraag is de verdeling van melkgeld. Dat gaat in de eer- ste plaats om de hoogte van het contante melkgeld, maar ook om een eventuele nabetaling als het bedrijf winst maakt. Hoe moet die winst verdeeld worden over leden en reserveringen in het bedrijf RFC? En is dat op basis van de melkleverantie of naar rato van de ledencertifi caten die iemand heeft? Ook hier zijn de meningen nog steeds verdeeld; de een ziet liever zoveel mogelijk geld direct op de eigen bankre- kening, anderen hebben er minder moeite mee als een groter deel via een winstdeling wordt uitbetaald en deels als certifi caat in RFC blijft zitten.
Een andere splijtzwam is de vergoeding voor bijzondere melkstromen, zoals de weidegangtoeslag, maar ook de toeslagen voor PlanetProof. Wie maakt de kosten en heeft dat lid dan ook exclusief recht op de hogere melkprijs? Dat speelt des te meer als niet iedereen mee kan doen. Toeslagen verdelen over alle melk verwatert immers de vergoeding voor de bedrijven die de be- treffende melk leveren. Een principekwes- tie dus: samen verdienen en verdelen of alles toedelen aan degenen die meedoen in een bepaalde stroom?
Al dat soort onvrede met verschillende oorzaken wordt nog eens versterkt als ook het resultaat tegenvalt, zoals begin dit jaar bij de jaarcijfers 2020. Hoe dat voor dit jaar uitpakt, is nog afwachten. Een belangrijke structurele reden voor de tegenvallende re- sultaten is het wegvallen van de lucratieve verkoop van kindervoeding in China. Dat is in ieder geval deels defi nitief. Duidelijk werd in ieder geval dat een fl inke reorgani- satie en herschikking nodig is in het bedrijf en dat raakt ook de leden. Dat is in gang gezet inclusief sluiting van fabrieken en snijden in de personeelskosten. CEO Hein Schumacher heeft de hoofd- lijnen van de nieuwe structuur. Meer focus op de Nederlandse en Europese markt voor consumenten-merkproducten en foodservice, meer effi ciency en behoud van posities in Afrika en Azië. Potentieel zit er in de uitbouw van farmaceutische ingredi- enten. Dat vergt forse investeringen voor het aanpassen van fabrieken en investeren in de nieuwe strategie zonder een fl inke plus uit babyvoeding.
Er zullen ongetwijfeld nog lastige beslui- ten volgen. Ook dan zal niet iedereen zich kunnen vinden in aanpassingen. Wunne- kink is het niet gelukt om de onrust onder leden weg te nemen. Of plaats maken voor nieuwe bestuurders genoeg is om eindelijk wel rust in de coöperatie te krijgen, moet blijken. Het verrassend snelle vertrek is volgens ingewijden wel fl ink ingeslagen bij de bestuurders in ledenraad en districtsbe- sturen.
BOERDERIJ 107 — no. 1 (28 september 2021)
De onrust bij FrieslandCampina duurt al een aantal jaren. Het heeft inmiddels honderden vooral grotere leden doen besluiten om naar andere zuivelbedrijven over te stappen. Met name naar A-Ware, dat inmiddels de tweede partij is in Nederland met een melkplas van circa 1,7 miljard kilo melk. A-ware heeft ook leveranciers overgenomen van DOC Kaas, dat jarenlang een duidelijk lagere melkprijs betaalde dan FrieslandCampina. Inmiddels zijn er geruchten dat leden van RFC zouden overstappen naar DOC Kaas, dat nu onder- deel is van het Duitse coöperatieve DMK. De omgekeerde wereld ten opzichte van ruim tien jaar geleden toen DMK ontstond. RFC betaalde tot nu toe gemiddeld gezien altijd een hogere melkprijs uit, zowel ten opzichte van DOC als ten opzichte van DMK. Dat het kan verkeren, blijkt ook uit
voorbeelden in de akkerbouw. De grote coöperaties Cosun (Suikerunie en Aviko) en aardappelverwerker Avebe hebben ook lastige tijden gekend. Bij Cosun leidde over- name van de particuliere suikerfabriek CSM tot rumoer tussen leden van de coöperatie en de voormalige leveranciers van CSM. Dat stopte pas met duidelijkheid over uitbeta- ling en de rechten en verplichtingen van het lidmaatschap en toen de overgangstermijn voor de nieuwe leden vanuit CSM werd ingekort. Bij Cosun is de suikerprijs jaren- lang gesteund door goede resultaten van Aviko, ook in de jaren dat de suikermarkt het moeilijk had door het einde van de suikerquotering. Aviko doet het nu duidelijk even minder, vooral door de coronacrisis en lockdowns in 2020 en 2021. Avebe heeft zeer slechte tijden gekend
toen het bedrijf slechte resultaten boekte met producten uit zetmeelaardappelen en met name enkele nieuwe buitenlandse activiteiten. Het bedrijf stond in 2006 aan de rand van de afgrond. Pas na fors saneren en veel investeringen (ook van de leden) in nieuwe producten en markten staat het bedrijf er inmiddels weer goed voor. De aandelen (inclusief leveringsrecht en -plicht) zijn weer geld waard, er zijn echter tijden geweest dat telers met geld toe ze nog niet wilden overnemen.
17
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
