FOTO: MARK PASVEER FOTO: MARK PASVEER
VELDBONEN ‘Voeren van veldbonen bespaart
Op hun melkvee- en akkerbouwbedrijf houden Wietze-Jan (41) en Jacob Grijpma (35) in Warfstermolen (Fr.) 90 koeien op 140 ha, waarvan 8 ha veldbonen en 40 ha pootaardappelen. Rjg is 11.500 kilo melk met 4,39% vet en 3,53% eiwit.
Kostprijsberekening veldbonen TOEGEREKENDE KOSTEN
zaaizaad Cartouche zomerveldboon (kg)
meststoffen dit jaar niks gewasbescherming onkruiden Pirirmor (gram) Prosaro (ltr)
Basagran (0,5 ltr) en Wetcit (0,7 ltr)
Werkzaamheden eigen beheer spuiten
woelen, roteren en zaaien dorsen
overige toegerekende kosten malen tot meel
TOTALE TOEGEREKENDE KOSTEN KILO DROGE STOF PER HECTARE KOSTEN PER 100 KILO DROGE STOF
hoeveelheid 200 prijs (€ ) 275
fors op soja-aankoop’ Maatschap Grijpma teelt vanaf 2018 veldbonen. “Ons doel is om zelf een eiwitrijk ruwvoergewas te telen voor ons melkvee. Dat vervangt een groot deel van de soja in het rantsoen en dat bespaart jaarlijks meer dan € 10.000 op de voerkosten”, vertelt Wietze-Jan Grijpma. “De stikstofna- levering van veldbonen van 40 kilo N per hectare levert in de volgteelt ook een kunstmestbesparing van € 45 per hectare op.”
500 1
1,2 2
39 56 28
50
135 205
100 951
5.950 15,97
De maten telen veldbonen van Limagrain: 1,5 hectare Tundra win - terveldbonen en 6,5 hectare Cartou- che zomerveldbonen. Vanwege de akkerbouwtak telen ze de veldbonen in eigen beheer. Daar houdt Jacob zich mee bezig. Hij zaait de winter- veldbonen in oktober-november, de zomerveldbonen half april. “De veldboon is een vlinderbloemige plant en bindt stikstof uit de lucht. Daarom bemesten we alleen wat kali voor de peulontwikkeling.” Het combinen doet een collega- akkerbouwer. Op 30 juli zijn de winterveldbonen geoogst en op 6 september de zomerveldbonen. De
opbrengst van de winterveldbonen viel met 5 ton bonen per hectare tegen. De zomerveldbonen deden het met 7 ton bonen (met 85% droge stof) per hectare beter. “Een deel van de winterveldbonen is afgevroren bij strenge vorst op 14 februari. Door het koude groeiseizoen waren er ook minder insecten en minder bestui- ving en dat leidt tot minder bonen”, legt Wietze-Jan uit.
Na de oogst slaat Grijpma de veldbonen op in een bewaarloods met ventilatie. Vanwege het natte seizoen zijn de bonen dit jaar nog gedroogd tot 85% droge stof. Een loonbedrijf maalt elke maand een deel van de bonen en blaast het meel in een voersilo. “We voeren onze koeien 1,5 kilo veldbonenmeel per dag. Dit vervangt 1 kilo soja in het basisrantsoen, omdat veldbonen 30% eiwit bevatten en sojabonen 44%. De veldbonen zijn krachtvoer- vervangers met hoogwaardig eiwit en zetmeel.” Waarschijnlijk zaaien de maten volgend seizoen alleen maar zomerveldbonen. “Winterveld- bonen zijn toch vorstgevoelig.”
Veldbonen voor eiwitrijk krachtvoer, vorst lastig voor winterveldbonen
Het areaal veldbonen blijft elk jaar groeien, zowel winter- als zomerveld- bonen. Dit jaar stond er 1.490 hectare veldbonen in Nederland. “Wij zien mengteelt van veldbonen met granen ook toenemen”, zegt Jos Groot Koerkamp, commercieel manager veehouderij van Limagrain. Eigen veldbonenmeel kan een deel
Oogst van winterveldbonen op het bedrijf van Grijpma in Warfstermolen (Fr.). De opbrengst viel tegen door vorstschade en kou rondom de bloei.
van het eiwitrijke krachtvoer vervan- gen en dat bespaart op de voerkos- ten. Zeker nu aankoop van eiwitrijk krachtvoer, zoals soja, flink duur is. De veldboon is een vlinderbloemig gewas, dat stikstof achterlaat voor het volggewas. “Veldbonen passen dus perfect in kringlooplandbouw. Een an-
der voordeel is dat de bonen ook nog zetmeel bevatten voor extra energie”, zegt Groot Koerkamp. Dit seizoen viel met name de op-
brengst van winterveldbonen tegen door late strenge vorst in februari en minder insecten voor bevruchting in de koude maand mei. Zomerveld- bonen bloeien later dan winterveld- bonen, waardoor de bevruchting en opbrengsten van zomerveldbonen met 6 tot 7 ton bonen per hectare beter waren. Tundra is het meest gezaaide winterveldbonenras in Ne- derland en Cartouche is een nieuwe zomerveldboon met een zeer hoog eiwitgehalte (meer dan 30%).
BOERDERIJ 107 — no. 1 (28 september 2021) 77
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
