COLUMN ONDERNEMEN


Naar de maan Roel Jongeneel, universitair docent landbouwbeleid Wageningen UR T


oen aan de astronauten die in 1969 uit de ruimte terugkeerden werd gevraagd hoe het was om hun voet op de maan te zetten, dacht Armstrong even na en zei dat het hem nederig maakte om de aarde van zo veraf te zien, als een oase in een zee van duis- ternis. Hij zei dat hij getroffen werd door een diep gevoel dat we moesten leren om die oase te redden. Soms kan het goed zijn om afstand te nemen en een zaak eens van die kant te bekijken. Armstrong deed dat letterlijk. Zag hij toen ‘meer’ en ‘beter’? Wat ik zie en hoor is dat we misschien duurza- mer zouden moeten worden, maar dat ‘de economie’ daarbij in de weg staat. Die laat een eigenwettelijkheid zien waardoor échte ver- andering lastig blijft. Als dat hier al zo is, verwacht je dat dat zeker in de VS zo is, waar nog een rauwer kapitalisme bestaat, dat vooral door het winstbejag van aandeelhouders wordt gedreven. Toch komt er een interessant geluid vanuit de overkant van de plas van Mariana Mazzucato, een professor van een van de beste universiteiten daar. Zij schrijft in haar boek Moonshot dat aan de reis naar de maan heel veel voorafging: eerst een visie, daarna een steeds vastere ambitie, vervolgens een gigantische uitvoeringsklus, waarin overheid, wetenschappers en bedrijven op een nooit eerder vertoonde manier met elkaar samenwerkten. Steeds weer slaagden ze erin ‘onmogelijke barrières’ te slechten. Een gigantische pres- tatie in een betrekkelijk korte tijd: Kennedy begon er in 1962 voor het eerst over en in 7 jaar was het zover.


Nu de verrassing: Mazzucato is geen ruimtevaartdeskundige, maar econome-bestuurskundige met veel verstand van innovatie. Ze ziet dat we vandaag opnieuw voor een enorme uitdaging staan waarvan de urgentie veel groter is dan de maanreis. Ze stelt dat als de wereld opnieuw vanuit visie en ambitie in die spirit zou gaan werken het dan mogelijk is om de wereld echt te veranderen, ook de economie! Kleine stapjes is gerommel in de marge en gaat niet helpen: er is een transformatie nodig. De economie is volgens Maz- zucato de uitkomst van hoe elke actor is georganiseerd en wordt bestuurd. Dat is geen noodlot, maar daar liggen keuzes achter en die kunnen anders. De economie kan gaan meewerken aan de verandering die nodig is en hoeft geen spelbreker te blijven. Dat hebben we nodig: het opnieuw uitvinden van de voedseleco- nomie, waardoor duurzaam beloond wordt. Dan is er met inspira- tie en transpiratie veel mogelijk, vaak ongedacht. Een meewerkend verdienmodel kan écht het verschil gaan maken. Maar waarom roeptoetert iedereen van alles en blijft de economie buiten de discussie? Volgens Mazzucato komt dat omdat we ‘purpose’, doel en vastberaden samenwerking missen. Niet ‘waar draait het om?’ (geld), maar ‘waar gaat het om?’ (goed beheer en voedsel in over- vloed) moet ons handelen gaan bepalen.


VOEDSEL- ECONOMIE OPNIEUW UITVINDEN


BOERDERIJ 107 — no. 1 (28 september 2021)


23


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124