Het dilemma


Een psychotherapeut wil de behande- lingsrelatie met een cliënt beëindigen vanwege een vertrouwensbreuk. Mag dat als de cliënt suïcidaal is?


Filosoof/ethicus Lieke van der Scheer is verbonden aan de Universiteit Twente. Zij schrijft deze beschou- wing afwisselend met Arko Oderwald, medisch filosoof/ethicus.


Een psychotherapeut heeft een vrouw in behandeling die aan zichzelf wil werken, omdat zij er niet in slaagt een langdurige relatie te hebben. Ook haar huidige relatie staat erg onder druk. Haar partner heeft gezegd er een punt achter te zetten omdat hij moeite heeft met haar claimgedrag. Hij vindt dat zij in therapie moet gaan om zelfstandiger te worden. Aanvankelijk lopen de sessies naar tevredenheid. Cliënt is zeer gemotiveerd en zegt na elke sessie dat ze ontzettend blij is met de begeleiding van de psychotherapeut. Dat verandert na een sessie waarin de psychotherapeut


cliënt vragen stelt die helemaal verkeerd vallen. Daarna vraagt cliënt bij herhaling aan de psychotherapeut of zij haar wel werkelijk wil helpen en geeft zij op een dwingen- de manier aan wat zij nodig heeft. De psychotherapeut benoemt dit gedrag in een aantal sessies en probeert dit met cliënt te bespreken. Dit heeft een averechts effect: het vertrouwen van cliënt in de psychotherapeut blijkt verder af te nemen. Omdat de vertrouwensvraag en het eisende gedrag de


psychotherapeut belemmeren in haar behandeling van cliënt en er geen perspectief is op verbetering, legt zij cliënt uit dat zij niet in staat is haar goed te begeleiden en overweegt haar een andere therapeut te adviseren. Cliënt geeft daarop aan dat de therapeut haar enige hoop is en dat zij bij een beëindiging van de behandelrelatie niet weet hoe ze verder moet met haar leven. In de daaropvolgende sessie geeft zij aan suïcidale gedachten te hebben en deze te zullen uitvoeren als de psychotherapeut niet meer met haar verder zou willen. De psychotherapeut verkeert in gewetensnood. Mag zij


onder deze omstandigheden de behandelingsrelatie wel beëindigen? En als zij dat doet, kan zij dan de crisisdienst van de ggz informeren?


D


e eerste vraag die bij het lezen van deze casus bij me opkomt


is: is dit een moreel probleem of een behandelprobleem? Ik denk primair het laatste, want de vraag is hoe je als psycho- therapeut een claimende en/of afhankelijke cliënt kunt helpen. Op dat gebied ben ik als filosoof natuurlijk slechts een geïnteres- seerde leek, maar ik durf toch te veronderstellen dat het hier gaat om een typisch geval van nega- tieve overdracht, een probleem dat in de psychotherapie wel vaker voorkomt. Onverwerkte negatieve gevoelens uit eerdere ervaringen worden – inclusief de buitenproportionele emoties – geprojecteerd op de psycho- therapeut. Daardoor lijdt de behandelrelatie onder hetzelfde probleem als waarvoor de cliënt in therapie is gegaan. In deze ca- sus gedraagt de cliënt zich in de therapie op vergelijkbare wijze als in haar dagelijkse leven. Dergelijke overdracht (en


tegenoverdracht) doet zich vaak voor in een psychotherapeuti- sche relatie. Een psychothera- peut moet dat kunnen herken- nen en de cliënt in een veilige therapeutische situatie helpen andere reactiepatronen aan te leren. Hoofdprobleem in deze casus lijkt me dat de psycho- therapeut en haar cliënt daar niet in slagen. Het morele probleem is dat de


Wilt u een dilemma aan dit panel voorleggen? Stuur een mail naar: redactie@artsenauto.nl o.v.v. dilemma. Wij nemen contact met u op.


044 juli/augustus 2013 ArtsenAuto


therapeut haar toevlucht zoekt in een juridische oplossing, het


Professional Casus


Ethicus Lieke van der Scheer


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124  |  Page 125  |  Page 126  |  Page 127  |  Page 128  |  Page 129  |  Page 130  |  Page 131  |  Page 132