Tekst: Marjan Enzlin Beeld: De Beeldredaktie/Bas Beentjes


‘Ik noemde het nooit hypnose, want daarbij kregen mensen de wildste fantasieën’


niet professioneel reageerde op ang- stige patiënten”, vertelt de inmiddels 76-jarige Gudde. “Soms reageerde ik heel routinematig, soms ergerde ik me kapot aan het gedrag van een patiënt en op een ander moment was ik juist heel meelevend. Dat was allemaal te ongeleid en niet professioneel, vond ik. Te betrokken bij het gedrag dat werd uitgelokt door mijn behandeling.” Gedreven door de ontevredenheid


met zijn eigen gedrag, reageerde hij op een advertentie in het tandartsenvak- blad. Daarin werd door de Nederlandse Vereniging voor Medische Hypnose een cursus aangeprijsd. Met zes andere tand- artsen volgde hij deze, om er vervolgens in de praktijk niets mee te doen.


“Tenminste, ik dacht dat ik er niets mee deed”, zegt Gudde. “Maar toen ik een aantal jaren later op een jaarvergade- ring van de vereniging waarvan ik wel lid was geworden, een psychiater tegen het lijf liep en met hem een casus be- sprak, zei deze tegen mij: ‘Wat jij doet, is je reinste hypnose.’ Ongemerkt had ik kennelijk allerlei technieken toegepast die bij patiënten tot een tranceachtige ontspanning leidden. En ik deed dat ook nog met een enorme inductiesnelheid. Waar getrainde psychotherapeuten vier uur nodig hadden, deed ik het bij wijze van spreken tijdens het handenwassen. Later, toen ik inmiddels alle cursus- sen en opleidingen op het gebied van medische hypnose had gevolgd, begreep ik waarom. Om in trance te raken is geconcentreerde aandacht nodig voor dat wat belangrijk is of belangrijk is ge- maakt. In tegenstelling tot de patiënten van de psychotherapeuten, kwamen mijn angstige patiënten al volledig


geconcentreerd op hun angst bij mij in de praktijk binnen. Dat maakte ze veel sneller ontvankelijk voor de hypnose- suggesties die ik inbracht.” We hebben het inmiddels over de


jaren zeventig. In bepaalde milieus was het ‘in’ om zich bezig te houden met persoonlijke ontwikkeling op grond van het verleden. De psychotherapie vierde hoogtij. Ook Gudde had zich aan persoonlijke psychotherapie onderworpen. “Onder het mom dat ik als zorgprofessional wilde weten wat er bij angst speelt zodat ik indien nodig goed zou kunnen verwijzen, begon ik aan persoonlijke psycho- therapie”, vertelt hij. “Maar dat was natuurlijk een smoes. Al leerde ik er behalve over mijzelf ook veel over mijn patiënten. Over hoe seksueel misbruik bron kan zijn voor aanrakingsangst en kokhalzen tijdens een behandeling bijvoorbeeld. Tegenwoordig is daar meer aandacht voor in de tandheel- kunde, maar destijds was er maar een handjevol tandartsen dat zich expliciet bezighield met het hoe en waarom van angstige patiënten.” Gudde besloot zijn praktijkruimte


en wachtkamer helemaal in te richten op de patiënt. Zo was er een rustgevend muziekje te horen in de wachtruimte en werden kleuren en inrichting af- gestemd op ontspanning. Ongekend voor die tijd. Alles werd gedaan om de patiënt zich zo prettig mogelijk te laten voelen. Eenmaal in de behandelkamer begon Gudde vrijwel direct met het toe- passen van technieken om patiënten in een ontspannen gemoedstoestand te brengen. “Daar moet je je geen hocus pocus bij voorstellen hoor,” zegt hij. “Ik noemde het ook nooit hypnose, want


daarbij kregen mensen de wildste fan- tasieën. Nee, ik vroeg ze meestal of ik een concentratieoefening met ze mocht doen. Eigenlijk is dat ook precies wat je doet. Je verlegt de concentratie op angst naar de concentratie op een ander, pret- tiger onderwerp door suggesties in te geven. En dat doe je door op een rustige manier, geleid door de ademhaling van de patiënt, dingen tegen ze te zeggen. Ik noemde het nooit een ontspannings- oefening. Angstige patiënten kunnen zich niet ontspannen, tenminste dat denken ze, maar ondertussen raakten ze vanzelf in een ontspannen trance en kon ik ze behandelen.”


Jarenlang paste Gudde zijn technieken met succes toe in zijn praktijk. Totdat hij die, vanwege iets wat op een burn- out leek, op 60-jarige leeftijd voortijdig moest overdoen aan twee vrouwelijke tandartsen. Kort daarna werd kanker bij hem geconstateerd en was het met de tandheelkunde voorgoed gedaan. Het kostte jaren om de kanker te over- winnen, maar dat lukte wel en tijdens de vele behandelingen kon Gudde zijn kennis over medische hypnose succes- vol op zichzelf toepassen. Onlangs rondde hij een manuscript


af waarin hij op autobiografische wijze (als tandarts Herman) verslag doet van een groot aantal cases uit zijn vroegere praktijk. “Ik zoek nog een uitgever voor het boek”, vertelt hij. “Want hoewel het geen leerboek is, denk ik dat jonge tand- artsen er wel ideeën uit kunnen opdoen. Ontzettend veel mensen zijn bang voor de tandarts. En voor 7 procent van hen is de angst zo groot dat ze onder geen beding naar een tandarts gaan. Ik heb vele jaren gewerkt met een bijzondere groep patiënten onder wie door collega’s verwezen patiënten met psychosoma- tische klachten. Ik denk dat het boek iets kan bijdragen aan de kwaliteit van tandheelkundige zorg. En verder is het gewoon ook leuk om te lezen hoe een man die zich nooit met de beroepsgroep heeft geïdentificeerd en altijd een bui- tenbeentje was toch jarenlang succesvol als tandarts heeft gewerkt.”


ArtsenAuto december 2012 043


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116