ONDERNEMEN ▶▶▶ INTERNATIONAAL ▶▶▶ UITGANGSMATERIAAL


Water De grond bestaat uit een samenstelling van zand-leem met een laagdikte van 40 centi- meter: prima voor prei, maar om dat zo te houden is het niet handig er heel intensief in te roeren. De hoofdgrondbewerking wordt daarom uitgevoerd met een soort schijveneg die vooral mengend en minder kerend werkt tot 20 à 25 centimeter diepte. Daarna wordt gefreesd. Het zaaien gaat met zeven rijen per bed met een pneumati- sche precisiezaaimachine van het Italiaanse merk Agricola. “Goed en eenvoudig, elke boer kan ermee omgaan.” De bedden wor- den na zaai en bevochtigen afgedekt met folie om korstvorming te voorkomen. “We beregenen nagenoeg om de dag 3 à 4 mil- limeter, ik noem het weleens een substraat- teelt.”


Jaarlijks valt er in de regio rond Agadir 250 millimeter neerslag, december staat te boek als de natste maand met zo’n 50 milli- meter. Maar dan moet het wel regenen. Dat dwingt tot een overwogen aanpak van de vochtvoorziening. Op percelen die nieuw in gebruik worden genomen, wordt direct een ondergrondse beregening met sproei- ers op 15×15 meter aangelegd. “Onze hele teeltoppervlakte is zo ingericht, met bas- sins en grondwaterputten op alle drie loca- ties. Die geven goed water, maar het is ook een feit dat het grondwaterpeil aan het da- len is. Men is daarom bezig met een project voor de ontzilting van zeewater, daarmee wordt de EC teruggebracht van 38 naar 0,9. Je moet je inschrijven voor deze waterle- verantie, dat kost wat, maar het is noodza- kelijk. Verder ligt er nog een stuwmeer in


De oogst in Nederland, met drie man op een klembandrooier.


de buurt. Dat staat nu droog, maar er kan ineens zo veel regenen dat het ook weer di- rect vol staat.”


De grond wordt in Marokko niet ke- rend bewerkt, en daarna gefreesd. Er komen geen herbiciden op, de zon maakt dat het onkruid geen kans krijgt. De wateraanvoer gaat met on- dergrondse beregening.


38


Organiseren, delegeren Voor het runnen van een bedrijf ver van huis moet je geschikt zijn. “Je moet goed kunnen organiseren, delegeren, en – het meest belangrijk – vertrouwen hebben in mensen. “Voorheen bijvoorbeeld hadden we dieselpompen voor de watervoorzie- ning, dat is allemaal elektrisch geworden. Dat is zekerder, maar er staan noodaggre- gaten bij voor als het toch fout gaat. Al doende leer je ook steeds beter om te gaan met mensen: je houdt rekening met hun cultuur, en je weet dat fouten maken onvermijdelijk is. Maar ik kan echt kwaad worden als er onnodige fouten worden gemaakt. Daarom moet de organisatie goed staan: met een bedrijfsleider, finan- cieel-organisatorisch assistent, een teelt- man, twee personen voor de aansturing van de beregening, en een iemand die ‘telt’ bij het zaaien en tijdens de oogst van de planten.” Het bedrijf kweekt in Marokko 30 tot 35 rassen, Krypton, Shafton, Chinook en Rally vormen daarvan het merendeel. De bestrij- ding van ziekten en plagen gaat vergelijk- baar als in Nederland, en maakt onderdeel uit van een vooraf opgezette teeltplanning. Chemisch onkruid bestrijden is er niet bij. “Dan weet je zeker dat je jonge planten


▶GROENTEN & FRUIT | 31 januari 2020


achteruit zet. Wat wel goed werkt, is de grond na de oogst van de planten zwart la- ten liggen. Door de zon wordt de bodem gortdroog en gloeiend heet.” Nederlandse preiplanten worden uitslui- tend machinaal geoogst, waarbij direct op de machine kleine en kromme planten worden uitgesorteerd. Een machinebe- manning bestaat uit drie personen. In Ma- rokko rijdt er alleen een schudlichter om de planten klaar te leggen om verzameld te worden. “Voor de rest gaat het zoals het in Nederland twintig jaar geleden ging, in handwerk. De nauwkeurigheid waarmee dat gaat, is onze kracht.”


Mijlpalen


Heidie en John Baltussen zijn net 50+. Hoe ziet het bedrijf er over vijf of tien jaar uit? Het blijft even stil, de vraag blijkt een doordenker. “De beslissing om in Marokko actief te worden, was een mijlpaal voor ons bedrijf. Zo ook de aanstelling van Rob van Mierlo. Hij is verkoper, en in voorjaar en in de zomer belast met het zaaien, oogsten en afleverklaar maken van de Ne- derlandse planten. Wellicht komt binnen enkele jaren een van onze zonen erbij. We gaan in principe voor consolidatie van de huidige bedrijfsomvang, al is niet uitge- sloten dat we in Marokko nog wat groei- en. In Nederland verwachten we dat niet. Het hangt uiteindelijk van onze klanten in welke richting het gaat “


FOTO: STAN VERSTEGEN


FOTO: BALTUSSEN PREIPLANTEN


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48