DE KLOOF TUSSEN FEEST VAN LICHT EN DE HARDE WERKELIJKHEID
Eenzame kerst E
Sinds we kerst associëren met gezelligheid en knusheid met het gezin, is er ook een verbinding tussen het kerstfeest en de eenzame soldaat aan het front. Kerstmis brengt gevaar mee voor het moreel en emotionele kwetsbaarheid ligt dan op de loer.
Door: Christ Klep
en sluw plannetje, vond de Colombiaanse regering ongetwijfeld. Een heel sluw plannetje. Sinds de jaren zestig vocht de Colombiaanse overheid een keiharde guerrillaoorlog uit met
de verzetsbeweging FARC. Voor het kerstoffensief 2016 bedacht de regering een creatief plan, in samenwerking met een reclamebureau. Speciaal gericht op eenzame FARC-strijders met heimwee. Negen kerstbomen werden in de buurt van bevoorradingsroutes van de guerrilla’s neergezet. In het donker was de boodschap in lichtlet- ters van kilometers ver te lezen: ‘Als het kerstfeest naar de jungle kan komen, kunnen jullie best naar huis komen! Demobiliseer!’ Hetzelfde reclamebureau bedacht trouwens nog een campagne met verlichte drijvende kerstballen met persoonlijke boodschappen van familie en vrienden. De ballen dreven via riviertjes kalmpjes het guerrillagebied binnen: ‘Kom toch thuis met kerst!’ Het is nog niet eens zo heel lang dat we een verband leg- gen tussen kerst en gezelligheid, knapperend haardvuur, melancholische liedjes en cadeautjes onder de den- nenboom. In de loop van de negentiende eeuw werd het kerstfeest een stuk commerciëler, gericht op de knus- heid van het gezin. Pas toen ook ontstond de verbinding tussen kerstfeest en de eenzame soldaat aan het front of in gevangenschap.
Commercieel idool Het zou trouwens tot circa 1930 duren voor de goed-
lachse kerstman zijn karakteristieke mollige en knal- rode uiterlijk kreeg. De reden was opnieuw strikt com- mercieel. Coca Cola was op zoek naar een frisdrankdrin- kende kerstman. Zijn pak moest uiteraard fel rood zijn, de aandachttrekkende kleur van Coca Cola. De moderne kerstman was geboren. Zoals een historicus samenvatte: ‘Een mengeling van kruisvader en commercieel idool.’ Overheden waren zich al direct bewust van de gevaren die Kerstmis meebracht voor het moreel. De kloof tussen het feest van liefde en vrede enerzijds en de harde wer- kelijkheid aan het (thuis)front anderzijds was immers erg groot. De Amerikaanse legerleiding verbood daarom
10 december 2017
tijdens de Vietnamoorlog zoetsappige kerstnummers als Elvis Presley’s Blue Christmas en Bing Crosby’s I’ll Be Home For Christmas. Overheden doen van oudsher hun best Kerstmis in operatiegebieden zo normaal mogelijk te laten verlo- pen. Zinvolle, niet al te frivole kerstcadeaus worden aangemoedigd voor de eenzame echtgenoten en ver- loofdes aan het front: warme handschoenen, schrijf- setjes, scheermesjes en natuurlijk sigaretten. Het Britse merk Con Amore bood tijdens de Eerste Wereldoorlog sigaretten aan met regimentsembleem voor de ultieme persoonlijke toets. De bijbehorende reclameslogan luidde: ‘In de loopgraaf of mess, elke inhalering zal hem aan u doen denken.’ Misschien tegenwoordig niet helemaal maatschappelijk correct meer, maar ze gingen als warme broodjes over de toonbank. Ook aan het thuisfront was aanpassing gewenst. Tij- dens beide wereldoorlogen waren speelgoedwapens, uniformen en tinnen soldaatjes extra populair voor onder de kerstboom. Het duurde niet lang voor het thema vaderlandsliefde met Kerstmis om de hoek kwam kijken. Waarschijnlijk werd dit thema tijdens de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1865) voor het eerst echt uitgebuit. Met name de tekeningen in het blad Harper’s Weekly waren beroemd: de eenzame soldaat die met kerstavond bij het kampvuur smachtend naar een foto van liefhebbende echtgenote en beminde kroost staart. Vele kilometers van het front bidt die- zelfde echtgenote, kindertjes veilig ingestopt in bed, om een behouden terugkeer. Inmiddels bestaan er tal- loze handleidingen voor het thuisfront hoe om te gaan met kerststress. Zo maar een praktische tip: ‘Zorg zelf voor papieren zakdoekjes.’
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
