zichtbaar maken
elementen uit een veranderende maat- schappij toe te voegen aan de foto kun je op een andere manier naar het monu- ment kijken. In Assen trof ik het Veteranenmonu- ment aan met een leeg bierblikje op de grond. Het blikje lag er al, maar ik zie als fotograaf ook een verband tussen monument en bierblikje, een extra laag, namelijk alcoholgebruik bij getrauma- tiseerde veteranen. Dat is voor mij een reden om beide voorwerpen samen op de foto te zetten. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor postcommunistische plekken. Op zo’n plek vond ik mijn favoriete monument. In Borne Sulinowo, Polen, bezocht ik voor een fotoproject over het landschap van de Koude Oorlog een oude Rus- sische militaire begraafplaats. Ik trof daar het monument aan van soldaat Ivan Poddubniy (1920-1946). Uit een sarcofaag steekt een arm met daar- aan vast een Papasha machinepistool, gericht op de hemel. Heerlijke potsier- lijke Sovjet-heroïek. Bijna alle monumenten zijn zonder mensen gefotografeerd, maar soms maakte ik een uitzondering. Willem Brandt had ik al eens geportretteerd en geïnterviewd voor het boek De einde- loze oorlog. Willem Brandt (1914-2006) was onderluitenant in het KNIL. Als krijgsgevangene werd hij tewerkgesteld aan de Birmaspoorlijn. Na zijn bevrij- ding werd hij ondanks alle ontberin- gen die hij had meegemaakt meteen naar Nederlands-Indië gestuurd om te vechten. Hij vond het best. “In het leger kreeg je tenminste weer te eten en kon je op tijd slapen”, vertelde hij me. De taaie onderluitenant woonde op Koninklijk Tehuis Bronbeek en toen ik daar het KNIL-monument ging foto- graferen, heb ik Brandt gevraagd om te poseren. Regelmatig verzamelen veteranen en/of oorlogsslachtoffers zich bij monumen- ten om dat te doen waarvoor deze zijn opgericht: herdenken. Op de foto van het Britse oorlogskerkhof in Bayeux, Normandië rouwt een vrouw bij het graf van haar broer W.G. Jones (19) die zestig jaar eerder sneuvelde op 7 juni 1944. Dit zijn momenten waarop je als foto- graaf letterlijk de gevolgen van een oor- log zichtbaar kunt maken.
april 2017 19
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
