we dat trouwens ook besproken voor mijn vertrek. We hadden onze ouders alle vier nog, op hoge leeftijd, dus je houdt rekening met het feit dat er iets kan gebeuren. Het ongeluk wil dat de VN op feestdagen niet vliegt en 1 januari geldt als een feestdag. Maar de collega’s van MoveCon ter plekke hebben alles in het werk gesteld om mij zo snel mogelijk van Gao naar de hoofdstad Bamako te krijgen, waar dagelijks wel een vlucht van Air France naar Parijs gaat. Ik vond het heel bijzonder om te ervaren hoeveel mensen, zowel in Mali als in Nederland, zich hebben ingespannen om mij zo snel mogelijk bij mijn thuisfront te krijgen. Alles was tot in de puntjes geregeld, er stond zelfs een collega op Schiphol om mij direct naar het verpleeghuis te vervoeren. Ik heb altijd wel geweten en gezien hoe die inspanning voor andere collega’s ver- richt werd en daar blies ik dan ook mijn partijtje in mee, maar om het nu zelf te ondergaan… dat was als een warm bad! Er waren bij de begrafenis zelfs bloemen namens de contingentscommandant. Voor mij was het weggaan uit Gao gemakkelijk omdat ik wist dat ik weer terug zou komen om de missie met mijn collega’s af te maken. Het is lastiger voor mensen als ze voortijdig hun uitzending definitief moeten afbreken, dan voelt dat alsof je je kame- raden in de steek laat. Het was fijn om thuis te kunnen zijn toen mijn vrouw en kinderen me nodig hadden. Fijn voor mij, maar vooral fijn voor je dierbaren aan het thuis- front, want van hen wordt door de missies veel gevraagd. Het thuisfront verdient alle steun als het nodig is en ik ben blij te kunnen zeggen dat Defensie in dit opzicht een zeer betrouwbare en zorgzame werkgever blijkt. Wij zien daar als gezin met dankbaarheid op terug!”
Iedereen geeft alles
De dag van de crash, 17 maart, noemt hij onvergete- lijk. “Er wordt altijd tevoren al ‘droog geoefend’, de zogenoemde what if…-scenario’s. Zo is er vooraf een draagploeg geformeerd en die heeft al een keer met een verzwaarde doodskist op de schouders geoefend.” Ook het Sociaal Medisch Team had in de voorbereiding op de missie nagedacht en gesproken over ieders taak bij een ernstige gebeurtenis. “Maar als het dan zover is, is het ontroerend om te zien hoe iedereen, hoe verschil- lend ook en tot wat voor krijgsmachtonderdeel men ook behoort, met de uiterste zorgvuldigheid z’n taak verricht. Of het nu gaat om het lassen aan het voertuig waarop de kisten van het mortuarium naar het vliegveld worden
Vliegergebed Almachtige God
Gij, die van de wolken uw wagen maakt en die op de vleugelen van de wind wandelt, ontferm U, zo smeken wij, over onze vliegers. En wanneer zij te midden van de wolken en de wonderen van de hemel zijn, geef hun de zekerheid van uw bescherming. Zodat zij hun taak voorzichtig en zonder vrees volbrengen, vertrouwend dat in leven en dood de eeuwige God hun toevlucht is,
En dat zij altijd door uw armen gedragen worden.
Jaap Knoop tijdens de herdenkingsdienst in Mali voor de omgekomen vliegers. Foto: privécollectie Jaap Knoop
gebracht of om het oefenen van de juiste exercitiebevelen en bewegingen voor de ramp ceremony, iedereen geeft alles.”
Op verzoek van de directe collega’s van de overleden vliegers werd er snel een herdenkingsdienst georgani- seerd. “Er moet ruimte gegeven worden aan de rouw. Verdriet en onmacht moeten gedeeld worden, het is belangrijk dat je met elkaar in wanhoop je ogen ten hemel kunt slaan, zonder dat er te veel grote woorden klinken. Ik zou misschien zelfs liever zwijgen, maar het is mijn taak om toch naar woorden te zoeken bij gebeurtenissen waar eigenlijk geen woorden voor zijn. Ik heb het verhaal verteld van de doden op een kerkhof in Parijs die gewend zijn elke avond samen te komen en de gebeurtenissen van die dag met elkaar te bespreken. Af en toe vaart er een huivering door het gezelschap: er ontbreekt iemand die gisteren nog aanwezig was! En men verzucht: weer iemand die vergeten is op aarde, aan wie niemand meer denkt. Niemand onder de levenden noemt zijn naam nog. En toen heb ik kaarsen aangestoken en de namen van de twee omgekomen collega’s genoemd. Want gestorven ben je pas werkelijk als niemand je naam meer noemt, nie- mand meer aan je denkt. En omdat het collega’s van de luchtmacht betrof, heb ik het vliegergebed gebeden. De collega-vliegers hadden de muziek uitgezocht en een prachtige fotocollage van hun omgekomen makkers gemaakt. Hun commandant voerde als laatste het woord. In een paar uur tijd hebben we alles georganiseerd. Je voelt dan in al je vezels hoe zoiets aan dat hele detache- ment raakt. Ook de grondploeg, waar mensen gekweld worden door de vraag of ze een mankement of storing over het hoofd hebben gezien. Je kunt wel zeggen: niet alleen die kist stort neer, maar het hele detachement. Zo’n herdenkingsbijeenkomst waarin je samen rouwt, is heel waardevol. Het helpt om te doen wat moet: samen verder met je missie.”
46 JULI-AUGUSTUS 2015
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65