EXPOSITIE, SYMPOSIA EN THEMANUMMER CHECKPOINT Veel aandacht voor militair boek


De komende maanden is er veel aandacht voor het militaire boek. Tot 15 september is in het Haagse boekenmuseum Meermanno een expositie te zien, genaamd Gewapend met kennis, 500 jaar militaire boekcultuur in Nederland. Daarnaast staan boeken van en over veteranen centraal in het septembernummer van Checkpoint. Tot slot zijn er die maand twee symposia over het militaire boek op het Veteraneninstituut op 26 en 27 september (zie pag. 51).


Door: Koos Sol Foto’s: Natalie Hoogmoed


S Museum Meermanno, huis van het boek.


amensteller van de expositie over het militaire boek is conservator en bibliothecaris van het Legermuseum, dr. Louis Sloos. “Het is eigenlijk een uitkomst dat ik nu in Meermanno kan exposeren. Het Legermuseum in Delft is dicht vanwege de verhui- zing naar Soesterberg en is medio 2014 pas weer open. Daar komt nog bij dat het altijd moeilijk is om voldoende aandacht te krijgen voor boeken. Men vindt boeken vaak een beetje duf. Hier krijg ik alle ruimte en medewerking.” ‘Duf’ is zeker niet het eerste woord dat in je opkomt als je door de expositie in Meermanno loopt. Bijna alle zalen zijn ingericht voor de militaire boeken, maar er wordt ook veel ander materiaal gepresenteerd, bij voorkeur iets wat te maken heeft met een van de boe- ken. Zo is er vooral in de beginperi- ode veel geschreven over de artillerie en het buskruit, reden waarom er een historisch kanon staat opgesteld bij deze werken.


Rondgang


“Het allereerste Nederlandse mili- taire boek werd geschreven in 1473 en dat heeft Meermanno in de collec- tie, een prachtige inhoudelijke ver- binding”, vertelt Sloos in de zonnige achtertuin van het prachtig gelegen huis van het boek, zoals Meermanno ook wordt genoemd. Sloos deed onderzoek naar de rol van het mili- taire boek en presenteerde de resulta- ten in april 2012 aan onder anderen de Commandant Landstrijdkrachten


luitenant-generaal De Kruif. “De rondgang in de wereld van het militaire boek begint in Italië, waar in de 15e eeuw veel werd geschreven door en voor soldaten. Daarna stap- pen we door naar de 16e eeuw toen in Nederland het gebruik van het militaire boek zichtbaar werd. Zowel in Italië als in Nederland kwam het schrijven en benutten van militaire boeken op gang onder druk van een komende oorlog en door de aanwe- zigheid van kennis om te kunnen drukken”, aldus Sloos.


“Het is natuurlijk zo dat de boeken aanvankelijk alleen gelezen konden worden door officieren, de anderen waren analfabeet. Niettemin was het boek toch een belangrijke bron voor het doorgeven van kennis, maar dan verbaal vanuit het officierskorps of gewoon door het beoefenen van drills, beschreven in een boek.” Pas in midden 1800 verschenen, onder invloed van Napoleon, vor- men van ‘missieboeken’ waarin de inzet werd beschreven. Die bevatten vooral logboekachtig feiten. Daarna ontstonden ook meer zogenoemde ‘vermakelijkheidsboeken’ waarin militairen hun dagelijks leven beschreven. Sloos: “In de 19e eeuw verzorgde Defensie noodgedwongen zelf leesonderwijs voor de soldaten en daardoor ontstond er een vorm van democratisering van het mili- taire boek. Maar ik vind het ook erg leuk dat we het ‘gewone’ Handboek Soldaat hebben liggen waarmee Marco Kroon is begonnen bij Defen- sie. Zijn naam staat er ook in.”


Samensteller Louis Sloos. Veteranen-auteurs


In de centrale hal van Meermanno worden actuele werken gepresen- teerd van veteranen-auteurs. Daar- naast gaan verschillende veteranen- auteurs in de expositieperiode voor bezoekers lezingen verzorgen over hun werk. Tijdens de Museumnacht op zaterdag 7 september is er een speciaal programma met militaire muziek en re-enactmentgroepen. De expositie loopt nog tot 15 september en is voor veteranen met 25 procent korting toegankelijk op vertoon van hun veteranenpas.


Kijk ook op www.meermanno.nl JULI-AUGUSTUS 2013 27


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64