onderwijs
• Kennis van de wereld • Levenservaring • Algemene tekstkennis • Voorkennis van een bepaalde tekst
TAAL
• Luistervaardigheid • Spreekvaardigheid • Woordkennis • Kennis taalstructuur (morfologie, grammatica)
• Invloed van geschreven taal • Invloed van cultuur
KENNIS
BEGRIJPEND LEZEN
VLOEIEND LEZEN
• Leesdoel • Leesstrategieën • Motivatie / betrokkenheid • Leesplezier
METACOGNITIE
• Accuraat en vlot woordlezen - decoderen - woordherkenning
• Accuraat en vlot tekstlezen - leestoon
Model voor begrijpend lezen van Vernooij & Van der Leij (in ontwikkeling)
Online aanbieding met tutor Een groot fonds aan informatieve boeken is online beschikbaar, keuze genoeg. Zwakke leerlingen hebben echter ook veel behoefte aan begeleide oefening. Dat kan gerealiseerd worden door een tutor ernaast te zetten, vergelijkbaar met het preventieve leesprogramma Bouw!, maar nu toegespitst op tekstlezen.
Die tutor hoeft niet professioneel geschoold te zijn, zolang hij/zij aanwijzingen op het scherm krijgt aangereikt, voldoende vloeiend leest en woord- en wereldkennis heeft. Oudere leerlingen, vrijwilligers en ouders kunnen als tutor de leerling begeleiden. Deze werkwijze biedt de groeps- leerkracht de mogelijkheid tot maatwerk met weinig extra belasting, mits zij de tutors goed aan het werk zet (eventueel bijgestaan door een ‘Wereldlezencoördinator’). Daarnaast is het gebruik van online boeken en tutoren kosteneffectief.
Beheersing van vloeiend lezen als startpunt Vloeiend lezen is een voorwaarde voor het kunnen richten van de aandacht op de betekenis van de tekst. Dat loopt uiteraard hand-in-hand op met de moeilijkheidsgraad: van langzamer bij eenvoudige/kortere teksten naar sneller bij complexere/langere teksten. Het belang van vloeiend lezen moet niet onderschat worden. De methodiek richt zich dus ook daarop, door gebruik te maken van de principes van Begeleid Hardop Lezen, een ‘evidence based’ methode voor het bevorderen van vlot lezen. Daarbij kan eventueel ook gebruik worden gemaakt van de voorleesfunctie die digitaal beschikbaar is.
Op maat toegesneden Voor leesbevordering wordt vaak in kleine groepjes gewerkt. Hoe dat ook wordt ingericht, het is geen een-op-een maatwerk. Op basis van leesniveau kan, via ondersteuning door een tutor en aansluitend op de interesse van de leerling (keuze van het boek), begrijpend lezen worden gestimuleerd. Verwacht wordt dat, hoe vaardiger de leerling in deze individuele leersituatie wordt, des te meer zelfvertrouwen hij opdoet en des te gemotiveerder hij wordt om lezen als middel voor nut en vermaak te gebruiken.
Integreren met schrijven (typen) Begrijpend lezen is een relatief passieve bezigheid: betekenis ontlenen aan tekst. Er is evidentie dat activeren via schrijven de effectiviteit verhoogt (Van Steensel & Houtveen, 2020). Dat kan in de vorm van het samenstellen van ‘belangrijke woorden’-lijsten, maar ook van samenvattingen van de tekst, eventueel aangevuld met illustraties van internet of eigen hand. Zo kan iedere leerling zelf zijn ‘werelddossier’ opbouwen. Daarmee wordt tevens het gehele domein van de functionele geletterdheid bestreken: vloeiend en begrijpend lezen, begrijpelijk schrijven (in de vorm van typen) en spelling (via spellingcorrectie).
‘WERELDLEZEN’ Het is de bedoeling om deze principes te ontwikkelen tot een methodiek met als voorlopige titel ‘Wereldlezen’ en toe te voegen aan de oefenmogelijkheden die Lexima via Boekies aanbiedt.
JAARGANG 2022 21
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56
