onderwijs O
m scholen meer inzicht te geven in de drie ondersteuningsniveaus heeft Dyslexie Centraal een infographic
ontwikkeld. De infographic geeft weer hoe deze niveaus binnen en buiten de klas eruit zien en verwijst naar praktische tools en documenten. De niveaus zijn weergegeven op een trap: ga je een trede omhoog? Dan blijft ook de trede die er onder zit van kracht. Dat betekent dus voor de ondersteuning dat er iets bijkomt, in plaats van iets vervangen wordt.
ONDERSTEUNINGSNIVEAU 1: GOED LEES- EN SPELLING- ONDERWIJS VOOR DE HELE KLAS Met goed onderwijs kunnen bij een groot deel van de leerlingen lees- en spellingproblemen worden voorkomen. Goed lees- en spellingonderwijs voor de hele klas noemen we ondersteuningsniveau 1. Een stimulerende leeromgeving, met een aanbod van rijke teksten, is daarbij het uitgangspunt. Goed lees- en spellingonderwijs kenmerkt zich door doelgericht werken. Daarnaast spelen instructie en feedback een essentiële rol bij het stimuleren van de lees- en spellingontwikkeling. Instructie in lezen en spellen blijft noodzakelijk tot het functionele niveau van geletterdheid bereikt is. Dat kan dus betekenen dat voor sommige leerlingen instructie in technisch lezen en/of spellen nodig blijft tot het einde van de basisschool.
ONDERSTEUNINGSNIVEAU 2: EXTRA BEGELEIDING IN DE KLAS Sommige leerlingen zullen meer nodig hebben dan de klassikale instructie, dan moet verlengde en verdiepte instructie en begeleiding aangeboden worden. De extra instructie en begeleiding in de klas noemen we ondersteuningsniveau 2. Het gaat hierbij om de zwakste 25% lezers en/of spellers in de groep. Zij hebben meer oefentijd en meer begeleide inoefening nodig. Vaak kan de ondersteuning op ondersteuningsniveau
2 goed met behulp van materiaal uit de leesmethode worden vormgegeven. De leerkracht monitort of deze verlengde en verdiepte instructie voor de leerling voldoende is om weer mee te kunnen komen met de ontwikkeling van de rest van de groep.
ONDERSTEUNINGSNIVEAU 3: SPECIFIEKE INTERVENTIE Lukt het een leerling ondanks extra instructie en begeleiding niet om het tempo en niveau van de groep bij te houden? Dan is nog meer en specifiekere ondersteuning nodig. De intensieve ondersteuning door specifieke interventie op maat noemen we ondersteuningsniveau 3. Het gaat hierbij om de leerlingen die tot de laagste 10% lezers en/of spellers van de groep behoren.
Ondersteuningsniveau 3 betekent een uitbreiding van de tijd voor begeleiding bij lezen en/of spellen met in totaal tenminste 60 minuten per week, bijvoorbeeld 3 keer per week 20 minuten. De invulling en frequentie van de ondersteuning moet voor elke leerling beschreven worden in een individueel handelingsplan. Voor de effectiviteit van de extra ondersteuning speelt naast de kwaliteit van het interventieprogramma zelf, ook de kwaliteit van de uitvoering een grote rol. In lijn met de uitgangspunten voor intensieve zorg op ondersteuningsniveau 3 adviseren wij dat de ondersteuning wordt uitgevoerd door de leerkracht onder leiding van de lees- of taalspecialist, RT’er, IB’er of een orthopedagoog/psycholoog gespecialiseerd in leerproblemen. Als het interventieprogramma zeer gestructureerd is opgezet en voorziet in een uitgebreide uitwerking van effectieve kenmerken (zoals effectieve instructie, feedback, etc.) zou in plaats van een leerkracht ook een onderwijsassistent of tutor de ondersteuning op zich kunnen nemen. De gevraagde expertise wordt idealiter aangegeven in de handleiding van het programma. Ondersteuning door een
OVER EVELIEN KRIKHAAR
Evelien Krikhaar werkt als senior onderzoeker, ontwikkelaar en
projectleider bij het Expertisecentrum Nederlands Ze is
verbonden aan het Stimuleringspro- gramma Aanpak Dyslexie en het platform Dyslexie Centraal.
JAARGANG 2022 11
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56
