vrijlating op 22 juni 1995 kwamen de andere twee Nederlandse militai- ren bij de groep.
Pas bij de ontvangst in Zagreb en de volgende dag bij aankomst op Schip- hol werd Gelissen duidelijk hoezeer de gijzeling in Nederland in het nieuws was geweest. “Veel pers en thuis een stapel post van een meter hoog. Soms stond er alleen maar op: ‘Gelissen, gijzelaar, Zeewolde’, maar het was aangekomen.” De drie Nederlandse militairen namen nog tijdens hun gevangen- schap het besluit om na hun verlof in Nederland terug te keren naar het uitzendgebied. “Ik had wat wapens tegen mijn hoofd gehad, iemand had gedreigd mijn keel door te snijden, maar ik leefde nog”, aldus Gelissen. “Ik liet me niet kennen door een paar Serviërs.” Hij maakte zijn uitzending vol in Vitez, waar hij zich naast zijn taken als waarnemer bezighield met diverse humanitaire acties.
Nachtmerries
Bij zijn definitieve terugkeer in november 1995 lukte het hem niet te wennen aan het normale leven. “Mijn lichaam was thuis, maar mijn geest niet. Ik zocht de spanning en de kick. Ik deed van alles te veel:
sporten, werken, roken, drinken, eten. Ik had drank nodig om te kun- nen slapen, ik was bang voor nacht- merries.” In 1999 ging hij opnieuw naar Bosnië, nu met SFOR 6. Tijdens die uitzending bezocht hij met de psycholoog van de eenheid Sarajevo. “Naar Pale durfde ik niet.” De tweede missie versterkte de privéproblemen van Gelissen. “Ik negeerde alle signalen, vluchtte in werken en alcohol.” In 2004 ging het helemaal mis. Hij kreeg een pseudo- psychose en zag Servische militairen in zijn achtertuin die het op hem en zijn gezin gemunt hadden. Daarop volgde een behandeling in het Cen- traal Militair Hospitaal (CMH) in Utrecht. Een jaar later was hij weer volledig aan het werk, maar niet lang. Nadat hij tijdens een sneeuw- bui met zijn twee honden slapend op een bankje in het bos werd gevon- den, volgde een opname in het CMH. Tijdens de creatieve therapie pakte hij het tekenen weer op. Daarnaast zette hij zijn verhaal over de gijzeling en de gevolgen daarvan op papier. “De verhalen spookten door mijn kop, kwamen steeds in fragmenten naar boven. Nu het op papier staat, gaat het beter, ik hoef er niet meer voortdurend aan te denken.”
Bosniëveteraan Jos Gelissen schildert onder meer militaire taferelen. Foto: Birgit de Roij
Eind 2006 werd Gelissen afgekeurd voor de militaire dienst in verband met een posttraumatisch stress syn- droom. “Omdat ik al ouder dan 50 jaar was, kreeg ik dispensatie en heb tot mijn FLO twintig uur per week gewerkt. De overige uren was ik bezig met schrijven en heel veel tekenen.”
Hij zegt heel blij te zijn met de reac- ties van oud-collega’s op zijn opge- schreven verhaal. “Ik zie dat als een stukje waardering, als mijn medailles, en daar geniet ik van. Het raakt me enorm als mensen die ik hoog in het vaandel heb mij een mailtje sturen met hun reactie. Ik heb wel eens zitten janken om een mailtje.”
Auteur en kunstenaar Jos Gelissen is tijdens de Nederlandse Veteranen- dag aanwezig in de Kunsttent op het Malieveld in Den Haag. Zijn boek De gijzeling maakt tevens deel uit van de tentoonstelling Gewapend met kennis in museum Meermanno in Den Haag (tot 15 sept 2013). Meer informatie en boekbestellingen via zijn website
www.joge11.nl
JUNI 2013 21
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64