This page contains a Flash digital edition of a book.
BOSNIËVETERAAN WERD GEGIJZELD DOOR BOSNISCHE SERVIËRS ‘Treffers tussen de oren’ Door: Marleen Wegman


Op 25 en 26 mei 1995 bombardeerden NAVO-troepen Servische doelen. Als reactie hierop namen de Bosnische Serviërs onder leiding van generaal Mladic honderden VN-militairen in gijzeling. Jos Gelissen was een van de drie gegijzelde Nederlandse militairen. Over zijn ervaringen en de gevolgen ervan schreef hij een boek. “Het heeft treffers gemaakt tussen mijn oren waarvan ik last kreeg en nog steeds heb. Waarschijnlijk levenslang.”


O


p zijn eigen verzoek werd toenmalig majoor Jos Gelissen (57) eind april 1995 uitgezonden naar


Bosnië als United Nations Military Observer (UNMO). Als instructeur Tactiek merkte hij dat zijn cursisten met uitzendervaring op het Oplei- dingscentrum Infanterie in Harder- wijk meer wisten dan hijzelf. “Ik wilde ervaren hoe het was met een militair pak aan in een oorlogsge- bied.” Als ervaren infanterist meldde hij zich ook vrijwillig voor plaatsing in de wijk Grbavica in Bosnisch- Servisch gebied, dicht bij de front- lijn en de beruchte Sniper Alley. De bewegingsvrijheid voor de onbe- wapende VN-waarnemers was zeer beperkt door de Serviërs.


Op 24 mei 1995 kregen de Bosni- sche Serviërs de opdracht de zware wapens uit de gedemilitariseerde zone rond Sarajevo te halen. Die opdracht werd genegeerd, waarop NAVO-vliegtuigen een Servisch munitiedepot bombardeerden. De dag erna werden opnieuw aanval- len uitgevoerd. Op die dag werden Gelissen en zijn Braziliaanse collega Harley in het UNMO-huis overvallen en gevangengenomen.


Levend schild


Bij het ziekenhuis van Pale werden ze als levend schild vastgebonden aan de trap. De operatie werd vastge- legd door een camerateam van Pale TV. Die beelden kwamen ook binnen op de redactie van het televisiepro-


gramma NOVA. “Mijn toenmalige echtgenote werd gebeld. Ene Gelis- sen stond geketend aan de trap bij het ziekenhuis. Of dat haar man was. Defensie wist nog nergens van”, ver- telt hij lachend. Om er vervolgens serieus aan toe te voegen: “Dat is hard aangekomen bij mijn ex. Dat deed pijn.”


De dagen erna werd hij met hand- boeien vastgeketend aan de vlag- genmast van een kazerne en aan de deur van een munitiebunker. “In de eerste dagen overheerste de angst. Je hoopt dat het goed afloopt. En als het niet zo is, hoop je dat ze dan maar meteen raak schieten en dat je niet gewond raakt. Tussen mijn oren was ik afscheid aan het nemen. Van mijn kinderen en mijn vrouw, van mijn ouders, eigenlijk van mijn hele leven.”


De groep gijzelaars in Pale bestond uit tien militairen van verschillende nationaliteiten, met Gelissen als gekozen teamleider. Namens de groep voerde hij onderhandelingen met een kapitein van de Serviërs. Twee van de gijzelaars spraken de Bosnische taal, waardoor de groep stukje bij beetje meer informatie kreeg.


Tekenen


Om de lange lege dagen tegen te gaan, nam Gelissen het motto van zijn Tsjechische collega Olly over: body at work, mind at ease. “Fit blijven. Stukjes hardlopen, push- ups, sit-ups. Ook kreeg ik daar een poets- en opruimtik.” Gedurende die periode nam hij ook een oude hobby weer op: tekenen. “Het leidde af en gaf rust.” Enkele dagen voor hun


De drie vrijgelaten Nederlandse gijze- laars, rechts op de foto: vlnr kapitein Wilco Rademakers, majoor Jos Gelissen en kapitein Mark Helgers, tijdens de persconferentie na hun terugkeer in Nederland in 1995. Foto: NIMH


20 JUNI 2013


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64