016 Interview


woordig vaak een disclaimer bij: ‘Alleen als je belooft dat je met niemand gaat praten’. Dat kan ik helaas niet beloven. Mensen spreken me voortdurend aan, uiten ongezouten hun mening over de maatregelen of vertellen me een schrij- nend, persoonlijk verhaal. Ik vind dat ik dan niet zomaar door kan lopen, maar dat is voor mijn gezin weleens balen natuurlijk. Dit werk kan nooit even uit.” De Jonge en zijn echtgenote hebben twee


kinderen: een zoon van zestien en een dochter van dertien. Nou niet bepaald de leeftijd waarop kinderen het erg waarderen als hun ouders op- vallen vanwege zoiets als bijzondere schoenen, of ingrijpender: het sluiten van de scholen of het in lockdown brengen van een heel land. “Onze kinderen gaan daar ongelooflijk nuchter mee om”, zegt hij. “Ook al worden zij ook weleens op mijn beslissingen en positie aangesproken, door klasgenoten bijvoorbeeld. En waar ik via social media haatberichten krijg, ontvangen zij die ook, tot aan dreigementen toe. Misschien helpt het dat ze al een beetje gewend waren aan het leven in een glazen huis. In ieder geval lijkt het ze niet al te zeer aan te grijpen, maar aan de keukentafel hoor ik natuurlijk weleens dat sommige regels in hun ogen ‘heel stom’ zijn. Dan hebben we het erover. Ze begrijpen goed waarom sommige beslissingen – zoals het slui- ten van de scholen – genomen moesten worden, maar dat maakt de gevolgen ervan niet minder ingrijpend natuurlijk.”


Fouten Of de minister weleens ernstig heeft getwijfeld aan de eigen beslissingen? “Ja, natuurlijk”, zegt hij. “Je blijft jezelf voortdurend bevragen. Hebben we met alles rekening gehouden, alle belangen goed tegen elkaar afgewogen, de juiste keuze gemaakt? Die vraag stel ik mezelf steeds.” En het antwoord op de vraag of de juiste keuze was gemaakt, luidde dat ook weleens: nee? “Ja- zeker”, zegt hij. “Er zijn noodzakelijke keuzen gemaakt, moeilijke keuzen gemaakt en achteraf gezien ook keuzen die misschien niet de beste waren. Nu we zo’n beetje het einde van de acute crisis in zicht hebben en voorzichtig beginnen met evalueren, wordt dat duidelijker. En hoewel je heel hard werkt en het steeds zo goed moge- lijk probeert te doen, maak je in zo’n crisis toch fouten. Dat is soms moeilijk, maar ik realiseer me ook dat het niet foutloos kan.” “De les van deze crisis moet zijn dat onze


zorg niet was opgewassen tegen de pandemie die over de wereld raasde”, vervolgt de minister. “Juist als schaarste aan alles wat er nodig is zo explodeert. We hebben de regie genomen in een zorgstelsel dat daar onvoldoende op was inge- richt. Dat moet fundamenteel anders. Er is veel om over te praten. Over hoe we de zorg hier de-


CURRICULUM VITAE


Hugo de Jonge (1977) geboren in Bruinisse


1999 – 2000


leerkracht basisschool, Rotterdam


2000 – 2004


adjunct-directeur Da Costa School, Rotterdam


2004 – 2006 beleidsmedewerker


Tweede Kamerfractie CDA 2006 – 2008


politiek assistent ministerie van OCW en tijdelijk (2008) politiek assistent ministerpresident Balkenende


2008 – 2010 projectleider


programmamanager ministerie van OCW


2010 – 2014 wethouder van Onderwijs,


Jeugd en Gezin, Rotterdam diverse nevenfuncties


2014 – 2017


wethouder van Onderwijs, Jeugd en Zorg, Rotterdam diverse nevenfuncties


2017 – 2021


minister van Volksgezond- heid, Welzijn en Sport


viceminister-president (Rutte III)


(demissionair sinds 15 januari 2021)


centraal hebben ingericht bijvoorbeeld en over de conclusie dat dat dus niet werkt als je met een dergelijke crisis wordt geconfronteerd. Het is gecompliceerd, want landelijke sturing blijkt in zo’n geval nodig, terwijl het zorgveld hecht aan autonomie. Dat werkt normaal gesproken prima, maar bleek in crisistijd een obstakel. In de evaluatie gaan we het daar uitgebreid over hebben. We moeten uit de afgelopen periode lessen trekken met de kennis van nu, maar we moeten ook oog hebben voor de situatie van toen, waarin beslissingen genomen moesten worden op basis van zeer beperkte informatie. Ik denk dat we pas echt kunnen oordelen als we ook enige afstand kunnen nemen.”


Buikpijn Van alle lastige besluiten die hij heeft moeten nemen, was de beslissing om de verpleeghuizen te sluiten voor bezoek, voor De Jonge het meest ingrijpend. “Daar heb ik letterlijk en figuurlijk van wakker gelegen. Daar had ik buikpijn van. Toen het besluit genomen werd, waren we ervan overtuigd dat het noodzakelijk was om het virus, dat juist daar genadeloos toesloeg, te stop- pen. Tegelijkertijd besefte ik dat we daarmee ook het contact tussen bewoners en hun dierba- ren afsneden, terwijl dat contact voor velen óók van levensbelang is. Gelukkig hebben we na de eerste golf andere manieren gevonden waarop we het virus zo veel mogelijk buiten de deur konden houden en omdat we heel bewust daar begonnen zijn met vaccineren, zien we sterfte en ziekte in deze kwetsbare groep al sinds begin dit jaar hard afnemen.” De strategie om in schaarste eerst de meest


kwetsbaren (‘en zij die voor hen zorgen, zeg ik er altijd bij’) te vaccineren, was een weloverwo- gen en wetenschappelijk onderbouwde keuze, die aanvankelijk nauwelijks werd bekritiseerd. “Maar algauw meldden zich allerlei groepen met vragen om snelle bescherming”, blikt de demis- sionair minister terug. “En je wilt ze allemaal snel helpen, maar dat kan gewoon niet. Zeker in het begin kwamen de vaccins overal in Europa maar mondjesmaat binnen. De zorgprofessi- onals in de acute zorg heb ik uiteindelijk wel voorrang gegeven en ook andere zorgverleners, omdat we rekening moesten houden met een derde golf. We konden niet het risico lopen dat in de derde golf de continuïteit van de zorg in het gedrang zou komen, maar het blijft kiezen in schaarste. Je wist dat elke keuze consequen- ties zou hebben voor een andere groep. Maar de keuze moest gemaakt worden, dat wist ik wel en ik deed het ook. Kop vol in de wind, maar wel met de handen stevig aan het stuur.” Het beeld van handen stevig aan het stuur,


doet vermoeden dat De Jonge daarmee het gevoel had tenminste enige controle te hebben


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124