30


schreden die niet overschreden hadden mogen worden. Daaraan voeg ik met- een toe: leven ís risico’s nemen – wie ben je als je het alleen maar voor jezelf kunt opnemen, misschien ook wel: wie ben je als je alleen maar voor je eigen groep kunt opkomen? –, hooguit neemt de ene beroepsgroep meer risico’s dan de andere, het ene individu meer dan het andere.


Humanitaire missie Er was een tijd dat wij de gewelddadige dood van onze zonen en vaders bijna als iets vanzelfsprekends aanvaardden. Denk aan de twee wereldoorlogen; al- leen al tijdens de Eerste Wereldoorlog is aan Franse en Duitse zijde zo ongeveer een hele generatie aan jongemannen weggevaagd. Die dood, de dood in het algemeen van ‘onze’ mensen, is steeds minder acceptabel geworden. Daar zijn ongetwijfeld demagogische en culturele redenen voor. Wij krijgen steeds minder kinderen, de kinderen die er zijn, zijn daarom ‘kostbaarder’. Daarnaast is het geweld in de eigen cultuur niet meer vanzelfsprekend. Zeker na 1945 is de oorlog van zijn voetstuk gevallen en daarom noemen wij zo’n oorlog liever ‘humanitaire missie’. Daartegenover staat de omgang met


heeft heldendom veel te maken


Vermoedelijk


met het brengen van off ers


oorlogsdoden op een ander continent, of misschien beter gezegd: in andere culturen. Miljoenen oorlogsdoden de af- gelopen decennia in Congo zijn vrijwel onopgemerkt gebleven. Tijdens sociale onrust in Irak in 2019–2020 zijn circa 700 doden gevallen, daarbij vergeleken is het politiegeweld in Amerika voorals- nog mild.


Onacceptabel Voor ons is vroegtijdige dood in het algemeen eigenlijk onacceptabel gewor- den. Dat kan worden uitgelegd als een verworvenheid, een beschavingsideaal dat werkelijkheid is geworden, maar ook kan dat worden gezien als een teken van decadentie: het leven is een recht geworden dat niemand en niets van ons mag afpakken. Moet er altijd een mensenoff er worden gebracht, opdat wij kunnen leven? Zeker is, zoals ik al opmerkte, dat als wij dat mensenoff er niet meer willen brengen, zij die het nog wel willen brengen in het voordeel zijn, al was het maar het voordeel van het geloof in iets wat groter is dan het eigen leven en welzijn.


Hypocriet Dankzij de oorlogen in Irak en Afghanistan weten we – en ik geloof niet dat dat een omstreden inzicht is – dat het leger eigenlijk slecht is toegerust voor humanitaire missies of wederopbouw, een leger dient de vijand zo doelmatig mogelijk uit te schakelen. Maar wanneer verdient de vijand het zo doelmatig mogelijk te worden uit- geschakeld? Dat zijn niet alleen morele maar ook politieke beslissingen en politieke beslissingen zijn altijd tevens pragmatische beslissingen. Flagrante schending van mensenrech- ten waar dan ook ter wereld zou een reden kunnen zijn het leger in te zetten, maar ook beseft iedereen dat wanneer elke fl agrante schending van derge- lijke rechten door het leger bestreden zou moeten worden dat leger weldra in vlammen zal opgaan en de strijd eeuwig zal zijn. De tijd dat Amerika als sheriff van de wereld wenste op te treden, ligt lang achter ons en ook dat optreden was vaak dubbelzinnig om niet te zeggen ronduit hypocriet.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124