976 | WEEK 46-47 17 NOVEMBER 2021


Award voor Gentse Toqua voor project carbon-neutral shipping


BRUSSEL Bij de uitreiking van de Blue Innovation Awards 2021 op maandag 25 ok- tobe heeſt het Gentse Toqua de hoofdprijs Blue Innovation Wave-award in de wacht ge- sleept met een project dat met artificiële in- telligentie (AI) schepen helpt om hun CO2- uitstoot te verminderen en zo te besparen op hun brandstofrekening.


JAN SCHILS


De winnaars werden dit jaar bekendgemaakt in Dubai, in het kader van de G-STIC en de Wereldexpo 2020. De Blue Innovation Awards zijn een initiatief van de Blauwe Cluster om in- novatieve Vlaamse projecten, producten en diensten van de regionale maritieme econo- mie in de schijnwerpers te zetten.


Alle inzendingen werden beoordeeld op vijf criteria: met name innovatief karakter, de link met de blauwe economie, het marktpotenti- eel, de internationale ambities en de link met de duurzame ontwikkelingsdoeleinden van de Verenigde Naties.


De Blauwe Cluster bestaat uit een netwerk van innovatieve organisaties die zich toeleggen op de ontwikkeling en bevordering van duur- zame activiteiten op zee. Het netwerk helpt bedrijven om partnerschappen op te zetten met andere bedrijven, kennisinstellingen en overheidsinstanties om innovatieprojecten tot stand te brengen en uit te voeren. Ook sti- muleert de Blauwe Cluster het delen van ken- nis en streeſt naar een groter maatschappelijk draagvlak voor de blauwe economie.


Enorm potentieel Hoofdprijswinnaar Toqua werd in oktober 2020 opgericht door Casimir Morobé en Louis Vincent. “De bedoeling is dat we met machi- ne learning en data-analyse een slimme tool ontwikkelen om de energieprestaties van een


van een uniek Blue Innovation Awards-logo. Wat het dienstenpakket van de Blauwe Cluster betreſt, vermeldt de organisatie nog de vol- gende bijzonderheden: “Binnen onze orga- nisatie monitoren wij internationale trends, maatschappelijke en industriële behoeſten en de in Vlaanderen aanwezige competenties. We delen dit met onze leden, zowel individueel als via nieuwsberichten, evenementen, work- shops en publicaties.”


schip te verbeteren. In de scheepvaart zijn enorm veel data beschikbaar, maar er ge- beurt zeer weinig mee. Toch is het potentieel enorm”, aldus de prijswinnende oprichters. De kern van het project van Toqua is dat al- lerlei gegevens over de motor, het schip (elk schip heeſt een ander design), het weer, de wind, de stroming en de lading worden sa- mengebracht Door deze data te combineren in een machine learning-model kan een reder veel beter plannen hoe zijn schepen ingezet moeten worden. Dat levert zowel economisch (door te besparen op de brandstofkosten) als ecologisch (door minder CO2 uit te stoten) be- langrijke winst op. Eerder dit jaar won Toqua ook de Ocean Changemakers Challenge.


Dit jaar was Manta-line van Bexco uit Hamme de winnaar in de categorie Corporate Blue Innovation Wave. Daarbij gaat het om een zwevende oplossing voor ankertouwen voor drijvende windinstallaties. CEO Rudi Labeau over dit project: “Omdat er in verschillende regio’s sterk ingezet wordt op koolstofneu- traliteit, zal de sector van de drijvende wind- turbines een sterke groei kennen in het ko- mende decennium. Kostenreductie is hierbij van het grootste belang. Er wordt veel voor- uitgang geboekt inzake het ontwikkelen en


testen van nieuwe technologieën. Onze gepa- tenteerde MANTA-line is een drijvende oplos- sing die het ankertouw beschermt en ervoor zorgt dat het niet op de bodem terechtkomt. Bovendien garandeert de MANTA-line de ei- genschappen van de touwen (sterkte en lange levensduur) en maakt deze oplossing de off- shore-installatie zowel lichter als veiliger voor de bemanning.”


Zonnepanelen op zee MPVAqua, een samenwerkingsinitiatief Tractebel, Jan De Nul, DEME, Soltech en UGent, bekroond met de Blue Innovation Swell-award. Dit project onderzoekt de instal- latie van zonnepanelen op zee. Het project Port of Antwerp: The Echodrone & more van de Haven van Antwerpen werd onderscheiden met de Blue Innovation Captain-award. Hierbij gaat het om een volledige innovatieroad- map, die werd ontwikkeld rond een autonoom dieptepeilschip.


Het project A triple helix approach for inno- vation in the Belgian Navy (de Belgische ma- rine) won de Inspirational Blue Wave-award, die door het publiek uitgereikt werd. Alle win- naars kregen een Blue Innovation Awards- trofee en mogen een jaar lang gebruik maken


Marktkansen Bedrijven met een innovatief idee kunnen bij de Blauwe Cluster terecht voor advies over de beschikbaarheid van technologie en de haal- baarheid ervan, kunnen hulp krijgen het on- derzoeken van de marktkansen en het zoeken naar subsidiekanalen. Is samenwerking moge- lijk, dan kan de organisatie met industriële- en kennispartners. Ook wordt hulp geboden om het idee van een bedrijf te vertalen naar een concrete projectaanvraag en advies gegeven over diverse aspecten van samenwerking, zo- als de inbreng van de partners en de verdeling van de intellectuele eigendom. Ook financiële steun voor innovatieve projecten, die passen binnen de lange termijnvisie van de cluster is onder bepaalde voorwaarden mogelijk.


Elk project dat steun ontvangt uit het clus- terbudget wordt gevolgd door een innova- tiemanager van de cluster. Tenslotte biedt het samenwerkingsverband ook steun voor het op de markt brengen van nieuwe produc- ten en diensten, waarbij vooral vernieuwen- de concepten in het Belgische deel van de Noordzee welkom zijn. Daarnaast wordt ook internationalisering gefaciliteerd door mid- del van samenwerking in internationale pro- jecten, overeenkomsten met andere interna- tionale clusters en aanwezigheid op fora van Europese agentschappen zoals DG Mare van de Europese Commissie of van de Verenigde Naties.


NIEUW OPLEIDINGSSCHIP ROTTERDAM VAART OP WATERSTOF STC College met nieuwe Ab Initio op de toekomst voorbereid


is. Daarbij komt dat wanneer de installatie aan boord staat ermee gevaren wordt met studenten op de drukke Maas en omgeving. En voor het varen op waterstof is nog geen (Europese) regelgeving voorhanden. Daarvoor is toestemming nodig van het ministerie van Infrastructuur en Transport om ingeschreven te worden in het register. Ook daarin hebben wij alle vertrouwen dat het goed komt.” Het is spannend. Er staan in ieder geval twee dieselgeneratoren aan boord. Het oplei- dingsschip is voorbereid op de emissielo- ze toekomst in 2030 van de binnenvaart. De Europese regelgeving voor waterstoſtoepas- singen is nog niet zo ver.


ROTTERDAM Het Scheepvaart en Transport College (STC) in Rotterdam zal het school- jaar 2022-2023 van de binnenvaartoplei- ding vmbo en mbo goed beginnen met de mogelijkheid de praktijk en theorie toe te passen op een gloednieuw innovatief en duurzaam opleidingsschip Ab Initio. Tot die tijd kan wel virtueel geoefend worden op de nieuwe Nautis binnenvaartsimula- toren, waar het schip al te bewonderen is. Het casco wordt op dit ogenblik gebouwd in Servië en zal naar verwachting in januari 2022 in Nederland arriveren om afgebouwd te worden bij Concordia Damen Shipyards in Werkendam.


TRUUS DEN HARTOG


Het is een proces van jaren - van het eerste ontwerp naar de versie die nu op de tekentafel


ligt en als casco in aanbouw is. Bij het re- alisatieproces zijn ook studenten betrok- ken geweest om hun ideeën in te brengen. Het moet namelijk een duurzaam schip wor- den, voorzien van de nieuwste technieken. Zonnepanelen, warmteterugwinning, afval- waterbehandeling en waterstof als onderdeel van de voortstuwing maken deel uit van het innovatieve schip.


Toekomstbestendig Het plan om een waterstofsysteem toe te voe- gen is als laatste erbij gekomen. Dit is een duur concept, maar vormt wel de toekomst. Tenslotte is de doelstelling dat de binnenvaart in 2050 klimaatneutraal is. “Het is een gesub- sidieerd traject,” licht Nicole van Spronsen (projectleider bij STC Group) toe. “We heb- ben de sterke overtuiging dat het allemaal gaat lukken. Het is kostbaar, omdat het nieuw


Waterstofsysteem Aan boord komt een hybride systeem voor de aandrijving met waterstof, dieselelektrisch of via accu’s. Ligt het schip ’s nachts voor de wal, dan wordt het accupakket geladen. Vertrekt het schip voor de praktijktraining van de stu- denten, dan voldoet het accupakket voor vier uur emissieloos varen. Het schip vaart 80 pro- cent van de tijd in de regio.


Terug aan de wal kan vervolgens weer geladen worden. Is er tijdens de vaart een tekort aan stroom dan vangen de levering van de zonne- panelen of het waterstofsysteem het te kort op. Gaat het schip op een langere trip van een week bijvoorbeeld, dan zal gebruik gemaakt gaan worden van dieselgeneratoren stage V emissie. De waterstoſtanks staan op dek tus- sen de zonnepanelen.


Waterstof grijs, groen of blauw? Daarover is contact met het Havenbedrijf Rotterdam dat grootse plannen heeſt op het gebied van wa- terstofontwikkeling. Het Havenbedrijf inves- teert al in de infrastructuur voor het trans- port van waterstof en door de aanwijzing van


een terrein voor groene waterstofproductie, namelijk het conversiepark op de Tweede Maasvlakte. De voorlopige ligplaats van het schip wordt de Rotterdamse Leuvehaven. Studenten van het Hout- en Meubileringscollege Rotterdam ontwerpen de inrichting van de studentenhutten en de meu- bilering. Zij doen een voorstel voor de kleuren en materialen die zo veel mogelijk klimaat- neutraal zijn geproduceerd. Het mooiste ont- werp zal uitgevoerd worden door de firma Hoogendoorn Maritieme betimmeringen en Interieurbouw in Werkendam.


Docenten in training Dieselmotoren en elektrisch aangedreven motoren zijn onderwerpen die bij de docen- ten bekend zijn. Nu de waterstof in opgang is, wordt een nieuw gebied betreden met technisch andere eisen. Waterstof is vluch- tig, niet giſtig, maar vergt aanvullende kennis. Docenten en bemanning worden opgeleid in een ‘Train de Trainer-traject’.


Onderwijsmanager college Maritiem en Techniek van het STC, Cor van Wijngaarden, is blij met de voortgang in de ontwikkeling van ‘nieuwe’ brandstoffen zoals waterstof, etha- nol en methanol: “Tot nu toe zijn de nieuwe brandstoffen in opkomst nog nauwelijks tot niet in de praktijk toegepast. Een opleidings- schip met waterstof als brandstof is daarom een grote stap voorwaarts om de toekomstige generatie binnenvaartpersoneel toekomst- gericht op te leiden. Het STC heeſt vanuit de opleidingen in Brielle waar procestechniek en maintenance gegeven worden al veel ken- nis over de brandstoffen. In combinatie met de oefenfabriek in Brielle en het nieuwe op- leidingsschip kunnen we heel goed cursussen ontwikkelen die naadloos aansluiten op de binnenvaartsector.”


47


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64