Het komt gelukkig sporadisch voor, maar ongevallen met machines voor verticaal transport kun- nen grote schade tot gevolg hebben. Verticaal transport betekent hijsen, heffen en werken met een hoogwerker. De Vereniging Verticaal Transport, de belangvereniging van bedrijven die ac- tief zijn in deze sector, stimuleert daarom het integreren van veiligheid in het dagelijkse werk- proces. Lion Verhagen, directeur van de vereniging, licht toe hoe je met een goede voorberei- ding en duidelijke afspraken veel van deze ongevallen kunnen worden voorkomen.


Tekst: Wink Sabée


Wat is de belangrijkste oorzaak van ongevallen in verticaal transport? “Voor materieel is dat de instabiliteit van de ondergrond van machines die het verticaal transport uitvoeren; zoals hef- trucks, hoogwerkers en hijskranen. Als het misgaat kan dit te maken hebben met de bediening van de machine, met de on- dergrond of een gevolg zijn van andere omgevingsfactoren, zoals het weer.”


Wie maakt gebruik van verticaal transport?


“Overal waar last moet worden ver- plaatst naar een hoger of lager niveau zoals op bouwlocaties, in havens en op industriële complexen.”


Hoe kun je beoordelen of de veiligheid van de ondergrond op een bouwlocatie is geborgd? “De hoofdaannemer is als opdrachtge- ver verantwoordelijk voor de bouwloca- tie en daarmee ook voor de opstelplaats van bijvoorbeeld een kraan. Hij moet navraag doen om informatie te vergaren over wat er in de grond zit. Waar leidin- gen en rioleringsbuizen liggen. Dit voor- al om beschadigingen te voorkomen. Maar ook om te achterhalen of er ga- ten in de grond zitten of dat er ergens een onderspoeling heeft plaatsgevon- den. Als dat het geval is, kan de kraan wegzakken met alle gevolgen van dien.”


Hoe weet de hoofdaannemer zeker dat informatie over de ondergrond strookt met de werkelijkheid? “Iets met 100 procent zekerheid weten is heel lastig. Er is altijd sprake van een


aantal onzekerheden. Het is daarom be- langrijk goede afspraken te maken met alle betrokken partijen om deze onze- kerheden op te lossen.”


Wat is de volgende stap van de hoofdaannemer als de informatie is ingewonnen?


“De ingewonnen informatie geeft hij door aan de kraanverhuurder. De kraan- machinist bepaalt vervolgens op basis van de gronddruk en het gewicht van de kraan, al snel enkele tientallen tonnen, het oppervlakte van de stempelschot- ten die onder de kraan moeten wor- den geplaatst. Hierbij geldt: hoe groter het stempelschot, hoe meer de kracht wordt verdeeld, hoe lager de druk op de ondergrond. Afhankelijk van de bouw- plaats en de grootte van de benodigde stempelschotten is het soms passen en meten wat de ideale opstelplaats is van de kraan. Als dit allemaal goed is ge- daan, moet het goed gaan.”


Maar toch gebeuren er soms ongelukken. “Bij ongelukken is het vaak zo dat er iets in de grond zit wat niet bekend was. Als je dit wel had geweten, dan had je achteraf gezien toch een groter schot moeten plaatsen. Maar ja, dat is altijd achteraf.”


Wat is de werkwijze als een hijskraan wordt ingezet voor het verplaatsen van een last?


“Degene die vanuit het perspectief van de Arbo-wet de werkgever is, organi- seert het toezicht en stelt een hijsplan


op. Dit plan bevat de vaststelling van de lastenverplaatsing, de bepaling van de ideale opstellocatie van de kraan en de beoordeling van de ondergrond en an- dere omgevingsfactoren. Op basis van deze informatie voert het hijsteam de opdracht uit. Het hijsteam bestaat uit drie functies: een machinist die de kraan bedient, een aanpikker die de last aan- slaat en een seingever die de machi- nist assisteert met het bepalen van de richting. Als de situatie het toelaat, zijn soms de functies van aanpikker en sein- gever verenigd in dezelfde persoon.”


Hoe verloopt het toezicht? “De toezichthouder zorgt ervoor dat de mensen van het hijsteam duidelijke in- structies krijgen en ziet erop toe dat het proces volgens de instructies verloopt. Tevens is de toezichthouder het aan- spreekpunt van het hijsteam. Niet alleen is tussen toezichthouder en hijsteam de communicatie belangrijk; dit is uiteraard ook belangrijk binnen het hijsteam zelf. Ze moeten elkaar feilloos begrijpen en dus dezelfde taal spreken. Als dit zo is georganiseerd, zouden onverwachte ge- beurtenissen niet mogelijk moeten zijn.”


Maar is er altijd een goed hijsplan? “Sec gezien: als het een keer fout gaat, is er geen goed plan gemaakt. Dan is er in de voorbereiding iets over het hoofd gezien.”


Het is dus belangrijk mensen bewust te maken dat aan veiligheid nooit getornd mag worden? “Bij de uitvoering van hun taken moe-


Nr.7 - 2016 OTAR O Nr.7 - 2016TAR 7


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56