wetenschap
ZORGNIVEAU 1 Doelgerichte groepsinstructie, voldoende tijd, gebruik van goede methoden en methodieken voor het leren lezen, goed klassenmanagement en systematisch de leesontwikkeling volgen. Hierbij moet in het bijzonder de aandacht uitgaan naar het realiseren van doelgerichte en duidelijke instructie. Leesresultaten verbeteren alleen door meer en goede instructie (Shanahan, 2018). Juist in de groepen 3 en 4 moet de automatisering tijdens de instructie centraal staan. Daarbij moet gelden dat het in het belang van risicolezers nodig is, dat zorgniveau 1 staat als een huis. Als dit niet het geval is, zal dit negatieve gevolgen voor de zorgniveaus 2 en 3 hebben. Een kritische factor bij het eerste niveau moet ook zijn: wordt er voldoende tijd aan het leesonderwijs besteed; te weinig tijd leidt tot onnodige uitval.
ZORGNIVEAU 2 Doelgerichte activiteiten en inzet op de 25% zwak presterende leerlingen die extra instructie- en oefentijd door een intensieve aanpak c.q. begeleide inoefening en feedback moeten hebben. Internationaal onderzoek toont dat vooral risicolezers profiteren van verlengde instructie. Met maximaal 5 kinderen in een ‘intensieve’ groep kan de leerkracht zijn/ haar aandacht richten op individuele kinderen en er zeker van zijn dat elk kind participeert, maar ook profiteert. Er is het nodige leesonderzoek dat toont dat verlengde instructie de leesvaardigheid verbetert. Het gaat dan om effectgrootten van .40 en hoger (zie o.a. Wanzek e.a. 2016). In de praktijk valt verlengde instructie op veel scholen nogal eens uit, waardoor risicolezers niet de tijd en ondersteuning krijgen die ze vanuit hun leesbehoeften nodig hebben om een betere lezer te worden.
ZORGNIVEAU 3 Zorgniveau 3 kan zowel preventief als curatief worden uitgevoerd. De zorg op niveau 3 bestaat uit specifieke interventies uitgevoerd en/of ondersteund door de zorgspecialist in de school. Specifiek houdt in dat de gekozen interventie past bij de leerling en diens onderwijsbehoeften en is afgestemd op hiaten in diens lees- en/of spellingontwikkeling. Om de onderwijsbehoeften goed in beeld te krijgen kan een lees- of spellinganalyse nodig zijn. In de organisatie kan, afhankelijk van de onderwijsbehoefte van de leerling, beredeneerd gekozen worden voor een individuele of groepsgewijze (max. 4 leerlingen) aanpak.
zorgniveaus 2 en 3 moet namelijk zijn dat kinderen na enige tijd weer voldoende van de groepsinstructie kunnen profiteren. Als er te veel kinderen in de zorgniveaus 2 en 3 zitten moet er kritisch naar de effectiviteit van zorgniveau 1 moet worden gekeken. Belangrijk hierbij zijn:
Voldoende tijd inroosteren Juist risicolezers hebben meer tijd nodig om een goede lezer te worden. Het is daarom gewenst dat scholen voldoende tijd voor technisch lezen en verlengde instructie inroosteren, maar ook zorgvuldig met die tijd omgaan.
Het monitoren van de leesresultaten • Halen we onze doelen? Gaan de leerlingen vooruit? Neemt het aantal zwakke lezers af? Profiteren de leerlingen van onze aan- pak? Is onze aanpak effectief?
• Waar zijn we sterk en/of zwak in? Slagen onze leraren erin tijdig risicolezers op te sporen? Is de instructie effectief? Waar is professionalisering en ondersteuning nodig? Bijv. om verlengde instructie te realiseren.
• Is de tijdsbesteding voldoende of is meer tijd wenselijk?
• Werken de interventies voor de zwakke leerlingen goed?
TOT SLOT Iedere school moet zich ervan bewust zijn, dat alle initiatieven die men onderneemt, minder belangrijk zijn dan kinderen goed leren lezen! (Snow 2014) Daarnaast geldt: verandert er niets in de klassen, dan zullen de resultaten ook niet verbeteren.
LITERATUURLIJST U kunt de literatuurlijst opvragen door een e-mail te sturen naar
educatie@lexima.nl.
JAARGANG 2020 27
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52
