wetenschap


EEN PIJLER VOOR BEGRIJPEND LEZEN


GOED TECHNISCH LEZEN:


DOOR: KEES VERNOOY


HET BELANG VAN TECHNISCH LEZEN Onvoldoende geautomatiseerd technisch lezen is dikwijls de oorzaak van slecht begrijpend lezen. Dit komt omdat leerlingen dan vooral op woordniveau lezen en zich onvoldoende op de inhoud van de tekst kunnen richten. Daarnaast stagneert door gebrekkig technisch lezen de woorden­ schatontwikkeling, omdat bekend is dat zwakke technische lezers te weinig lezen. Het is daarom zorgelijk dat onderzoek van de inspectie van onderwijs (2019) toont dat meer dan de helft van de basisscholen het technisch lezen niet op orde heeft. Dit betekent dat er onnodig kinderen met lezen uitvallen. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat de kwaliteit van de instructie die leraren geven bij meer dan één op de drie scholen (37%) niet duidelijk en doelgericht is, terwijl veel onderzoek toont dat onderwijseffectiviteit vooral instructie­effectiviteit is.


AANDACHTSPUNTEN VOOR HET VER- BETEREN VAN HET TECHNISCH LEZEN Vanuit onderzoek zijn de volgende zaken voor een goed verloop van het technisch lezen van belang: - Preventie: jonge kinderen met problemen op het gebied van de mondelinge taalvaar- digheid en een onderontwikkeld fonemisch bewustzijn moeten vroegtijdig geholpen worden, zodat ze daardoor geen problemen met technisch lezen in groep 3 krijgen.


- Goede start: Zorg dat kinderen in groep 3


goed starten. Kinderen die in groep 3 niet goed leren lezen worden zelden een betere lezer.


- Vloeiend lezen: Het is van belang dat het vloeiend lezen, in het bijzonder bij risico­ lezers, na groep 5 onderhouden wordt om terugval in leesvaardigheid te voorkomen.


De genoemde activiteiten moeten vooral plaatsvinden vanuit een schoolorganisatie waarbij: ­ Er expliciete directe instructie tijdens het leren lezen plaatsvindt. Dit is vooral gewenst bij de aanwezigheid van risicolezers.


­ Er voldoende tijd voor het leren lezen wordt ingeroosterd en dat risicolezers voldoende extra instructie­ en leertijd, bijv. in de vorm van verlengde instructie, krijgen.


- Leesvaardigheid en leesmotivatie met elkaar verbonden worden gezien.


ONDERZOEK VAN DE INSPECTIE EN TECHNISCH LEZEN Het onderzoek van de inspectie (2019) ‘Dyslexie­ verklaringen. Verschillen tussen scholen nader bekeken’ vraagt om aandacht in het schoolplan voor het verbeteren van het technisch lezen, maar ook om meer ondersteuning van zwakke lezers. Dit schoolbeleid moet geplaatst worden binnen de context dat het de belangrijkste verantwoordelijkheid van een school ­ en dan in het bijzonder van het bestuur en de schoolleiding ­ is om ervoor te zorgen dat alle leerlingen na groep 8 de basisschool als


JAARGANG 2020 25


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52