033
Hoe kan het gebeuren dat een CVA met een halfzijdige verlamming tot gevolg, niet wordt geconstateerd? Misschien door de specialisatie in de tweede lijn: met haar longontsteking werd de patiënt opgenomen op de longafdeling, waar haar neurologische aandoening niet is opgemerkt. Toegegeven, longontsteking en CVA zijn twee heel verschillende aan- doeningen, maar je mag toch verwach- ten dat er verder wordt gekeken dan de diagnose waarmee iemand wordt opgeno- men. Ook al worden aandoeningen door verschillende specialisten behandeld, de patiënt beschikt maar over één lichaam. De fysiotherapeut vraagt zich nu af of hij ergens zou kunnen of moeten melden dat er een diagnose is gemist. Binnen instellingen bestaan tegen-
woordig Veilig Incident Melden (VIM) - procedures om de veiligheid voor patiënten te vergroten zonder dat een ‘blaming’-cultuur ontstaat. Dan gaat het om vragen als: wat is er gebeurd, waar- door is dit incident ontstaan en waarom
hebben veiligheidsbarrières dat niet voorkomen? Vervolgens moet daarvan worden geleerd en moeten werkwijzen en richtlijnen worden aangescherpt om herhaling te voorkomen. Het is een belangrijke procedure die valt of staat met een veilige cultuur; melden van een incident mag geen repercussies hebben voor de melder. Tot nu toe bestaat zo’n systeem niet tus-
sen verschillende instellingen en ook niet tussen de eerste en de tweede lijn. Dat is jammer, gezien ook de ervaring van deze fysiotherapeut. Hij vreest dat ‘melden’ negatieve gevolgen kan hebben voor de re- latie van zijn praktijk met het ziekenhuis met het gevolg dat hij minder patiënten doorverwezen zal krijgen. Zijn veiligheid ontbreekt. Dat lijkt me geen goede zaak. Zolang hier geen geïnstitutionaliseerde meldingspraktijk functioneert, zouden hulpverleners uit verschillende instellin- gen tenminste samen kunnen proberen om op een open en veilige manier weder- zijdse vragen met elkaar te bespreken.
Maar zo’n open intercollegiale cultuur impliceert wel openheid naar twee kanten. ‘Melden’ is dan misschien niet de meest voor de hand liggende term. Treffender lijkt me: met elkaar bespre- ken. Ook in deze casus is het doel van de fysiotherapeut immers niet om personen of instellingen aan de schandpaal te nagelen, maar primair om werkwijzen en procedures te verbeteren, alles in het belang van de patiënt. Dus zal hij niet alleen willen ‘melden’, maar ook van de hulpverleners in het ziekenhuis willen horen wat er is gebeurd, hoe zij daar tegenaan kijken en welke lessen zij daar mogelijk uit getrokken hebben. Als de fysiotherapeut zichzelf openstelt voor het verhaal van het ziekenhuis, mag hij ook een open houding van het zieken- huis verwachten.
Lieke van der Scheer is filosoof/ethicus
de situatie waarin het incident wordt ontdekt door een andere zorgaanbieder dan degene binnen wiens instelling of praktijk het incident zich heeft voorge- daan. Maar in het belang van transpa- rantie en verbetering van de kwaliteit van zorg ligt onderlinge afstemming hier voor de hand. De Handreiking verantwoordelijk-
heidsverdeling bij samenwerking in de zorg van de KNMG (2010) – die ook is onderschreven door de KNGF, de beroeps- organisatie voor fysiotherapeuten – laat er geen misverstand over bestaan: zorg- verleners moeten afspraken maken over het informeren van patiënten en intern melden/onderzoeken van incidenten. En elkaar zo nodig aanspreken. Zelfs als er binnen de samenwerking
afspraken bestaan over het omgaan met incidenten/calamiteiten, zullen deze pas echt effectief zijn als de betrokkenen weten dat de melding op zichzelf geen nadelige gevolgen heeft voor de onder- linge samenwerking. Vooral een cala-
Annemarie Smilde: Onderlinge
afstemming ligt hier voor de hand
miteitenmelding kan druk op de relatie zetten. Met het oog op zijn relatie met het ziekenhuis zou mijn advies aan de fysiotherapeut zijn eerst bij het zieken- huis en de eventueel betrokken huisarts
Jurist
na te vragen wat de bevindingen zijn bij hun interne onderzoek. En ook met hen bespreken of zich hier een calamiteit heeft voorgedaan en zo ja, wie hiervan melding doet bij de Inspectie. En bij twijfel aan een calamiteit, welk aanvul- lend onderzoek nog nodig is c.q. wie de twijfels met de Inspectie gaat bespreken. Als er volgens de fysiotherapeut sprake
is van een calamiteit, zal hij bij het uit- blijven van een melding door het zieken- huis of de huisarts, zelf de Inspectie moeten inlichten. Kortom: een casus die het belang van
samenwerking bij het naleven van wette- lijke regelingen aantoont. Dit sluit mooi aan bij de per 1 januari geldende Wkkgz- verplichting om in overeenkomsten over zorgverlening een ‘kwaliteits- paragraaf’ op te nemen. * Meer over veilig melden leest u vanaf pagina 24.
Annemarie Smilde is senior specialist gezondheidsrecht bij VvAA
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100
