30 augustus 1986 ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de divisie gaf de toenmalige minister van Defensie, W.F. van Eekelen, toe dat de overheid zeer ernstig had gefaald in de opvang van de Indiëmilitair en beloofde een vertrouwensman aan te stellen om te inventariseren bij een groot aantal Indiëgangers waar de problemen lagen. Van de vertrouwensman D.F. van der Mei, oud-staatssecretaris van Defensie, verscheen in februari 1989 het rapport Dienstvervulling onder buitengewoon en zeer moeilijke omstandigheden. De verantwoordelijkheid van de overheid voor de specifieke problematiek van de oud-militairen Indiëgangers. In maart 1990 verscheen van de hand van de toenmalig minister van Defensie, R. ter Beek, de nota Zorg voor veteranen in samenhang. Daarna volgde op 21 september 1989 de oprichting van het Veteranen Platform in aanwezigheid van wijlen Zijne Koninklijke Hoogheid prins Bernhard, met als eerste voorzit- ter luitenant-generaal b.d. T. Meines. Op 14 november 1991 werd de Stich- ting Dienstverlening Veteranen (SDV) opgericht. De eerste directeur was R.J. Meijer, later opgevolgd door mevrouw F. Zuidwegt. De SDV is later overge- gaan in het Veteraneninstituut.
G. de Jong, Heerjansdam Trekbom
Hierbij wil ik reageren op het artikel ‘Ik sneed het touwtje door…’ (Check- point 7-2014) naar aanleiding van het interview met OVW’er Hoekstra, die over Indonesische nationalisten praat. Wij in de Tijgerbrigade kwalificeerden die TRI-personages als ‘terroristen’ of ‘peloppers’ (in de negatieve zin). Maar dat terzijde. Hij verwijst naar de (meestal 50 kg) Japanse vliegtuig- bommen die met een touwtje tot ont- ploffing gebracht zouden worden en daarom door hem trekbommen worden
genoemd. “En”, zegt de heer Hoekstra, “de meeste Indiëgangers hebben daar wel beeld en geluid bij, want er ont- ploften voortdurend trekbommen.” De grote meerderheid van de OVW’ers, en later ook de dienstplichtigen, heeft geen directe ervaring met landmijnen en zeer zeker niet met trekbommen, want die kwamen niet voor in het grote gebied van de Tijgerbrigade. Het woord trekbom kwam ook niet voor in het vocabulaire van de OVW’er op Midden- Java. Hij vergelijkt ze met de huidige bermbommen. Het leger spreekt ove- rigens niet van bermbommen, maar van IED’s, wat staat voor improvised explosive device. Zo’n IED is vaak een landmijn, maar kan ook een bom zijn die op afstand elektronisch tot explosie wordt gebracht en ja, soms ook door het trekken aan een ‘touwtje’. Ik, nu 86 jaar oud, zat toentertijd van 1945 tot 1948 in het brengun carrier peloton van 2-7 RI - OVW. In die gehele periode reden twee carriers binnen tien dagen van elkaar op een landmijn (geen trekbom!), in beide gevallen een gere- construeerde 50 kg vliegtuigbom, zoals later uit de analyse bleek. De eerste car- rier die op een landmijn reed, maakte deel uit van ongeveer twintig carriers die in de vroege ochtend van de eerste dag van de eerste politionele actie in de stromende regen aan de opmars begonnen. Nog voor de demarcatielijn strandde de meerderheid in de mod- der. Slechts twee carriers, geladen met ammunitie, handgranaten en ander gevechtsmateriaal, trokken verder op. Ik was de chauffeur en enige inzittende van de voorop rijdende carrier. Er was nauwelijks verzet. Slechts wat lukraak sluipschuttervuur. Niet ver voorbij de demarcatielijn werd de zandweg versperd door een omgekapte boom. Ik reed van de weg af en om de boom heen weer de weg op en daar reed ik met de rupsband op de plek van het rechter voorwiel – pal onder en naast mijn zitplaats – op een landmijn, die, zoals later bepaald werd, een 50 kg vliegtuigbom bleek te zijn. Onbegrij- pelijk en onverklaarbaar kon ik nau- welijks verwond uit het wrak stappen. Een week of tien dagen later, in het Ambarawa gebied, reed ik weer in een brengun carrier, nu als derde in een lijn van carriers. De eerste carrier reed, ook met het rechter voorwiel onder en naast de chauffeur op een identieke landmijn, wederom een geadapteerde 50 kg vliegtuigbom. De chauffeur werd in tweeën gescheurd en was op slag
dood. Twee landmijnen in ruim drie jaar bij 2-7 RI - OVW. Een handjevol (nog geen 2 procent van het bataljon) van de ter plaatse aanwezige militairen had er inderdaad ‘wel beeld en geluid bij’. Twee keer voor enkele momenten in drie jaar.
H.J.A. van Lindert, Havelte
Een keurig leger Wellicht ten overvloede, maar ik wil het toch nog een keer gezegd hebben: er werd destijds in Indië alles aan gedaan om de moraal hoog te houden. Een voorbeeld wil ik u, ook na dik 65 jaar, niet onthouden. In Batavia zat destijds, eerst op het Koningsplein en later op de Laan Holle (what’s in a name) het VK-KNIL. De dames ‘woon- den’ daar en verrichtten hun adminis- tratieve werkzaamheden op de ver- schillende staven. Achter het gebouw was een tuin en achter in die tuin een gebouwtje waar zij konden mandiën. Dus na de siësta liep men met een handdoekje even door de tuin voor een opkikkertje. Nu was het de comman- dante (met e, want toen was een vrouw nog vrouwelijk) van de dames opgeval- len dat men steeds langer wegbleef. Dusdanig zelfs dat ze besloot de zaak eens persoonlijk te onderzoeken. In het naastgelegen pand zat, als ik mij goed herinner, een groep MP’ers. Het was ongeveer een identieke locatie met ook achterin de tuin een mandiegelegen- heid. Kwaaddenkenden vermoeden het al: het was de commandant opgevallen dat de heren steeds langer wegbleven en ook hij besloot zelf een onderzoek in te stellen. Laten die twee nu precies gelijk tot hun besluit gekomen zijn en zoals ik toen uit redelijk betrouwbare bron vernam: ze bleven heel lang weg. Dit verhaaltje deed in Batavia destijds de ronde, maar mocht zo ver ik mij herinner niet gepubliceerd worden in Wapenbroeders. Keurig leger, toch?
Ben Okker, Zeist Correcties en aanvullingen
Checkpoint 8-2014 Geen werk voor watjes (pag. 24) Er gingen op 1 augustus 1964 vijf humanistisch geestelijke verzorgers aan de slag.
NOVEMBER 2014 41
Foto: privécollectie Rob Moen
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65