TEELT ▶▶▶ KASSENBOUW


teriaal keurig strak en kunnen de borg- strippen erop aangebracht worden. De grote stroken maken de lekdichtheid van de kas nog beter dan bij glazen ruiten in roeden. Bij de kas in Bleiswijk is gebruikgemaakt van een dubbele doorlopende luchting. Dit is het eenvoudigst uit te voeren in combinatie met de lange filmstroken. In- middels wordt echter ook al gewerkt aan een ontwerp voor een dek met conventio- nele luchtramen. De verwachting is dat dit systeem dit jaar nog in de praktijk toe- gepast en getest zal worden. De banen worden dan niet meer in de lengte van de kas getrokken, maar middels een metho- de om hele banen van goot naar nok te trekken. De gevels zijn dubbellaags. De laag aan de buitenkant bestaat uit helder ETFE, de filmlaag aan de binnenzijde is diffuus en verspreid het binnenvallende licht goed. Deze binnenste laag is iets dunner in ma- teriaaldikte, omdat het daar minder krach- ten te verwerken krijgt. De isolatiewaarde is volgens de kassysteemleverancier net zo goed als dubbelglas.


Eerste teelt


Voor de eerste proefteelt in de F-Clean kas is de keus gemaakt voor aardbei. Dat heeft diverse oorzaken. Onderzoekster Johanna Bac-Molenaar: “Uv heeft invloed op de kleur van de aardbeien. Omdat deze kas meer uv-licht doorlaat, is de verwachting dat we een betere kleuring kunnen krijgen in de donkere maanden van het jaar. We gaan kijken of het klopt dat de aardbeien mooier rood worden. Mede daardoor zijn Sonsation, Falco en Limalexia toegevoegd in kleinere proef- vakjes, naast hoofdras Elsanta. Deze vari- atie in rassen biedt meer mogelijkheden om te kijken naar doorkleuring, die soms een probleem vormt als de dagen kort en donker zijn.” “Van uv is ook bekend dat het positief kan zijn voor de plantweerbaarheid. Meer uv zou meeldauw moeten rem- men. We gaan daar naar kijken, maar het


36


voordeel is lastig te meten, omdat we er geen directe vergelijking met een glazen kasdek naast hebben liggen.” Met Elsanta als hoofdras zal zwavelen toch wel nood- zakelijk blijven om meeldauw voldoende te beheersen. Gelukkig is het ETFE-film- materiaal niet gevoelig voor aantasting door zwavel. Meer licht in de kas is goed voor de foto- synthese, en dit zou dus ook in op- brengstverhoging kunnen resulteren. Daarnaast wordt gekeken of de teelt on- der F-Clean een positieve invloed heeft op de smaak van de aardbeien. De toegepaste doorlopende nokluchting met grote ventilatiecapaciteit, en de re- kentechnisch grotere uitstraling van langgolvige straling via het kasdek, zijn voor aardbei nuttig om sneller tempera- tuur kwijt te raken in de nacht. Dit kan de grofheid van de aardbeien bevorderen.


▶ GROENTEN & FRUIT | 10 september 2021


Alle werkzaamheden zijn van buitenaf de kas uit te voeren.


In Duitsland en Japan zijn al een aantal kassenbouwprojecten uitgevoerd met F-Clean. Ook bij Ohio State University in de VS wordt een kas gebouwd. Zeker in het buitenland biedt het kassenbouwsys- teem grote voordelen. Van Rees: “Begla- zen is echt een vak. Daar heb je vakmen- sen voor nodig. Het installeren van de filmlaag is veel eenvoudiger.” Het is met eenvoudige gereedschappen en hulpmid- delen vast te zetten, en werkt met een- voudige klikprofielen. Die eenvoudige montage is ook gunstig voor het inzetten


van lokaal personeel bij projecten in het buitenland, in plaats van dat er een ploeg beglazers overgevlogen moet worden. Personeel werkt op een wagen die over het dek heen rijdt. Er hoeft dus niet meer gewerkt te worden met beglaasplatforms die over de grond moeten rijden, en waar- bij personeel boven zijn hoofd moet wer- ken. De hele assemblage kan van buitenaf de kas op de kar uitgevoerd worden, in een heel veilige werkomgeving.


Lichtbenutting Boven het gewas zijn drie schermdoeken aangebracht, waaronder een gealumini- seerd schermdoek. Op eenzelfde draden- bed zijn verder een energiedoek en een zonnedoek aangebracht. Deze beide doe- ken kunnen dus niet tegelijkertijd dicht. In de kas wordt gebruikgemaakt van ac- tieve ontvochtiging en een warmtepomp. In een teelt bij lagere temperaturen, zoals aardbei, is dit wel lastiger dan bij een teelt zoals tomaat waarbij onder een hoger temperatuurregime wordt geteeld. Want een kuub lucht van 10 graden heeft nu eenmaal een lagere absoluut vochtinhoud dan een kuub lucht van bijvoorbeeld 20 graden. Kempkes: “Maar met warmtewinning in de zomer, zou je een in de winter minder warmtevragende teelt als aardbei het hele jaar op temperatuur moeten kunnen hou- den met de warmtepomp. Je gaat dan naar een full-electric verwarmde teelt.” Wat duurzaam is bij gebruik van groene stroom. De luchtslurven voor de actieve kasluchtontvochting hangen onder de vaste, dus de niet beweegbare, teeltgoten.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48