FOTO: BERT JANSEN
MARKT ▶▶▶ ONDERZOEK ▶▶▶ GEZONDHEID
Iedereen weet wel dat groenten en fruit gezond zijn. Maar het is juridisch ingewikkeld om dat ook te kunnen claimen. Voedingswetenschapper Alie de Boer heeft daar haar tanden in gezet. “Want ik zag mezelf niet alleen maar in een lab staan.”
INTERVIEW | door Ton van der Scheer W
at voedingswetenschappelijk wel of niet be- wezen kan worden geacht, is heel wat anders dan wat juristen of politici als juridisch bewijs beschouwen. “Die werelden lijken elkaar niet
altijd te snappen. Dat triggerde mijn nieuwsgierigheid.” Alie de Boer schopte het in razende vaart tot doctor in de voedingswetenschappen. De hooggeleerde begeleiders van haar promotieonderzoek waren professoren in de toxi- cologie en in het Europees recht. Ze mocht vervolgens op de Campus Venlo van Maastricht University het Food Claims Centre Venlo opzetten. “Want we checken wel veel op vei- ligheid of gezondheid, voordat iets gezegd of geclaimd mag worden, maar werkt dat ook goed?”
Snapt u dat telers ontmoedigd raken als ze denken aan eindeloos ingewikkelde juridische eisen voor zo’n claim? “Ik ben daar niet sceptisch over. Die regels hebben ook veel positiefs gebracht. Ik hoop echt dat daardoor de grootste cowboys weg zijn. Dat de raarste claims van de markt zijn. Dat je juist beloond kunt worden voor je on- derscheidende vermogen als je wél goed uit- zoekt wat je product nou écht doet, wat er écht in zit. Ik snap ook wel dat een onderne- mer gefrustreerd kan raken door de berg regeltjes. Mijn uit- daging is die ondernemers de moed níét te laten verliezen. Ik denk dat als je eerst heel precies weet wat er in je pro- duct zit, je door die regels ook weet wat je speelruimte is voor zo’n claim. Door onderzoeksprogramma’s als De Waar- de(n) van Groenten en Fruit kan dat voor telers ook allemaal wat toegankelijker worden.”
Dat programma loopt nu twee jaar. Maar het gaat nog niet direct een claim opleveren? “Het is nu een onderzoekproject om te begrijpen wat stoffen die in groenten en fruit voorkomen doen voor de gezond- heid. We hebben gekeken naar onder meer tomaat, broccoli en wortel. En we zijn uitgekomen bij glucorafaninen in broc- coli en ook andere brassicacaea. Dat wordt door een enzym, myrosinase, omgezet in sulforafaan. Dat is een antioxidant waarvan in verschillende studies naar voren komt dat het een effect heeft op verschillende ontstekingsmechanismen.”
Is dat dan wel de aanloop naar een claim? “Wat opvalt bij claims is dat het heel vaak gaat over één ef- fect van één stof. Maar als je een paprika eet, eet je een combinatie van stoffen. We weten dat voeding veel subtie- lere effecten heeft dan medicijnen, maar gezondheids- claims voor voedsel worden net als die voor medicijnen ge- toetst op één effect van één stof. Terwijl meerdere subtiele effecten op de langere termijn juist onze gezondheid beter kunnen bevorderen.”
‘In Japan en de VS zijn eisen voor
voedselclaims wat milder’
Maar er wordt op verpakkingen toch al van alles be- weerd? “Je kunt wel beginnen met zeggen dat iets fantastisch is, maar zonder voedselwetenschappelijke onderbouwing wordt dat heel snel een tamelijk hol marketingverhaal. En zeker als we naar groenten en fruit kijken, dan weten we door algemenere voedselstudies naar voedselpatronen al best veel over de gro- te rol die die spelen bij gezondheid. Maar je ziet dat consumenten nu al heel erg op zoek zijn naar hoe ze hun eetgewoontes zo kunnen buigen dat wat ze lekker vinden ook goed voor ze is. Hoe kan ik mezelf langer gezond houden? Als je van jezelf weet: ik kom uit een familie met hart- en vaatziekte, dan kan het nuttig zijn om er voor te zorgen dat je niet te veel cholesterol binnenkrijgt en dat je bloed-
druk niet te hoog moet worden. Daar kun je in je eetpa- troon iets aan winnen.”
Hoe ver zijn we nog weg van dergelijke persoonlijke voedingsadviezen? “De trend van het personaliseren van voeding is interes- sant, maar staat nog echt in de kinderschoenen. We zien bijvoorbeeld dat er veel interesse is in het microbioom in de darmen: hoe je met een bepaald menu gezonde bacteriën kunt laten groeien en minder gezonde bacteriën minder kunt laten groeien. Die keuzes in je eetpatroon en het effect dat dat heeft op de darmen, dat kan een belangrijke rol spelen bij de personalisering van voeding. In de weten- schap zetten we daar stappen in, maar het is nog niet dat individuele consumenten over vijf jaar met een vingerprikje bloed kunnen afnemen voor ze naar de supermarkt gaan om te bepalen of ze vandaag aardbeien of blauwe bessen zullen kopen.”
▶ GROENTEN & FRUIT | 10 september 2021 11
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
