875 | WEEK 51-01 20 DECEMBER 2017


MERRY CHRISTMAS MERRY CHRISTMAS


Gezamenlijk werken aan plan voor goed en flexibel personeelsbestand


ROTTERDAM Bureau Voorlichting Binnenvaart (BVB) gaat komend jaar samen met de bran- cheorganisaties, werknemersorganisaties, onderwijsinstellingen en enkele andere be- langhebbende partijen in de binnenvaart een strategische arbeidsmarktagenda tot 2030 en een bijbehorend actieprogramma opstellen om zo een kwalitatief en kwantitatief goed personeelsbestand te realiseren in de bin- nenvaart. Dit in de strijd tegen het perso- neelstekort in de binnenvaart. Mariska van der Starre, programmamanager van het BVB, is van mening dat dit hard nodig is en hoe eerder het gerealiseerd is, hoe beter.


“Er wordt elke keer wel gezegd, we moeten iets met de arbeidsmarkt en de binnenvaart, het staat ook iedere keer wel op de agenda, maar er wordt niet echt op doorgepakt”, zegt Van der Starre. “Als je denkt aan goederenver- voer, dan kun je niet om de binnenvaart heen. Dat moet niet alleen bij de overheid tussen de oren zitten, maar ook bij potentiële werkne- mers. Overal is een concurrentieslag gaande om goed personeel. Je kunt niet niets doen.”


Personeelstekorten Waar er eerder met de crisis bijna sprake leek van een overschot op de arbeidsmarkt, is er nu een kentering zichtbaar waarbij sommige bedrijven en organisaties in de binnenvaart het moeilijk hebben om goed en voldoende personeel te vinden. Ontwikkelingen als auto- matisering en autonoom varen spelen even- eens mee. “Daardoor ga je anders kijken naar functies. Het draait niet langer om functies, maar er wordt steeds meer gekeken naar kwa- lificaties van mensen”, zegt Van der Starre. Er is sprake van vergrijzing, ook in deze sector. Daarnaast wordt er vaak gewerkt met buiten- lands personeel: bijna een derde van het hui- dige personeelsbestand op de Nederlandse binnenvaartvloot komt uit het buitenland. “Hierdoor is opvolging in sommige gevallen lastig”, legt Van der Starre uit. “Buitenlands personeel heeſt minder binding met een schip zelf”.


Een zorg is het op peil houden van het huidi- ge personeelsbestand. De uitstroom vanuit de binnenvaart is de komende jaren groot door vergrijzing en ook de instroom lijkt minder te worden. Het grootste deel van het nieuwe per- soneel voor de branche wordt geworven in de branche zelf. Bovendien blijkt nog maar 60 tot 65 procent van een pas aangenomen beman- ning na drie jaar nog te varen: de rest stapt over naar een ander beroep, vaak wel binnen- vaart gerelateerd, of studeert door. Dat komt vooral door de onbekendheid van de binnen- vaart als aantrekkelijke branche, de soms te- kortschietende begeleiding voor nieuwe ar- beidskrachten en het arbeidsperspectief. “We moeten ons huis op orde hebben: alle fa- ciliteiten moet je om je heen verzamelen: we willen kennis op peil houden en vergroten, in- novatie stimuleren en studenten op alle ni- veaus in de sector hebben. Zodat je iedereen wat te bieden hebt. Als je niets doet aan ar- beidsperspectief, ontwikkelings- en carrière- mogelijkheden of dingen regelt voor mensen van 60+, dan raak je ze kwijt. Dan zijn alle in- spanningen die je doet om de instroom en de zij-instroom te vergroten, voor niets geweest”, zegt Van der Starre.


Strategische arbeidsmarktagenda Het Bureau Voorlichting Binnenvaart wil deze en andere problemen op arbeidsmarktgebied aanpakken door middel van een strategische arbeidsmarktagenda tot 2030 en een meer- jarige campagne. “Als je echt wil doorpakken en dit structureel wil oplossen, red je het niet met een korte campagne: dan is er een stra- tegie voor de lange termijn nodig. Er moet voortdurend aandacht voor gevraagd worden. Het moet tussen de oren komen te zitten”. Met de agenda en het bijbehorende actie- plan, wil het BVB streven naar een goed


Van der Starre: “Je kunt niet om de binnenvaart heen, dat moet ook bij potentiële werknemers tussen de oren gaan zitten”.


personeelsbestand voor de binnenvaart. “We willen een personeelsbestand dat zo flexibel is dat ze zowel de pieken, dalen en vernieuwin- gen op kan vangen”.


Dat moet branchebreed en gezamenlijk op- gepakt worden, iets dat goed tot de branche is doorgedrongen. “Dit zijn thema’s waarbij je over je eigen belangen heen moet stappen als bedrijf of organisatie. Je kan je bedrijf wel mooi op orde hebben, maar als je geen per- soneel hebt, varen je schepen niet”, zegt Van der Starre. “Je ziet nu al heel veel goede initi- atieven en intenties, maar die blijven ad hoc en individueel. Individueel krijgen de organi- saties het niet voldoende voor elkaar om een goede strategie te ontwikkelen, slagkracht te krijgen en voldoende financiële middelen bijeen te brengen. Samenwerken om de ar- beidsmarkt voor de binnenvaartsector op een hoger plan te tillen en toekomstproof te ma- ken is hard nodig. We hebben elkaar nodig. Er moet breder gekeken worden en er moet coör- dinatie onderling zijn. Daarom moet dit door alle partijen worden ondersteund”.


Oplossingen In de strategische arbeidsmarktagenda zal onder meer een breed gedragen visie opge- nomen staan, op basis van ontwikkelingen, uitdagingen en trends in de binnenvaart, ver- zegeld door bestuurlijke afspraken op lande- lijk niveau. Daarbij hoort ook een concreet actieprogramma. Van der Starre pleit ervoor dat daar onder meer de promotie van de bin- nenvaart als beroep in is opgenomen. “In Nederland bieden we een van de beste bin- nenvaartopleidingen van de wereld, en dat terwijl de binnenvaart in de meeste beroepen- testen niet eens naar voren komt. De oplei- dingen zitten goed in elkaar en we gebruiken de modernste opleidingsschepen. We hebben de meeste binnenvaartschepen van Europa, de meeste stageplaatsen. Het is een soort van walhalla, waarbij het aan jou de keus is welke van de vele mogelijkheden je kiest. We moe- ten dat een gezicht geven en beter naar bui- ten brengen”.


Dat is niet het enige punt waar op ingezet dient te worden volgens Van der Starre. “We moeten vooral inzetten op plekken waar men- sen voor een keuze komen te staan: de basis- school, middelbare school, na en tijdens een beroepsopleiding, bij de zij-instroom en bij de ouderen onder ons. Mensen met enorm veel kennis die goede leermeesters kunnen zijn. Je bent het als sector verplicht om goede


leermeesters te hebben aan boord. Er is ze- ker wel goede begeleiding, maar het is er heel vaak ook niet. Eén slechte stage-ervaring is ge- noeg, dan ben je zo iemand voor altijd kwijt”. Van der Starre pleit voor investeringen in goe- de begeleiding en het gebruik van technologie daarin, zoals online chatfuncties. De cao en de lonen in de binnenvaart verdie- nen ook aandacht, vindt Van der Starre. “Met een cao met goede arbeidsvoorwaarden, heb je je personeel zeker wat te bieden. Helaas hebben wie die cao nog niet. Mijn oproep zou zijn: binnenvaartondernemers sluit je aan bij een branchevereniging, zodat deze er wel kan komen”. Loonkosten kunnen zwaar drukken op de bedrijfsvoering. Ze begrijpt dat dit voor sommige schippers lastig is, maar wil dan ook bespreekbaar maken hoe de kleinere onder- nemers ondersteund kunnen worden op het gebied van personeelsbeleid.


Plannen maken De steun voor de arbeidsmarktagenda en het bijbehorende actieprogramma is groot, zegt Van der Starre. Brancheorganisaties als BLN en CBRB juichen een dergelijke aanpak toe, net als enkele grote bedrijven, onderwijsorga- nisaties, werkgeversorganisaties en rederijen. Gesprekken zijn nog gaande met ASV, het STC en organisaties als EBU en Edinna. “Er is dui- delijk behoeſte aan”. Met de agenda wordt er een punt aan de horizon gezet, een richting waar de branche naartoe kan werken. In janu- ari wordt er een enquête uitgezet om de knel- punten in beeld te krijgen. “We moeten weten waar het mis gaat. Als je data hebt en inzicht waar het precies knelt, kun je gericht aan de slag. Met die gegevens kunnen we ook sturen op beleid, dan pas ben je toekomstgericht be- zig als branche”, legt Van der Starre uit.


In het eerste kwartaal van 2018 moet de ar- beidsmarktagenda op papier staan. “We moe- ten dus flink aan de slag met elkaar om alle neuzen één kant op te krijgen, zodat iedereen zich committeert aan de strategie. Een agen- da is niet het ultieme redmiddel. We hebben nu een groep mensen bij elkaar die hieraan wil werken, mensen die ook de kennis en het mandaat hebben om de plannen in hun or- ganisatie door te voeren. De grootste uitda- ging is nu om met concrete handvatten te ko- men. Vaak liggen oplossingen voor de hand, maar weten we het niet van elkaar of weten we ze niet te verzilveren. Het moet niet bij pra- ten blijven: we willen dat de sector er iets mee kan en gaat doen. Zeg niet alleen A, maar zeg ook B”.


Van der Starre


Overal is een concurrentie- slag gaande om goed personeel. Je kunt niet niets doen


Goede ontwikkelingen en voorbeelden Stichting MATE: een project dat jongeren die maatschappelijk buiten de boot vallen, een kans biedt op een baan in de binnenvaart. Zij worden aan boord van opleidingsschip MATE begeleid en opgeleid.


HTS Group Gorinchem: de intermodale lo- gistieke dienstverlener in containerver- voer met een eigen terminal aan het water en ook eigen schepen, houdt een simpele spreadsheet bij met hierop het verloop van het personeel. Aan het vertrekkend perso- neel wordt gevraagd wat de reden is van vertrek, waar ze naar toe gaan, zodat het bedrijf op een hele simpele manier een beeld krijgt van het personeelsverloop en kan zij daar uiteindelijk op gaan sturen.


Online community: op de pagina ‘werken in de Binnenvaart’ (8000 volgers) vinden stagi- aires en ook werkzoekenden snel een goe- de match met werkgevers. Zo zijn er ook diverse app-groepen tussen werkgevers on- derling, waar personeel wordt uitgewisseld.


Influentials: de bekende vlogster Liana Engibarjan vlogt op LinkedIn over de bin- nenvaart. Ze heeſt zelf een groot vaarbe- wijs en vaart nu op de passagiervaart, maar vertelt op haar eigen unieke manier over de binnenvaart. Zulke initiatieven zijn goud waard en kunnen met wat aandacht slim worden ingezet voor een brede campagne.


Opleidingen: ook de nautische opleidingen timmeren enorm aan de weg om voldoen- de instroom van leerlingen te kunnen ga- randeren. In Harlingen tellen vmbo en mbo samen 580 leerlingen. De opleiding wil een nieuwe campagne opzetten om meer leer- lingen te werven.


Europese afspraken: op Europees niveau wordt nauw samengewerkt om te komen tot Europese afspraken over vaar- en rust- tijden, arbeidskwalificaties en opleidings- eisen in de Europese binnenvaart. Die nieuwe regels verbreden de erkenning van beroepskwalificaties naar competenties voor iedereen die op een binnenvaartschip werkt en niet alleen die van de kapitein. Met de nieuwe regels is het mogelijk om gekwalificeerd personeel te vinden buiten de sector (zij-instromers), waardoor de ar- beidsmobiliteit omhoog gaat.


Cijfers


Ruim 17.000 werkzame personen in de binnenvaart 50 procent zelfstandig ondernemer, 50 pro- cent in loondienst Meer dan 200 vacatures in de binnenvaart moeilijk vervulbaar Tekort in Utrecht groter dan in Zuid- Holland, Friesland en Zeeland (provincies met vakopleidingen) 80 procent wordt geworven binnen de branche zelf. 60 à 65 procent vaart na drie jaar nog.


69


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92