Tekst: Frank van Kolfschooten Beeld: privé


045 ‘Heel bij zonder


om het Wilhelmus in de jungle te horen’


COVID-epidemie op, die in Ecuador veel mensenlevens kostte, met name in de grote steden. Het kostte daardoor veel tij d om een container met medische spullen vanuit Nederland naar Ecuador te krij gen. Het aanvankelij ke plan om in één


klap polikliniek en opnameafdeling te openen, bleek te ambitieus. Ze besloten daarom eerst de benedenverdieping in gebruik te nemen: een deel voor de spreekuren in de polikliniek, een hoek voor spoedgevallen en ruimtes voor de apotheek en het laboratorium. “De opnameafdeling op de bovenverdieping moet in het tweede kwartaal van 2022 operationeel worden, maar daarvoor moeten we nog personeel aannemen”, zegt Carolien. “We zij n nog fondsen aan het werven voor een operatiekamer en een verloskamer.”


Al 350 patiënten Op zondag 7 november 2021 was de offi ci- ele opening van Hospital San Miguel, in bij zij n van de Nederlandse honorair consul in Ecuador, de besturen van de stichtingen achter het ziekenhuis, de bisschop, de burgemeester van Puerto el Carmen en politie- en legerleiding. “De lokale radio en tv waren ook aanwezig


en de ceremonie was te volgen via Face- book”, vertelt Jacob. “Voor het doorknip- pen van het toegangslint werden beide nationale volksliederen gespeeld. Heel bij zonder om het Wilhelmus door de jungle te horen schallen.” In de eerste maand na de opening heb-


ben zich al zo’n 350 patiënten gemeld bij de polikliniek, die van maandag tot en met vrij dag en op zondagochtend open is. “We zij n heel tevreden dat zoveel patiënten ons al hebben weten te vinden”, zegt Carolien. “De variatie in klachten die we zien is groot: veel hart- en vaatziekten en diabetes, maar ook niet-genezende wonden en typische tropenklachten zoals huidafwij kingen en infecties veroorzaakt door para- sieten.” COVID-patiënten zij n er nog niet geweest. Er is veel gevaccineerd in Puer- to el Carmen en het leven speelt zich ook grotendeels in de openlucht af. “Onze eerste bevalling hebben we ook al gehad: een meisje”, zegt Jacob. “Als het een jon- gen was geworden, zou hij Miguel zij n genoemd, naar het ziekenhuis. Nu werd het Carolien, net als mij n vrouw.” De tien geplande tropenjaren gaan


Jacob en Carolien in elk geval wel vol maken. Eerst moet het ziekenhuis ge- heel op eigen benen kunnen staan, met


lokale artsen en werknemers. “Tot 2026 zullen we hier zeker blij ven”, zegt Jacob. “Ik ben namelij k afgelopen juni ook begonnen met een promotieonderzoek voor de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met de Universiteit van Quito. Ik ga onderzoeken hoe je zo kosteneffi ciënt mogelij k diagnoses kunt stellen voor de ziekten die in deze regio het meeste voorkomen, zoals malaria en allerlei parasitaire ziekten. Ons eigen ziekenhuis is de ideale plek om die vraag te beantwoorden.” <


De belevenissen van Jacob en Carolien zijn te volgen via de website quinacare.org


022 Over de grens


Tekst Frank van Kolfschooten Beeld: privéfoto’s


023


Eigen ziekenhuis in Ecuador


Tropengeneeskunde is de roeping van Jacob van der Ende en Carolien Bouwman. Na anderhalf jaar ebolahulp in Sierra Leone zit het paar nu in Zuid- Amerika waar ze een ziekenhuis hopen te beginnen in de jungle van Ecuador.


H


et is een romantisch en avontuur- lijk verhaal. Jacob van der Ende (35) en Carolien Bouwman (34) zijn al sinds de middelbare school een stel, studeren beiden geneeskunde, doen


langdurig onderzoek in Mexico-Stad (Jacob) en Chili (Carolien) en maken na hun afstuderen als basisarts een lange reis door Afrika. Door de bureaucratie in de zorg en het beperkte contact met patiënten beginnen ze tijdens hun co-schap- pen te twijfelen of ze hun vak wel wilen uitoe- fenen in Nederland. “In Afrika ontdekten we onze roeping: tropenarts worden”, zegt Jacob. “De wereld kunnen we niet verbeteren met z’n tweeën”, zegt Carolien, “maar het geeft enorme


voldoening om mensen te helpen die anders verstoken zouden blijven van zorg. In Nederland is alles al zo goed geregeld.” Eind 2014 vertrekken ze met hun tropenarts-


diploma net een week op zak naar Sierra Leone in Afrika. Dat land is door een ebola-uitbraak totaal ontwricht: handel en vervoer liggen stil en ook de normale patiëntenzorg is gestaakt. Jacob en Carolien gaan erheen om het voor de veiligheid gesloten ziekenhuis van de Lion Heart Foundation in Yele weer te helpen opbouwen. “Het was heftig daar door de risico’s voor onszelf, de vele andere ziekten dan ebola en de afgelegen locatie”, zegt Carolien. “Meer tropengeneeskunde konden we niet voor onze kiezen krijgen.”


Foto links: Jacob en Carolien; rechts: Carolien aan het werk Grote foto: het oude internaat dat Jacob en Carolien hopen om te bouwen tot ziekenhuis


Ze werken er anderhalf jaar, tot de ebola- epidemie voorbij is en de bedrijvigheid in het land weer op gang komt. Blijven in Afrika willen ze niet. “Het is zo lastig om te werken op dat continent, door het ontbreken van motivatie bij velen en door de grote corruptie”, zegt Jacob. “Het is ongeloofl ijk hoeveel ontwikkelingsgeld daar in verkeerde handen terechtkomt.” Hun doel is van meet af aan om als


tropenarts medische zorg te leveren in achtergebleven rurale gebieden in het Zuid-Amerikaanse Amazonegebied. Dat continent kennen ze al goed van hun studie en reizen en ze spreken bovendien


allebei goed Spaans. De vraag is alleen: waar in het Amazonegebied? “Het moest veilig zijn, de situatie moest werkbaar zijn, de lokale bevolking moest echt zorg nodig hebben en we moesten er als buitenlands arts ook aan de slag kun- nen”, zo schetst Carolien hun criteria. Landen als Venezuela en Colombia vallen daarom af. Het wordt Ecuador aan de noordwestkust van Zuid-Amerika, ingeklemd tussen Colombia en Peru, zes keer zo groot als Nederland. “Hoofdstad Quito is heel modern, maar in de rurale gebieden in de bovenloop van het Amazo- negebied heerst veel armoede en is er een


groot gebrek aan zorg”, legt Jacob uit. Om als arts aan de slag te mogen, moeten ze eerst hetzelfde examen doen als Ecua- doraanse artsen, in het Spaans. “Dat was redelijk goed te doen”, zegt Carolien. Daarna moeten ze een visum bemach- tigen. “Dat lukt niet zomaar in dit soort landen, daarvoor moet je vele keren uren in de rij staan”, zegt Jacob.


Sociale dienstplicht Voordat ze hun droom kunnen naja- gen, moet er nog één hobbel worden genomen: artsen moeten in Ecuador na hun afstuderen een jaar sociale dienst- plicht vervullen voor het ministerie van gezondheid. In augustus 2017 gaan Jacob en Carolien daarom aan de slag in een klein ziekenhuis in Nuevo Rocafuerte, een dorpje met vijfhonderd inwoners in het Amazonegebied bij de oostgrens met Peru. Het is alleen te bereiken met een kano over de rivier, een tocht van min- stens tien uur, afhankelijk van de wa- terstand die wisselt door de regenval. Ze werken er achttien dagen achter elkaar, waarna ze twaalf dagen vrij zijn. “We doen eerstelijns zorg en spoedoperaties om de patiënt te stabiliseren”, schetst Carolien hun werk. “Als het ernstig is, sturen we patiënten met een snelle am- bulanceboot naar een ziekenhuis op vier uur varen. Heel soms is er een helikop- ter beschikbaar.” In Nuevo Rocafuerte


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92