054 Reizen


I Lezing


VvAA-leden kunnen via de Vrije Academie met korting een interessante onlinelezing volgen over de Pilgrims van kunsthistori- cus Max Put. Deze vertelt over de opmerkelijke reis van deze historische sleu- telfi guren, de voorvaderen van diverse Amerikaanse presidenten. Voor meer info, zie pagina 75.


n Sleutelstad Leiden ligt een belang- rij ke sleutel tot de geschiedenis van de Verenigde Staten. Jaarlij ks gaan talloze Amerikanen er op zoek naar de vroegste wortels van hun land, vaak ook naar hun eigen afstamming. Aan de Pilgrims wandelroute liggen


alle plekken die er in dat verhaal toe doen. De Pilgrims waren puriteinse calvinisten die


in 1609 uit Engeland vluchtten om geloofsver- volging te ontlopen. De religieuze vrij heid in de Nederlanden lokte hen in eerste instantie naar Leiden, waar ze zich vestigden. Omdat het er daar toch wel erg vrij zinnig aan toeging, besloot een deel van de groep in 1620 verder te reizen. Vanuit Delfshaven vertrokken ze voor de oversteek naar Southampton, met het schip de Mayfl ower zeilden ze verder naar de Nieuwe Wereld. Daar legden ze de basis voor wat later zou uitgroeien tot de Verenigde Staten van Amerika. Een van de 'Founding Fathers' en de tweede president van het land, John Adams, was een nazaat van leden van die eerste groep Pilgrims. Toen de Amerikaanse president George


Bush sr. in 1989 een staatsbezoek aan Neder- land bracht, was Leiden een van de plaatsen die hij aandeed. Hij bleek persoonlij ke motieven te hebben: zij n verre voorvader Thomas Blossom was een van de opvarenden van de Mayfl ower die in Leiden hadden gewoond. Ook de latere president Barack Obama – hoe merkwaardig kan de loop van de geschiedenis soms zij n – stamt van Blossom af. In totaal zij n negen Ame- rikaanse oud-presidenten rechtsreeks verwant aan opvarenden van de Mayfl ower. En met hen vele duizenden Amerikanen. Het verhaal van de Pilgrims gaat echt leven


bij de monumentale Pieterskerk. In de buiten- muur is een plaquette aangebracht die predi- kant John Robinson herdenkt. Hij behoorde tot de oorspronkelij ke groep Britse Pilgrims die besloten in Leiden te blij ven. Na zij n dood werd hij in de Pieterskerk begraven. In de tuin van zij n huis is in 1681 het Jean Pesij nhof e gebouwd. Delen van de Engelse poort, die toegang gaf tot de tuin en de aangrenzende woningen van Pilgrims, zij n hergebruikt bij de bouw van de toegang tot het hof e. De naam Engelse Poort bleef. Jean Pesij n en zij n vrouw Marie de Lannoy hadden één dochter, die in 1655 aan de pest overleed. Bij testament bepaal- den ze dat met het geld van hun nalatenschap


een hof e gebouwd moest worden voor bejaar- de leden van de Waalse kerk. Jean en Marie waren afkomstig uit Noord-Frankrij k en net als de Pilgrims om geloofsredenen naar Leiden gevlucht. Beide protestantse groepen zochten toenadering tot elkaar. Een van de leden van de Waalse kerk die met de Pilgrims meereisde op de Mayfl ower was Philippe de la Noye. Een verbastering van zij n achternaam weerklinkt in de naam van zij n nazaat en oud-president Franklin Delano Roosevelt. Dat de viering van 400 jaar Mayfl ower dit


jaar bescheiden bleef, heeft alles te maken met de COVID-uitbraak. De expositie Besmet! in Rij ksmuseum Boerhaave laat zien dat er niets nieuws onder de zon is, pandemieën zij n van alle tij den. De pest sloeg in de zeventiende eeuw hard toe in Leiden. De dochter van Jean Pesij n en Marie de Lannoy was slechts een van de zeker vij ftienduizend slachtoff ers. Niet ver van de Pieterskerk geeft de nauwe


William Brewstersteeg een inkij kje in de tij d van de Pilgrims. Een plaquette boven de poort herinnert aan de drukkerij van Brewster, die hiervandaan religieuze geschriften verspreid- de. Zigzaggend door de binnenstad vervolgt de route naar de overkant van de Nieuwe Rij n. Daar staat naast de Hooglandse kerk het intieme Leiden American Pilgrim Museum. Het woonhuis dateert uit de veertiende eeuw en is ingericht als in de tij d van de Pilgrims: de gouden eeuw. Hun geschiedenis komt tot leven in de verhalen van de gidsen. Ook vandaag de dag steken Europeanen de


Atlantische Oceaan over en zij n daar succesvol. Een van hen is Claudy Jongstra, in 2019 Neder- lands kunstenaar van het jaar. In de Verenigde Staten is ze een grootheid. Haar enorme tapij - ten van wol en vilt sieren er de wanden van musea, bibliotheken, universiteiten en kanto- ren. Museum De Lakenhal pakt dit najaar uit met een zinnenprikkelende solo-expositie van haar. Het monumentale NINE dat ze speciaal voor de gelegenheid maakte, is haar groot- ste werk ooit. Teruggrij pend op traditionele pigmenten uit planten die ze zelf verbouwt en op wol die ze zelf verwerkt, verbindt Jongstra haar kunst aan het aloude en wij dvermaarde Leidse laken. Om het verhaal rond te maken: Museum De Lakenhal is de laatste halte aan de Pilgrims wandelroute. Veel van de Britse Pil- grims verdienden destij ds een schamel belegde boterham in de Leidse lakennij verheid. <


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108