12 POLITIEK
DE MACHTVAN DE
KROON
INTERVIEW
Johan Vande Lanotte: ‘Er is geen enkele politieke partij die zal aanvaarden dat de monarchie een actievere rol zal spelen.’ © pn
Ex-vicepremier JOHAN VANDE LANOTTE
(SP.A) heeft spijt van de beslissing om alle koningskinderen een dotatie toe te kennen. ‘We hadden dat niet moeten doen.’
‘UITBREIDEN VAN DOTATIES WAS FOUT’
Waarom heeft de paars-groene regering het systeem van de dotaties uitgebreid?
‘De vraag van het Paleis om al hun kinderen een dotatie toe te kennen, was niet verstandig. Maar het was onze fout om op die vraag in te gaan. We hadden dat niet moeten doen. Het was een slechte beslissing, waarvan ik spijt heb. We dachten gewoon om ze op die manier beter te kunnen omringen.’
Het was niet het enige probleem. De paarse regering heeft op
een bepaald moment prins Filip zwaar op de vingers getikt?
‘Premier Guy Verhofstadt wilde de koning en zijn opvolger vooral duidelijk maken dat er een probleem was als de kroonprins zich te veel uitsprak. Dat veroorzaakte moeilijk- heden in de regering. Toen Filip uithaalde naar Vlaams Be- lang, vond Verhofstadt dat hij dat niet kon doen. Alleen zei- den de Franstaligen toen: “Je gaat toch niet zeggen dat je het hier niet mee eens bent?” — wat verstaanbaar was. Een jaar later was er een incident met de prins bij het VBO en toen zei Verhofstadt: “Nu mag ik zeker wel iets zeggen”. En we hebben dat ook gedaan.’ ‘Er is geen enkele politieke partij die zal aanvaarden dat de mo- narchie een actievere rol zal spe- len. Dat is voorbij. Men zal nooit meer aanvaarden dat het staatshoofd de zaken wat zal bered- deren. Dat is onmogelijk. Als de monarchie aanvaardt om een protocollaire rol met een moreel gezag uit te bouwen, dan zal er geen probleem zijn. Toen de koning de ouders van de vermoorde en vermiste kinderen bij zich riep, was dat een zeer mooi en belangrijk signaal.’
Zijn er concrete plannen geweest om te sleutelen aan de mo-
‘Als er één partij is die kan sleutelen aan de monarchie, dan is het CD&V’
narchie?
‘Onder paars en paars-groen is er veel over gesproken, maar tussen praten en iets doen, is er een verschil. Nu, wijzigingen aan de grondwet om het systeem te veranderen, zijn moge- lijk via grondwetsartikel 195. De mogelijkheid om aan de monarchie te sleutelen, is niet de enige reden waarom dat grondwetsartikel voor herziening vatbaar is verklaard, maar het speelde wel mee. Het is een constitutionele noodcentrale voor een regering. Het was een manier om het debat niet ten gronde te moeten voeren, maar tegelijk wist men goed ge- noeg dat er een ontsnappingsmogelijkheid was.’ ‘Mijn kabinet zal ook ooit wel eens een tekst hebben gemaakt over de monarchie. Maar het was niet aan paars om te sleute- len aan de rol van de koning. Dan zou men meteen hebben gezegd: paars is tegen de koning. Als er een partij is die het kan organiseren, dan is het CD&V. Dat is misschien vreemd, maar zij worden gelijkgesteld met het koningshuis.’
De Alpa, het koninklijke luxejacht waarover een polemiek ontstond in augustus 2009. © photo news
alle kinderen, was niet ver-
standig’, blikt toenmalig begro- tingsminister Johan Vande La- notte terug. ‘We hadden dat niet moeten doen.’ Nagenoeg niemand in de Wet- straat staat momenteel nog te springen om een vervolg te breien aan die beslissing. ‘Het is nor- maal dat de weduwe of weduw- naar van de vorst en de kroon- prins een dotatie krijgen. Voor de overige leden van het konings- huis is het onverdedigbaar’, stelt MR-voorzitter Didier Reynders. ‘Het lijkt me evident dat de ande- re prinsen en prinsessen, hoe graag ik ze ook zie, moeten wer- ken zoals iedereen. De tijd is voor- bij dat ze heel hun leven kunnen genieten van belastinggeld, om- dat ze toevallig zo zijn geboren’, zegt minister Vincent Van Quic- kenborne (Open VLD). Ook CD&V-voorzitster Marianne Thyssen vindt het niet kunnen dat alle prinsen en prinsessen een dotatie krijgen. Ze juicht dan ook de aanbevelingen van de senaats- werkgroep ‘Dotaties aan leden van de Koninklijke Familie’ toe. De aanbevelingen, die discreet het fiat van Laken kregen, werden vorig jaar ironisch genoeg op de dag van het gouden huwelijksju- bileum van koning Albert en ko- ningin Paola bekendgemaakt. Voortaan zullen alleen de afgetre- den koning(in) en de overlevende echtgenoot of echtgenote van de vorst(in)
een dotatie krijgen,
naast de vermoedelijke troonop- volger. De dotatie van de troonop- volger moet in twee delen worden opgedeeld. Een deel voor de pri- vé-uitgaven en een deel als ver- goeding voor de publieke functie. De manier waarop het tweede deel wordt gebruikt, zal worden gecontroleerd. Het advies is evenwel vrijblij- vend. De Senaat vroeg de regering om haar aanbevelingen in ‘een wettelijke regeling om te zetten’. Dat is nog niet gebeurd. Jean-Luc Dehaene maakt zich alvast geen zorgen. ‘Ik zeg u, geen enkel rege- ringslid zal nog zeggen dat ieder-
‘De aan- koop van zo’n jacht in crisis- tijd, dat gaat niet’
(Jean-Mi- chel Javaux)
een een dotatie moet krijgen.’ Niet alleen het hoge aantal dota- ties ligt onder vuur, ook de roep om meer transparantie
klinkt
steeds luider. In Engeland en De- nemarken wordt een jaarverslag opgesteld waarin wordt opgelijst wat de leden van het koninklijk huis doen met het overheidsgeld dat ze krijgen. De Nederlandse re- gering besliste vorig jaar de be- staande transparantieregels nog strenger te maken.
WAAIER AAN INKOMSTEN
De Belgische koninklijke familie heeft een hele waaier aan inkom- sten. De koning krijgt een jaar- lijkse belastingvrije toelage, de zogenaamde civiele lijst. Het be- drag daarvan wordt bij de aan- vang van het koningschap vastge- legd en houdt rekening met de stijgende
levensduurte. Vorig
jaar ontving Albert 10,5 miljoen euro, waarvan twee derde naar personeelskosten ging. Daarnaast mag de vorst gebruik maken van het paleis van Brussel en het kasteel van Laken, die ei- gendom zijn van de Belgische staat. Toen hij koning werd, bleef Albert echter in kasteel Belvédère
wonen. Het zijn Filip en Mathilde die in Laken wonen. Er zijn ook een pak kosten die door de overheid worden betaald, maar niet via de civiele lijst. Zo wordt het 249 leden tellende Vei- ligheidsdetachement bij het Ko- ninklijk Paleis vergoed door het departement Binnenlandse Za- ken (14,49 miljoen euro in 2008). De agenten bewaken de domei- nen van de koninklijke familie en staan in voor escortes bij ver- plaatsingen. Het ministerie van Defensie betaalt, naast de beman- ning van het koninklijke jacht, ook het gebruik van een vliegtuig voor verplaatsingen. Het gaat niet alleen om officiële verplaat- singen, maar ook om vluchten naar vakantiebestemmingen. Het prijskaartje daarvan bedroeg vo- rig jaar 292.925 euro. De koninklijke familie kan verder gebruik maken van de eigendom- men van de Koninklijke Schen- king. Het gaat om goederen die Leopold II ruim een eeuw geleden aan de staat heeft geschonken en ondergebracht zijn in een zelf- standige openbare instelling. En- kele domeinen worden gebruikt door de koninklijke familie: de kastelen van Ciergnon en Fenffe als buitenverblijf, het kasteel Bel- védère waar Albert en Paola wo- nen, kasteel Stuyvenberg waar prinses Astrid met haar gezin woont en Villa Clementine van Laurent en Claire. De leden van de koninklijke fami- lie zijn geen eigenaar van die ge- bouwen, maar mogen er wel gra- tis verblijven. Of ze op dat voor- deel in natura belast worden, is onbekend. Dat weet alleen de fis- cus. Want net als elke Belg moe- ten de leden van de koninklijke familie jaarlijks een belasting- aangifte indienen. Die worden angstvallig bewaakt. De familie heeft zelfs een speciale dienst bij de fiscus toegewezen gekregen om te vermijden dat er informatie zou uitlekken. Over het aantal keer dat die in Laken over de vloer komt om controles uit te voeren, zijn geen gegevens bekend.
DONDERDAG 25 MAART 2010
DE STANDAARD
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88