1031 | WEEK 51-01 20 DECEMBER 2023
VAN KOLENBOER TOT MILJONAIR Rotterdamsche Kolen Centrale van historisch belang
Hoe een Rotterdamse kolenboer met een bescheiden brandstoffenhandeltje aan de Wijnhaven met verkoop aan de deur zich op- werkte tot groot zakenman. Hij richtte de Rotterdamsche Kolen Centrale op, dat zou uitgroeien tot een van de grootste detailko- lenhandelaren (industrie- en huisbrandkolen) in Europa.
Over de Rotterdamsche Kolen Centrale is nooit iets in boekvorm verschenen. Het boek be- schrijſt in beknopte vorm het ontstaan van de rederij, die zeer belangrijk was voor de aan- voer van kolen in de Rotterdamse haven na de Tweede Wereldoorlog. In een zeer uitgebreide vlootlijst komen alle schepen van de RKC in hon- derden foto’s voor het voetlicht. Tevens wordt aandacht besteed aan de Amerikaanse dochtermaatschappij Anbitcoal. Eigen schepen ondergebracht in zowel de nv Rotterdamsche Kolen Centrale als de Rotterdamsche Kustvaart Centrale nv brachten antraciet, voornamelijk uit Wales, en steenkool vanuit het Verenigd Koninkrijk en andere landen naar Rotterdam. Na de Tweede Wereldoorlog was er grote schaarste aan kolen in Nederland en door onvoldoende invoer van steenkool uit andere landen zag de Nederlandse regering zich genoodzaakt kolen uit Amerika te kopen.
Veel te duur In de ogen van R.P. Schoonheim, directeur van de RKC waren deze kolen niet goed genoeg en veel te duur. Het lukte hem, als particuliere on- dernemer, en samen met zijn zoon Bill als eer- ste buitenlanders vergunningen te krijgen om grote hoeveelheden kolen naar andere landen te exporteren. Deels met eigen schepen van Anbitcoal, het bedrijf van zijn zoon in Amerika en met veel gecharterde schepen. Voor Rotterdam zou Schoonheim met zijn bedrijf en schepen zeer belangrijk zijn, onder andere door zijn
Werknemers van RKC in de Waalhaven.
bemoeienissen waar het betrof kolenaanvoer en overlading naar verschillende Europese landen via Rotterdam. Mede daardoor kreeg de bedrij- vigheid in de haven na de oorlog weer nieuwe impulsen.
Rijk Pieter Schoonheim (1898) ging naar school op de Baan in Rotterdam. Leren was niet zijn passie en op veertienjarige leeſtijd ging hij wer- ken bij een graankantoor. Werkdagen van 17 uur voor twee gulden in de week. Dat ging hem te- genstaan en hij reageerde op een advertentie waarin een waterklerk werd gevraagd. Hij kon meteen aan de slag, veel in de haven en dertig gulden in de maand. Na zijn huwelijk in 1917 met zijn vrouw Antonia verdiende hij tachtig gulden, maar meer zat er niet in.
Houten lichter In 1921 ging hij korte tijd werken voor een kolen- importbedrijf, waar hij meer verantwoordelijk werk te doen kreeg. Het bedrijf werd echter op- geheven, waarna hij een belangrijke stap nam en zelf een kolenhandel begon aan de Wijnhaven. Op 11 april 1922 werd de nv Rotterdamsche Kolen Centrale opgericht en was hij zelfstandig ondernemer. Dat zou hem geen windeieren leg- gen. Hij kon zich nu met volle energie ontplooi- en. Met niets anders tot zijn beschikking dan een paard en wagen en een paar gulden. De zaken liepen naar behoren en hij kon zelfs een houten lichter, de Delfshaven, op afbetaling aanschaffen.
Het klantenbestand breidde zich snel uit. Om aan de wensen van de klanten te voldoen, snel kolen te leveren, kocht Schoonheim uit de le- gerdumps van de Eerste Wereldoorlog enkele Mack’s. Dat waren onverwoestbare hoge trans- portwagens, met ratelende ketting-aandrijving en massieve banden. Ze waren op grote afstand te horen, zodat de klant wist, daar komen de kolen. Door uitbreiding werd het pand aan de Wijnhaven te klein en verhuisd de RKC naar de Voorhaven. Omdat hij wilde doorgroeien, moes- ten er andere bronnen worden aan boord. Hij zocht contact met buitenlandse mijnen en in 1934 verkreeg Schoonheim het alleenrecht kolen te leveren voor Nederland van enkele Belgische mijnen en kort daarna van Engelse mijnen. Dit leidde tot een overgang van detailhandel naar groothandel en tevens werden dochtermaat- schappijen opgericht in Amsterdam en Den Haag. Schoonheim had ook grote belangen in twee kolenmijnen in Wales.
Overslag De kolen die hij kocht in het buitenland wer- den hoofdzakelijk aangeleverd per schip. Hij wilde de zaken in eigen hand houden en vond dat aanvoer met eigen schepen zonder al te veel rompslop sneller en goedkoper kon. Dat leidde in maart 1937 tot de oprichting van de Rotterdamsche Kustvaart Centrale nv. De RKC had een eigen vloot van grote vaartschepen, coasters, sleepschepen en sleepboten. Het lossen en overslaan van kolen in andere schepen en binnenvaartschepen geschiedde in de Waalhaven. Aan Pier 2 had de RKC eigen open op- en overslagterreinen met een antra- cietbrekerij en de modernste kranen voor die tijd. Eigen lichters werden veelal in de haven in- gezet en sleepschepen voeren af- en aan om kolen naar het achterland te vervoeren. Eigen schepen vervoerden zoveel mogelijk als het kon naast kolen ook andere lading, zoals veel graan
en hout, maar ook schroot, stukgoed en wat op de ladingmarkt werd aangeboden. Zijn zoon Bill stond aan het hoofd van de American Anthracite & Bituminous Coal Corporation (Anbitcoal) in New York.
Kolenschep Piet Schoonheim, die het zou schoppen tot mil- jonair, is altijd dezelfde vooruitstrevende harte- lijke kolenboer van vroeger gebleven. Als het no- dig was om in te springen in een kolenloods of er door wat voor reden een achterstand was bij het lossen van een van zijn kolenschepen, stak hij zelf de handen uit de mouwen en met opge- stroopte broekspijpen nam hij de kolenschep ter hand.
69
Rotterdamsche Kolen Centrale, van kolen- boer tot miljonair. 140 pagina’s paperback met honderden foto’s. Prijs 32,95 euro. Uitgeverij Lanasta. ISBN 978-94-6456-114 -2
Officiële Cummins en Scania verdeler
Prettige Kerstdagen en een voorspoedig Nieuwjaar!
Kaai 250A - Voorhavenlaan 84 - B 9000 Gent T: +32 (0)9 255 58 00 - E:
info@s-ketels.be
Wij danken al onze klanten en wensen u een voorspoedig 2024!
Het ganse Ketels Team VOOR AL UW INTERNATIONALE TRANSPORTEN || PARTIJEN VAN 500 TOT 2500 TON
T : +31(0)475-464848 F : +31(0)475-465090 W :
www.fransbergen.nl
info@fransbergen.nl Havenstraat 10 6051 CR Maasbracht
Fijne feestdagen!
Kantooradres: Sintelstraat 46, 6051 BM Maasbracht Vestiging: Bunkerhaven 5, 6051 LR Maasbracht T: 06- 51 420 142 E:
info@verbuntbv.nl
Proost op een gezond
Twitter - @sabninl E-mail -
info@sabni.nl
Facebook - @sabninl Website -
www.sabni.nl
en zorgeloos nieuw jaar vol geluk, gezelligheid en vriendschap!
Kantooradres: Sintelstraat 46, 6051 BM Maasbracht Vesti ging: Bunkerhaven 5, 6051 LR Maasbracht T: 06- 51 420 142 E:
info@verbuntbv.nl
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96
