Laagwaardige warmte uit ondiepe geothermie is goed toepasbaar in de glastuinbouw.
Het ‘Brussels zand’, de aardlaag waaruit het water wordt onttrokken, bestaat uit heel fijn- korrelig vrij compact zand. De instroom van water in de bronfilterbuis is goed, al lijken er wat harde laagjes in de aangeboorde laag te zitten die de instroom ietsje kunnen beperken. Vanwege de zandstructuur zal er in de begin- fase een minimale hoeveelheid fijnere zand- deeltjes mee naar binnen komen die er boven- gronds uitgefilterd moeten worden met een tijdelijk filter. Later zal er een laagje van enkele centimeters grover zand rondom het horizon- tale bronfilter overblijven, dat als ondergronds zandfilter gaat werken. “Het is nog even span- nend hoe snel die aanvoer van los zand gaat afnemen, en wat die zandaanvoer doet als de pompcapaciteit vanwege warmtevraagver- schillen wordt verlaagd en daarna opnieuw verhoogd.”
Concurrent voor WKK De test bij Greenbrothers is succesvol. De op grond van de testresultaten ingeschatte capa- citeit van 220 kuub per uur is iets kleiner dan beoogd, maar de verwachte totale, ingecalcu-
leerde warmteopbrengst wordt toch gehaald dankzij een iets hogere watertemperatuur dan vooraf ingeschat. Het opgepompte water van 30 graden gaat na uitkoeling met 8 graden te- rug de bodem in. Het is het niet de intentie van Visser & Smit Hanab om volgende projecten ook helemaal in eigen beheer uit te gaan voeren. De Vrieze: “We hebben laten zien dat het principe werkt. Nu willen we een combinatie gaan vormen met een aantal partners, om samen Nederland verder te voorzien van warmtebronnen. De tuinbouw is een eerste doelgroep, maar Visser & Smit Hanab wil ook graag gaan boren voor projecten in de bebouwde omgeving.” Voor belichtende teelten die hun warmte goed kunnen benutten, blijft een WKK een stevige concurrent voor ondiepe geothermie. De Vrie- ze: “Maar voor onbelichte teelten kan ondiepe geothermie goed concurreren met een WKK. De aardwarmte is dan voor de basislast, en de WKK kan gebruikt worden voor piekvragen naar warmte, waar je in een standaard situatie de ketel voor hebt staan.” De investering voor ondiepe geothermie ligt al snel rond de € 10
tot 11 miljoen. Met een gebruikelijke investe- ringsruimte bij telers rond de half miljoen euro per hectare, kan vanaf rond de 20 hectare dus een haalbaar project gerealiseerd worden. Zelfs met conservatieve haalbaarheidsstudies komt de terugverdientijd op ongeveer 9 jaar, bij gebruikmaking van de huidige SDE+-rege- ling. Tijdens het project in Zevenbergen is veel ervaring opgedaan, wat maakt dat de voorbe- reidingen en uitvoering in toekomstige projec- ten nog sneller en makkelijker kunnen. Het opgepompte water van 30 graden bij Greenbrothers kan met drie trapsgewijs achter elkaar geschakelde warmtepompen, met een totaal vermogen van 6 megawatt, opgewerkt worden naar een temperatuur van 50 graden. Hier kunnen vruchtgroentetelers tegenwoor- dig goed mee uit de voeten. Desgewenst kan het water nog verder opgewerkt worden naar 55 of 60 graden, maar een warmtepomp werkt het meest efficiënt als hij slechts een gering temperatuurverschil hoeft te overbruggen. Vandaar ook de trapsgewijze opstelling van meerdere warmtepompen, om de tempera- tuur in stapjes te verhogen.
▶GROENTEN & FRUIT | 29 maart 2019 25
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
