925 | WEEK 48-49 27 NOVEMBER 2019


47 Binnenvaart blijſt innoveren en zichzelf ontwikkelen


De binnenvaart is en blijſt volop in bewe- ging. Nieuwe technologieën, creatieve idee- en om te verduurzamen, ondernemers die grote stappen zetten en bedrijven en organi- saties die bewust en vol enthousiasme kie- zen voor de binnenvaart: zij zijn de echte gamechangers in de binnenvaart. Het gaat hard en om mee te kunnen liſten met de vooruitgang en zelf inspiratie op te doen, is het wel van belang om goed op de hoogte te zijn en te blijven van de nieuwste ontwikke- lingen. Vandaar deze special Gamechangers bij de Scheepvaartkrant, om de laatste stand van zaken weer te geven op de diverse vakgebieden.


De emissies van schepen blijven altijd een hei- kel punt. Met de Econaut, de CO2-calculator, kunnen schepen goed peilen hoe het met hun CO2-uitstoot zit. Deze calculator heeſt onlangs een aantal cruciale wijzigingen ondergaan, waardoor het gebruik ervan nog beter aan- sluit bij de praktijk. Vanaf januari wordt deze nieuwe versie uitgerold en zal deze beschik- baar komen in vier talen in de App-store en Google Play.


Een van de ondernemers die de CO2-uitstoot ter harte hebben genomen zijn de mensen van vergaderschip De Vooruitgang: zij hebben hun schip compleet gerenoveerd en bij elke stap in


het bouwproces is er zorgvuldig rekening mee gehouden dat er zo min mogelijk energie is verspild. Zij hebben nog wel wat tips voor an- dere ondernemers die dergelijke stappen ook overwegen.


Het hoeſt niet allemaal zo grootschalig als het (ver)bouwen van een compleet schip. Het opleidingsschip van de Maritieme Academie Harlingen combineert zelfs de conventionele dieselmotor met de elektromoto met batte- rij accu’s en de fuel cell op waterstof. Anderen kiezen voor andere motoren of andere aan- drijfsystemen. In Groningen wordt daar mooi op ingespeeld door te werken aan het


realiseren van een netwerk van walstroom op waterstof.


Ook het het (semi-) autonoom varen blijſt doorgroeien, met diverse initiatieven en projecten om dat te ontplooien. Onze Oosterburen in Duitsland zijn er ook volop mee bezig.


Dat alles om de binnenvaart natuurlijk onder andere een goede concurrentiepositie te bie- den ten opzichte van andere vervoersmodali- teiten. Het is goed om naar voren te brengen wat de binnenvaart allemaal doet en kan: het blijſt nog wel eens onderbelicht hoe innovatief deze sector eigenlijk is.


IJzerpoeder interessante mogelijkheid voor de binnenvaart


EINDHOVEN Diesel, LNG, waterstof, batterijen aan boord, energie uit zonnepanelen: deze vormen van energieopwekking – en daar- mee het mogelijk maken van voortstuwing van een schip – zijn wel bekend, maar de da- mes en heren van Team SOLID van de TU Eindhoven werken aan iets heel anders: het gebruik van ijzerpoeder als energiebron.


NOELIA ROMERO CABRERA


Onder meer de binnenvaart heeſt behoeſte aan een energiedrager die een hoge energie- dichtheid heeſt, zonder CO2-uitstoot, die bij voorkeur kan worden hergebruikt en gemak- kelijk te transporteren is. Wanneer deze ener- giedrager beschikbaar is, is schone voortstu- wing binnen handbereik voor alle schippers. Teammanager Mark Verhagen van Team SOLID is ervan overtuigd dat ijzerpoeder deze energiedrager kan zijn. Als er ijzerpoe- der wordt verbrand, komt er heel veel energie vrij in de vorm van een vlam op hoge tempe- ratuur, waar stoom en elektriciteit mee opge- wekt kunnen worden. IJzerverbranding wordt al langer toegepast: denk maar aan het vuur- werk met de jaarwisseling: bij de verbranding van magnesium en aluminium in vuurpijlen komt enorm veel hitte vrij. Bij de verbranding van ijzerpoeder blijſt roestpoeder over als af- valproduct. Dat kan met waterstof, opgewekt met wind- en zonne-energie, weer omge- vormd worden tot ijzerpoeder. Op die manier kan het daarna opnieuw gebruikt worden. Het is dus een compleet circulair proces op deze manier en is vrij van CO2-uitstoot.


“Het voordeel van deze optie ten opzichte


van alternatieven is dat de installaties minder kapitaalintensief zijn ”, zegt Mark. “Daarnaast is een voordeel van ijzerpoeder dat er heel veel energie per volume vrijkomt: de payload is heel groot, zeker ten opzichte van batte- rijen”. Het is niet de bedoeling dat ijzerpoe- der gaat concurreren met andere vormen van


van technische vraagstukken, waarbij we ge- lijktijdig deze oplossing economisch interes- sant houden. We mogen in de handjes klappen als het voor de industrie al binnen vijf jaar lukt, voor de scheepvaart zal het nog langer du- ren, maar daar werken we hard aan. We zijn nu vooral bezig grote slagen te maken als het gaat om economie en efficiëntie van de installatie”.


energie-opslag of brandstof. “Het is geen con- currerende oplossing ten opzichte van andere oplossingen. Elke oplossing, elke optie, heeſt zijn eigen beperkingen. In bepaalde omstan- digheden kan ijzerpoeder een heel interes- sante mogelijkheid zijn. Het is zaak om goed te bepalen welk type schip er baat bij heeſt en wat er werkelijk interessant is. De vermo- gensvraag is afhankelijk van het scheeps- type. En de voortstuwing moet passen bij het vaarprofiel. Ieder heeſt tenslotte een eigen focusgebied”.


Afgelopen jaar is er een haalbaarheidsonder- zoek gedaan in de maritieme sector. Daarvoor is samengewerkt met onder meer een aantal grote partijen uit de binnenvaartsector in een klankbordgroep. “Daarbij wilden we achterha- len welke technische elementen er nog nodig zijn om een goede economische en efficiënte situatie te creëren”, zegt Mark.


Er zullen ook proeven en testen worden ge- daan: Team SOLID streeſt ernaar aan het einde van 2020 een demonstratievaartuig te laten va- ren met ijzerpoeder als brandstof. De bedoe- ling is dat er in de toekomst gevaren gaat wor- den met echte (binnenvaart)schepen met de technologie aan boord. “Met de demonstratie willen we aantonen dat er een schip mee kan varen”, benadrukt Mark.


Ook aan de informatievoorziening wordt ge- werkt : “Er zijn namelijk heel veel mensen die nog nooit van deze optie hebben gehoord”, legt hij uit. Het duurt nog wel even voor ijzer- poeder een net zo bekende optie is als batte- rijen of waterstof. De grote uitdaging van ener- gieopslag in de scheepvaart is dat de brandstof mobiel moet zijn, een hoge energiedichtheid moet hebben en opgeslagen kan worden voor gebruik op een later moment. “Het is nu nog niet commercieel toepasbaar ”, erkent Mark . “Momenteel werken we hard aan het oplossen


Team SOLID Het team bestaat uit studenten van de Technische Universiteit Eindhoven. Zo’n vier jaar geleden is het team begonnen dit project uit te werken. Eerst als een project van de universiteit, daarna is het voor een aantal deelnemers uitgegroeid tot een uit de hand gelopen hobby en nu is het een compleet studententeam. Bij de start van het project van Team SOLID werd er volgens Mark nog wel wat lacherig over gedaan, maar het is toch opgepakt. Een kleine 1,5 jaar geleden is het proof-of- concept opgeleverd, komend jaar zal dan de eerste industriële applicatie gedemon- streerd worden bij bierbrouwerij Swinkels. Momenteel werken er zo’n twintig partti- mers en zes fulltimers samen met hun part- ners bij Team SOLID aan het realiseren van deze innovatie.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64