912 | WEEK 22-23 29 MEI 2019
Volop in beweging
51
De binnenvaart is gelukkig volop in bewe- ging en meer dan ooit bezig met weer een vernieuwingsslag. De innovatie in de rich- ting van verdere verduurzaming van de vloot heeſt inmiddels wel zo’n vaart gekre- gen, dat de economische levensduur van de schepen wel eens onder druk komt te staan door de constant wijzigende omstandighe- den als gevolg van nieuwe regelgeving. Het is daarom voor ondernemers van eminent belang om op de hoogte te blijven van de marktontwikkelingen. Vandaar deze special Gamechangers bij de Scheepvaartkrant, om de laatste stand van zaken weer te geven op de diverse vakgebieden.
Zo vindt de lezer onder andere hieron- der een artikel van de sectorgerichte ver- nieuwingsautoriteit EICB, het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart, over pay-per- use; een trend die vanuit de circulaire econo- mie op het punt staat om over te waaien naar de binnenvaart.
En…het enthousiasme over het toch al breed binnen de nationale scheepvaartsector ge- dragen Green Maritime Methanolproject is er alleen maar groter op geworden na de start ervan in februari van dit jaar. Hoewel het project vooral naar de zeevaart trekt, kan ook de binnenvaart ervan profiteren, stelt
projectcoördinator ir. Pieter ’t Hart van het Maritiem Kenniscentrum (MKC) in een inter- view op pagina 55.
Deze editie is er ook aandacht voor de RDM Rotterdam. Het voormalige werſterrein van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM) is in de afgelopen tien jaar omgetoverd tot een opleidings- en evenementencomplex van allure. Dit tienjarige bestaan wordt op 4 juli groots gevierd met het Future Flux Festival, ‘het festival en platform voor nieuwe ontwik- kelingen op het gebied van technologie en in- novatie van en voor de pioniers’.
Daarnaast duiken we ook in de wereld van machine-learning: “Een vorm van kunstma- tige intelligentie (AI) waarbij het gaat om de ontwikkeling van algoritmes en technie- ken waarmee computers kunnen leren”, al- dus Frido Aalbers van RDM Next. Om mari- tieme werknemers van nu voor te bereiden op de toekomst, organiseert het samenwer- kingsverband Maritime Delta samen met Netherlands Maritime Technology verschillen- de skill-sessies.
En hoe zit het nou eigenlijk met waterstof, is dit dé oplossing voor de toekomst? Lees er meer over op pagina 63 en 64.
Van eigendom naar gebruik in de binnenvaart
Een trend vanuit de circulaire economie staat op het punt om over te waaien naar de binnenvaart: pay-per-use. Eindgebruikers kiezen ervoor geen eigenaar van hardware te zijn, maar betalen de leverancier enkel voor momenten waarop het product daad- werkelijk wordt gebruikt. Welke voordelen biedt pay-per-use? Hoe werkt dat voor de binnenvaart? En wat is er voor nodig om het concept uiteindelijk te laten slagen?
Van deelauto en deelscooters tot kantoor- meubilair en wasmachines: overal is de op- mars van pay-per-use als financieringsarran- gement waarneembaar. Het concept - waarin de gebruiker betaalt voor de afgenomen dienst in plaats van voor het daadwerkelijke bezit - heeſt zich inmiddels ontwikkeld tot een vaste waarde in de financieringsindustrie en geldt als een belangrijke exponent van het cir- culaire denken binnen de economie.
Ook in de binnenvaartsector lijkt het concept voet aan wal te gaan zetten. Perspectieven
voor het meest aansprekend toepassings- gebied, de batterijcontainer, zijn volgens managing director van het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) Khalid Tachi veelbelovend: “Een batterijcontainer plaats je volgeladen met elektriciteit aan boord. Wanneer een dergelijke container een- maal leeg is, dan wissel je deze weer in voor één of meerdere volle containers. Je kunt het enigszins vergelijken met het systeem van de Butagasflessen”, legt hij uit.
Tachi noemt als één van de belangrijkste voor- delen van het pay-per-use concept dat inves- teringen in hardware niet op de balans komen te staan van de binnenvaartondernemer. “Het vooraf plegen van grote investeringen is met dit concept niet langer nodig. Doordat kos- ten op deze manier niet meer voor de baten komen, wordt versnelde vergroening binnen een kapitaalintensieve sector beter mogelijk”. Tachi is ervan overtuigd dat emissieloos varen aldus een flinke stap dichterbij komt.
De investeringen die door de leverancier van de energieopwekker worden gedaan, kun- nen in het concept bovendien gespreid wor- den over meerdere partijen met een kosten- drukkende effect als gevolg. “Behalve aan boord van een binnenvaartschip is de bat- terijcontainer als zelfstandige energiedrager ook goed inzetbaar in andere markten. Denk daarbij aan evenemententerreinen en bouw- locaties. Tenslotte is een batterijcontainer ook van nut voor de energiemarkt in bredere zin. Daarbinnen is een verschuiving waarneem- baar van centrale naar decentrale opwekking, zoals je kunt zien met de bouw van windpar- ken. De bijbehorende uitdagingen van decen- trale energieopwekking zijn aanzienlijk. Het vraagt om voorzieningen voor de tijdelijke op- slag van energie en de aanwezigheid van in- frastructuur die de frequentie regelt en de net- werkstabiliteit waarborgt. Deze uitdagingen kunnen straks mede door de inzet van batte- rijcontainers het hoofd worden geboden”.
Khalid Tachi, managing director van het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB).
Geëlektrificeerde aandrijflijn Alle seinen voor de batterijcontainer lijken daarmee op groen te staan en een stevige
vergroeningsslag voor de binnenvaartsec- tor lijkt erdoor binnen handbereik te komen. Welke gevolgen brengt dat met zich mee? Conceptueel is pay-per-use zowel geschikt voor nieuwbouw als retrofit, op voorwaarde dat er is geïnvesteerd in een elektrische aan- drijflijn. “Het vaarprofiel is beslissend bij het vinden van een antwoord op de vraag voor wie het concept van toepassing kan zijn”, ana- lyseert Tachi. “In het begin verwacht ik dat het vooral interessant is voor containervaart. Lijndiensten met voorspelbare en relatief kor- te afstanden zijn het meest geschikt om het concept in de praktijk te brengen. Het idee van wisselbare batterijcontainers kan ook ge- bruikt worden om deels emissieloos te varen. Bijvoorbeeld in specifieke havengebieden, of in en rondom steden”.
Tachi houdt nog een kleine slag om de arm, maar noemt desgevraagd een termijn van 2 jaar waarop we de eerste pay-per-use diensten op de markt kunnen verwachten. “Belangrijk wordt het tempo waarin het sy- steem wordt uitgerold”, aldus Tachi. “En dan met name de mate waarin de benodigde infra- structuur van de grond kan worden getild en het ondersteunende distributienetwerk voor deze containers kan worden opgezet”. Voor de betrouwbaarheid van de nieuwe dienst moeten voldoende batterijcontainers voorra- dig zijn. Ook moeten deze op meerdere plek- ken aanwezig zijn. Schepen moeten immers op meerdere plekken de containers kunnen uitwisselen. “Goede mapping van de loca- ties waar batterijcontainers geladen en ge- lost kunnen worden zal daarvoor cruciaal zijn”, weet Tachi. “Groot voordeel is dat er gro- tendeels gebruik kan worden gemaakt van de bestaande infrastructuur in de vorm van containerterminals”.
Samen werken aan een gamechanger Indien het concept aanslaat dan zal dat de sector nog best wel eens flink kunnen op- schudden, verwacht Tachi. Elektrische aan- drijving zal een verdere vlucht nemen ten opzichte van gasolie; het momentum voor elektromoren zal groeien ten koste van de tra- ditionele verbrandingsmotor. En ook zal het
verdienmodel van het traditionele hypotheek- product, zoals dat sinds jaar en dag verstrekt wordt door banken, er door worden uitge- daagd. Alle reden om niet over één nacht ijs te gaan.
“Tot nu toe speelde het EICB met name een ondersteunende rol bij het tot stand komen van het concept. Tijdens de periodieke bij- eenkomsten met onze partners van het EICB Innovation Lab staat het onderwerp hoog op onze agenda. In dit EICB Innovation Lab zijn aansprekende, innovatieve partijen uit de bin- nenvaartindustrie verenigd met als doel om beloſtevolle innovaties versneld tot bloei te laten komen. Het pay-per-use principe is één van de recente ontwikkelingen die we nauw- keurig bestuderen. We werken daarin graag samen met actieve groepen en partijen waar- onder Skoon en het Groene Cirkels-initiatief. Dat is op zoek naar manieren om klimaat- neutrale transportstromen te helpen realise- ren. Tijdens een recente bijeenkomst van ons Innovation Lab hebben we een podium gebo- den om met ons van gedachten te wisselen”.
Of er al concrete projecten in voorbereiding zijn kan of wil Tachi op dit moment nog niet zeggen, al lijkt zijn lichaamstaal door te laten schemeren dat er wel degelijk actuele ontwik- kelingen zijn. Is de ondersteunende rol van EICB misschien nog nader te duiden? Gaat het EICB-team bijvoorbeeld doen waar ze goed om bekend staat, en Europese onderzoeks- projecten tot ontwikkeling brengen op dit on- derwerp? Tachi, met een veelbetekenende glimlach: “Het pay-per-use zit nog in een con- ceptuele fase. Onze rol bestaat op het mo- ment in hoofdzaak uit het meedenken over de slagingskansen. Om het project opgestart te krijgen zoeken we geschikte partijen en die benaderen we ook actief. Voor het welslagen van dit concept, in mijn ogen een zuivere ga- mechanger, is samenwerking de sleutel tot succes. En jazeker, op termijn zal er zeker on- dersteuning door EICB geleverd gaan worden bij de uitvoering van proof-of-concept-projec- ten en verdere pilots”.
www.eicb.nl
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64
