901 | WEEK 51-01 19 DECEMBER 2018


WESSEL BONNEVELD LEERT JONGEREN VAREN “De veiligheid aan boord weegt voor mij zwaar”


ROTTERDAM Wessel Bonneveld (1966) vaart al vele jaren op de opleidingsschepen van het STC. Hij is er begonnen als matroos, klom op naar bootsman en werd vijf jaar geleden schipper. Sinds drie jaar vaart hij in die hoe- danigheid op de Prinses Beatrix. Eigenlijk wilde hij naar zee als jonge vent. Na zijn op- leiding bevaart hij de Middellandse Zee, de Ierse Zee en gaat richting Scandinavië. Maar uiteindelijk kiest hij toch voor de binnen- vaart, en met plezier. Hij kent de opleidings- schepen van binnen en buiten. Maar ook de huidige binnenvaartvloot kent geen gehei- men voor hem. In eigen tijd wordt menig reis gemaakt op allerlei schepen om op de hoog- te te blijven van de ontwikkelingen. En dan zijn er natuurlijk de leerlingen die steeds weer een bron van inspiratie vormen. Maar ook de komst van een nieuw te bouwen op- leidingsschip is iets om verwachtingsvol naar uit te kijken.


LIDA SAAIJ


“Mijn vader heeſt 1,5 jaar bij de KNSM gevaren. Dat was voor mij de trigger om ook te gaan va- ren. Ik ben mijn opleiding begonnen aan de Oranje Nassauschool in Harlingen. Ik volgde daar de zee- en visserijopleiding. Toen mijn ouders naar Zeeuws-Vlaanderen verhuisden ben ik naar de Noorderhelling in Rotterdam gegaan”. Beide scholen maakten toen deel uit van het toenmalige KOFS, het Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart. Hij her- innert zich de beide scholen als streng. “Niet praten tijdens het eten bijvoorbeeld. Maar ik ben er goed zelfstandig geworden”, voegt hij er aan toe. “Ik heb ook een poosje op zee geva- ren, op de Middellandse Zee, de Ierse Zee, naar Scandinavië. En tussendoor deed ik wel eens een reisje mee in de binnenvaart, tijdens mijn verlof. Ik voer in 1990 op een coaster toen zich de gelegenheid voordeed om op het opleidings- schip de Prinses Margriet te komen varen. Dat heb ik twee jaar gedaan”.


Overstap In 1992 wordt besloten dat de Prinses Margriet, eigendom van het Maritiem Instituut Willem Barentsz op Terschelling verkocht wordt. Na een aantal jaren als logementschip op Terschelling te hebben gelegen wordt de nieu- we eigenaar Unlimited Yacht Charter VOF, dat het schip verbouwt tot cruiseschip. Nu vaart het onder de naam Sherakan in het Middellandse Zeegebied. De school neemt per 1 januari 1993 een simulator in gebruik ter vervanging van het opleidingsschip. Bonneveld stapt door deze ontwikkeling in 1992 over naar de binnenvaart- schepen van het KOFS. Op dat moment bestaat de vloot uit drie schepen, de Prinses Beatrix (bj. 1960), de Prinses Irene (bj. 1962) en de Prinses Christina (bj. 1963). De Prinses Irene wordt in 2005 verkocht aan het Lycée des Métier et CFA Emile Mathis in Schiltigheim bij Straatsburg, waar het opnieuw in gebruik is als opleidingsschip voor de binnenvaart.


“Tot vijf jaar geleden was ik bootsman. Ik heb op alle opleidingsschepen gevaren, met uit- zondering van de visserij. Je houdt je als boots- man onder andere bezig met het onderhoud van het schip in de ruimste zin van het woord. Maar je leert de jongeren ook alles op het ge- bied van het werken aan boord”. In 2015 wordt hij schipper op de Prinses Beatrix. Bonneveld: ”Als schipper heb je meer verantwoording. Met name de veiligheid aan boord weegt voor mij zwaar. Het is een goed gevoel als de leerlingen aan het eind van de dag weer gezond de loop- plank afgaan”.


Rondje extra Het is een afwisselend leven aan boord van een opleidingsschip. “We varen elke dag. Met de vmbo-leerlingen maken we een reis van een week en dagvaarten om ze praktijkerva- ring te laten opdoen. Elke week is er een an- dere klas aan boord. Met mbo-studenten aan boord plannen we dan bijvoorbeeld een reisje


71


Wessel Bonneveld, schipper van het opleidingsschip Prinses Beatrix.


Gorinchem met (fictieve) containers. Maar we halen Gorinchem soms maar net. We oefenen onderweg het vastmaken, havens in- en uitva- ren, het communiceren met andere schepen, het sturen. Dat gaat natuurlijk niet altijd goed en dan doe je het opnieuw. Daar hebben de be- roepsschippers niet altijd begrip voor, maar leerlingen maken nu eenmaal fouten. Ook on- derweg maak je weleens extra rondjes omdat de leerlingen soms vergeten te kijken hoe hoog de brug is die ze moeten passeren. Dat kost dan tijd. En natuurlijk leren we ze ook nog splitsen en knopen. Niet iedereen vindt alles leuk. Het is de uitdaging om ze voor alles geïnteresseerd te maken”, vindt Bonneveld.


Het is de uitdaging om ze voor alles geïnteresseerd te maken


Het varen op een opleidingsschip wijkt ook op ander gebied af van het dagelijkse leven aan boord van een binnenschip. Bonneveld: ”We moeten aan boord een schema aanhouden, met pauzes voor de maaltijden, dus dan lig- gen we stil. We varen van 8 tot 12 en van 1 tot 5 uur. Dat moet van de overheid. Eigenlijk is dat niet meer van deze tijd. Met de mbo’ers doen we ook dagvaarten. Dan willen we nog wel eens doorvaren. Dat doen we dan in overleg met de studenten. Ze eten dan hun lunchpakketje tus- sendoor op. Maar dat is dan hun eigen keuze. Zeker de tweedejaars vinden het vaak leuker om door te varen”.


Een deel van zijn tijd aan boord gaat ook op aan het papierwerk. “Je moet natuurlijk steeds zorgen dat je alle papieren aan boord hebt. Het vaartijdenboek en de tachograaf moeten worden bijgehouden. Je moet je houden aan alle regels voor het onderwijs. Ik ben ook de- gene die bepaalt bij mankementen of we varen. Natuurlijk hebben we een matroos-motor- drijver aan boord, maar ik ben verantwoor- delijk. En dat geldt ook bij milieudelicten en dergelijke”.


Ab Initio De huidige opleidingsschepen Prinses Christina en Prinses Beatrix zijn aan vervan- ging toe, hoewel beide schepen goed zijn meegegroeid met de ontwikkelingen in de binnenvaart. De laatste upgrade dateert ech- ter uit 1996. De technische ontwikkelingen gaan snel en de eisen die aan moderne sche- pen worden gesteld zijn niet mis. Terwijl aan instructievaartuigen ook nog eens andere ei- sen worden gesteld dan aan een vrachtschip. Bij het STC, dat sinds 2004 eigenaar is van de schepen, is afgelopen zomer een ontwerp- wedstrijd uitgeschreven. Gemengde teams van vmbo-leerlingen, mbo- en hbo-studen- ten en medewerkers van STC Group werken aan het programma van eisen en aan het ont- werp van een schip. Ze krijgen daarbij steun van specialisten, bedrijven en organisaties. De eerste stap, het bedenken van een naam, is al afgerond. Op het toekomstige opleidings- schip, een hotelschip, komt de naam Ab Initio te staan, Latijns voor ‘vanaf het begin’. Ook is het programma van eisen inmiddels bekend. In het voorjaar van 2021 moet het schip vaar- klaar zijn. Later volgen nog een duwboot en een duwbak ter aanvulling van de vloot.


Wessel Bonneveld kijkt uit naar het moment dat er een nieuw schip komt. “Niet omdat de bestaande schepen niet goed zijn. Maar om- dat de huidige binnenvaartvloot ook steeds


moderner wordt. De leerlingen moeten ook daar op voorbereid worden”. Om zelf goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de binnenvaart stapt hij regelmatig aan boord bij de praktijkmensen. “Ik heb nog niet zo lang geleden meegevaren op een koppelverband van 185 meter bijvoorbeeld. Het is noodzake- lijk om af en toe mee te varen. De motorver- mogens van de moderne schepen zijn heel anders dan in de tijd dat ik mijn opleiding volgde. Daar moet je ook mee leren omgaan”. Er wordt vaak gezegd dat de moderne schip- per ook altijd haast heeſt. Dat zou vroeger veel minder zijn. Bonneveld ziet dat anders. “Niet de schipper heeſt haast; de bank heeſt haast”, zo vat hij het kort samen.


Ticket naar vrijheid Spijt dat hij ooit heeſt gekozen voor een va- rend leven heeſt hij geen moment. “Ik zou het zo weer doen. Mijn monsterboekje is nog steeds een ticket naar de vrijheid. Ik kan daar- door ook op het opleidingsschip voor de zee- vaart Delfshaven varen. Dit schip behoort sinds 2001 tot de STC-vloot. En ook op de IJsbreker, die we in 2017 gekregen hebben”. Dit laatste schip werd voorheen onder de naam Sila Inua gebruikt voor poolexpedities, maar werd door het Openbaar Ministerie van Justitie in beslag genomen omdat het betrok- ken was bij het transport van drugs. Justitie schonk het schip vervolgens aan STC Group.


Ook de Prinses Christina kent geen geheimen voor Bonneveld.


Foto’s Lida Saaij


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96