901 | WEEK 51-01 19 DECEMBER 2018
45 Aalmoezenier Bernhard van Welzenes, delen en elkaar verdragen
NIJMEGEN De definitie van aalmoezenier vol- gens wikipedia is ‘ kerkelijke functie gericht op de geestelijke en materiële zorg voor gas- ten, zieken en behoeſtigen’. Aalmoezenier Van Welzenes gaat hier ruimschoots over- heen. Zijn motto is ‘delen en elkaar verdra- gen’. Van Welzenes is priester/aalmoezenier en dat wordt vooral ingevuld met in overleg- verbanden plaats nemen, vinger aan de pols houden, schrijven, promotie van en samen- werking bevorderen in de werelden van bin- nenvaart, kermis en circus.
TRUUS DEN HARTOG
Het schipperscentrum is, hoe kan het ook an- ders, een schip dat in de haven van Nijmegen ligt. Bij het aan boord stappen is het al dui- delijk: bedrijvigheid en gezelligheid is troef. Je stapt bijna direct de bar binnen en er naast is het bureau van aalmoezenier Van Welzenes. Een rondleiding door het schip laat zien dat het een centrum is voor bijeenkom- sten. Er zijn veel ruimtes voor sociaal cultu- rele activiteiten, vergaderingen en cursussen (Rijkswaterstaat en de gemeente komen er regelmatig), een ruim kantoor voor de mede- werkers en de kapel voor de zondagsdienst. De Telematicadag Binnenvaart vindt ieder jaar aan het eind van het jaar plaats op het schip. In 2015 werd van Welzenes blij verrast toen hij de Telematica Award kreeg uitgereikt voor zijn jarenlange inzet. Volgens het juryrapport: ‘Daarbij fungeert Bernhard ieder jaar opnieuw als onvermoeibare aanjager van het organisa- tieteam, vooral vanuit het menselijke perspec- tief. Hij legt de lat hoog en dringt aan op con- crete resultaten. En in bepaalde gevallen is hij ook de aanstichter van ontwikkelingen’. Dit is aalmoezenier Van Welzenes ten voeten uit. Buiten op het dek van het schip kijk je uit op de haven waar een aantal binnenvaartsche- pen ligt dat als woonruimte dienst doet. Het zou een museumhaven kunnen zijn. Bovenop de stuurhut staat het carillon om aan te geven dat het schip naast ontmoetingscentrum ook zijn kerkelijke functie vervult. Buiten is goed te zien dat het water laag staat. Van Welzenes heeſt het nog nooit zo laag zien staan.
Europeaan in zijn functioneren Schippers, kermisexploitanten en circusar- tiesten houden zich vanwege hun beroep grensoverschrijdend bezig. Zij weten als geen ander dat mensen overal overeenkom- sten hebben. En daar is Van Welzenes zich zeer goed van bewust. Hij praat net zo mak- kelijk met de paus, de media en de politiek als met de danseresjes van de Moulin Rouge op de kermis, waar dan ook in Europa en ver
daarbuiten. Sinds 1989 is hij voorzitter van het RK Schipperspastoraat Europa en sinds 2006 Secretaris Generaal Circus pastoraal van de wereld (en zo is er nog een indrukwekkend rij- tje aan functies op te noemen waar hij zich met hart en ziel voor in zet). In gesprek met de aalmoezenier krijg je het gevoel in een lucht- ballon over de wereld te zweven en alle men- selijke aspecten van een afstand te beschou- wen. Van Welzenes staat echter met beide benen op de grond!
Bernhard van Welzenes
In gesprek met de aalmoezenier krijg je het gevoel in een luchtballon over de wereld te zweven
Kantelpunt Het Katholiek Sociaal en Cultureel Centrum (KSCC) is ontstaan in 1967 uit de St. Nicolaasbond in goed overleg. Van Welzenes beschrijſt dit moment van oprichting als een kantelpunt in de verbetering van het onder- wijs. Zo kwamen van lieverlee subsidie voor internaten, onderwijsbegeleiding voor Kleuter aan boord gestart door het KSCC en daarna in samenwerking met het AMVV (Algemene Maatschappij Voor Varenden), oprichting schoolvereniging Nicolaas en de KOFschool in Mook. Van dit alles was de aalmoezenier de aanjager. Tevens is een poging gedaan de vmbo Rijn-, Kust- en Binnenvaart in Nijmegen van de grond te tillen. Volgens Van Welzenes is de afstand van Nijmegen naar Rotterdam/ IJmuiden veel groter dan andersom. Met an- dere woorden jongeren kiezen niet zo snel voor de opleiding in Rotterdam of IJmuiden omdat het te ver is. “Rotterdam en IJmuiden hebben de opzet van de binnenvaartopleiding in Nijmegen toen niet willen promoten, bang voor concurrentie. Het mondiaal college in Nijmegen zag er jammer genoeg geen brood in. Jammer, zeker met het huidige tekort aan personeel op de binnenvaart. Waarom wel de opleiding vrachtwagenchauffeur en niet de opleiding matroos/schipper?”, zegt Van Welzenes. Zijn netwerk is groot genoeg om
mensen er enthousiast voor te maken. Je kunt beginnen met 5 à 6 leerlingen, de ambassa- deurs voor de opleiding, en dan breidt het zich vanzelf uit.
Tegenwoordig speelt het ondernemerschap een grotere rol dan vroeger en dat vraagt meer onderricht. In de tijd dat de binnenvaart veelal een gezins- /familiebedrijf was, werd de kennis van vader op zoon of dochter overgedragen. Het aantal gezinsbedrijven is aanmerkelijk af- genomen. Familiebedrijven doen het wel goed.
Het onderwijs is een constante in zijn promotie van de binnen- vaart
Aanjaagfunctie Het onderricht voor trekkende en varende mensen heeſt vanaf het begin van zijn loop- baan veel aandacht gekregen. “Schippers van de binnenvaart beschikken over een grote spankracht. Het is een kunst om ook in moei- lijke tijden overeind te blijven. In deze tijd van crisis zijn er weinig schippers die koppie onder gaan”, zo uit Van Welzenes zijn bewondering voor de werkenden in de binnenvaartbranche. Het begint met onderwijs. Sinds 1972 toen de schippersscholen verdwenen en opgingen in regulier onderwijs is er steeds meer aandacht gekomen voor onderwijs. Kinderen trekken zich aan elkaar op en gaan doorleren. Hierin vervult de aalmoezenier een aanjaagfunctie.
Paspoort Bernhard van Welzenes geboren 25 mei 1941 is opgegroeid als middelste van een katholiek gezin met 13 kinderen, waar één kind vroeg overleden is. Zijn moeder was een schip- persdochter, zijn vader had niets met de bin- nenvaart. Hij ambieerde als enige van het gezin een kerkelijke loopbaan en heeſt geko- zen voor het internaat van de Salesianen van Don Bosco in Leusden. De eerste jaren wa- ren moeilijk maar hij heeſt nooit getwijfeld aan zijn keuze. Tijdens de gymnasiumperio- de kreeg hij een klaplong. Die ervaring heeſt ertoe geleid dat niet voor het buitenland is gekozen. Na de priesteropleiding is hij door pater Cor van Bemmelen gevraagd het schip- perspastoraat over te nemen. Zijn werkter- rein is binnenvaart, kermis en circus. Met alle drie heeſt hij nauwe banden. De functies die Van Welzenes op het ogenblik vervult:
• Directeur KSCC ( Katholiek sociaal maat- schappelijk werk voor de binnenvaart in Nederland)
Voor het Erasmus Plus project heeſt Van Welzenes zich sterk gemaakt. Het is een Europees subsidie traject waarbij onderwijs voor reizende gezelschappen wordt gere- geld vooral in de Oostbloklanden, maar ook verrassend genoeg Italië, waar 40 procent van de kinderen in de kermis- en circuswe- reld geen structureel onderwijs geniet. Zo is ENTE (European Network Travel Education) tot stand gekomen met blended learning. Het hart van Van Welzenes gaat niet alleen uit naar varend werkenden maar ook naar het circus en de kermis. Ook hier ligt zijn hart en zet hij zich zowel Europees als mondiaal in voor hun welzijn in zijn functie als Secretaris Generaal Circus pastoraal van de wereld met een jaarlijkse vergadering in Monaco. “Altijd heel gezellig, maar er moeten wel zaken ge- daan worden”. Dit is een ander belangrijk motto van de aalmoezenier: het moet wel leuk en gezellig blijven! Tijdens de jaarlijk- se vergaderweek in het derde weekend in ja- nuari vergaderen tegelijkertijd ENTE, ECA en Fédération Mondial du Cirque in Monaco.
Lees verder op pagina 47.
• Voorzitter bestuur van de landelijke paro- chie kermis, circus en binnenvaart
• Landelijk aalmoezenier voor schippers, kermis en circusbevolking
• Secretaris generaal FORUM, de mondi- ale organisatie voor pastores die werken vanuit de Christelijke kerk voor de ker- mis en circus gemeenschap: Orthodoxe, Protestant Anglicaans en Katholiek kerk.
• Voorzitter van het RK schipperspastoraat in Europa
• Beschermheer Maas Binnenvaartmuseum • Voorzitter Werkgroep binnenvaartbelan- gen Nijmegen
• Voorzitter MSV schippersvereniging St. Nicolaas
• ENTE de Europese organisatie voor onder- wijs in Europa
• Commissaris Sociëteit De Wandelgang • Verder lid van een aantal internationa- le, nationale en regionale organisaties en werkgroepen: Erasmus+ project, ECA, ESU, FMC, ARGE, Koninklijke BLN-Schuttevaer, LIONS, Stedelijk Netwerk Nijmegen
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96
