60 KLIMATOLOGISCHE, TOERISTISCHE EN GEOPOLITIEKE OPWARMING IN HET HOGE NOORDEN Spitsbergen steeds populairder als zeilcharterbestemming


897 | WEEK 44-45 31 OKTOBER 2018


V.l.n.r. Robert Wolting en Tom Hulsbosch op het dek van de Artemis.


AMSTERDAM Soms slaat een interview zijn ei- gen weg in. Ik stapte in de NDSM-haven in Amsterdam aan boord van het zeegaande charterzeilschip Artemis om met stuurman- nen Tom Hulsbosch en Robert Wolting te praten over het schip en hun leven en werk aan boord. Maar op zeker moment begon Spitsbergen, waar Robert vaak op vaart, de hoofdrol in het interview te spelen.


HEERE HEERESMA JR.


De Artemis is een driemastbark van Tallship Company. “Vroeger was het eerst een walvis- vaarder”, vertelt Tom Hulsbosch (1996), twee- de stuurman op de Artemis. “Het was een van vier schepen die zelf walvissen konden jagen en ze naar het moederschip brachten. Vandaar dat ze een snelle romp heeſt. Daarna is ze tot vrachtvaarder omgebouwd. Ze is in Marstal in Denemarken op de werf beland om te worden afgebroken, omdat ze te klein was om vracht mee te varen. Daar heeſt Jan Bruinsma haar gekocht. Hij heeſt er een nieu- we kop op laten zetten. De hele bovenkant is nieuw. Onder water is het nog de oude, ge- klonken walvisvaarder”.


Tom is in 2016 naar de Enkhuizer Zeevaart- school gegaan. Twee jaar geleden is hij in de zeegaande chartervaart begonnen, eerst op de Thalassa en sinds maart 2018 op de Artemis, waarmee hij voornamelijk op de Oostzee en de Noordzee vaart. Volgend jaar gaat hij met op de barkentijn Antigua van Tallship Company op Spitsbergen va- ren. Robert Wolting (1983) is dan de kapi- tein. Roberts carrière in de zeilchartervaart begon in 2006 als matroos op de Oostzee. Hij deed kleine en grote zeilvaart op de Enkhuizer Zeevaartschool en heeſt inmid- dels wereldwijde kapiteinsbevoegdheid. Robert, die zich een kind van het noorden


Is een reis naar Spitsbergen duur? “Ja, in het hoogsei- zoen kan een week- tocht 4000 à 5000 euro per persoon kosten. Maar dat is prima, vind ik. Het moet niet door toe- risten overlopen worden. Het leuke is dat je daar alleen vaart met mensen die echt geïnteres- seerd zijn. Wel be- ginnen de cruiserederijen Spitsbergen te ontdekken. Schepen als de Aida Luna met 2000 gasten. Longyaerbyen, de enige echte stad daar, heeſt 1500 inwoners, dus als zo’n cruiseschip aanlegt wordt het inwonersaan- tal meer dan verdubbeld”.


noemt, vaart de laatste drie jaar voorna- melijk op Spitsbergen. “Die markt is echt aan het groeien”, vertelt hij. Drie jaar gele- den was het nog relatief rustig en nu is het in het hoogseizoen, juli en augustus, echt druk. Bepaalde plekken willen mensen graag zien en soms lig je met twee of drie schepen voor dezelfde plek. Maar als je ervaring hebt, weet je ook de plekken waar niemand komt. Nordaustlandet, bijvoorbeeld”.


niet normaal voor Spitsbergen. Dat is heel erg koud. Maar dit jaar was het in februari bo- ven nul en regende het. Ik denk meer dat de seizoenen een beetje verschuiven, dan dat het continu warmer wordt”.


Tom Hulsbosch


De hele bovenkant is nieuw. Onder water is het nog de oude, geklonken walvisvaarder


Kernonderzeeër Een andere klimaatverandering die Robert constateert is een geopolitieke. “In de Oostzee zie je de NAVO-oefeningen terug- schuiven naar het westen. Vroeger werd er massaal voor de Poolse kust geoefend. Dat doet ze nu nog een keer per jaar, groot aan- gekondigd als spier- ballenvertoon. Maar de echte oefenin- gen, waarbij ze din- gen trainen, doen ze tegenwoordig voor de Duitse kust. Ik denk omdat het daar minder mak-


kelijk is om mee te kijken. En de Russen va- ren met hun allergrootste kernonderzeeër en begeleidende vloot van Moermansk richting Helsinki pontificaal door de Grote Belt en on- der de Öresundbrug door. Gewoon om te la- ten zien wat ze hebben”.


Merkt hij al iets van de klimaatverandering? “Als ik foto’s van gletsjers uit 1980 zie, zijn ze duidelijk verder terug. Aan de andere kant, vroeger waren januari en februari daar de koudste maanden met -16 graden. Wij be- ginnen steeds vroeger te varen omdat de pakijsgrens steeds verder naar het noorden opschuiſt, maar dat betekent niet dat het warmer wordt. Aan het begin van het sei- zoen, maart, begin april, is het -26 en dat is


Ook op Spitsbergen ziet hij een confronta- tie tussen de Russen en het westen. “Er is in 1920 in de Spitsbergen Treaty geregeld van wie Spitsbergen was. Niemand wilde het heb- ben en Noorwegen, dat toen een straatarm land was, heeſt het toen genomen. Achteraf slaan de Russen zich voor het hoofd dat zij het niet genomen hebben. Maar ze hebben wel twee steden daar, bij oude kolenmij- nen. Eén daarvan is nog actief, daar wonen


Foto Heere Heeresma jr.


zo’n vijfhonderd mensen, en de andere is he- lemaal verlaten. Daar wonen vier mensen, de hele winter, onbereikbaar en ingevroren. Alleen maar zodat het Russisch blijſt. Die ste- den zijn company towns van het Russische staatsbedrijf Arktikugol. Het is Russisch grondgebied. Alle Russen die ik spreek zien het Noordpoolgebied als van hun. De Russen hebben een paar jaar geleden met een kern- onderzeeër onder het ijs op de Noordpool een Russische vlag geplant, dat zegt alles”.


“Het is bekend dat daar hele grote voorraden aan olie en gas liggen. Los daarvan gaan daar langzamerhand scheepvaartroutes ontstaan. Dat is ook interessant. En Spitsbergen zelf schijnt voor allerlei afluisterapparatuur heel gunstig gelegen te zijn. De berg naast het vliegveld van Longyaerbyen staat helemaal vol met satellietbollen en afluisterschotels. Noorwegen wordt steeds nationalistischer op Spitsbergen. Ze zijn steeds presenter aanwezig, met als gevolg dat Arktikugol die mijnbouwsteden, die echt halve ruïnes wa- ren, heel erg aan het opknappen is en steeds meer Russen er naartoe aan het halen is. Dan stuurt Noorwegen de brandweer langs die zegt dat het niet volgens de vergunningen is of de milieupolitie die zegt dat dingen aange- past moeten worden. Ze zitten elkaar continu in de haren.


Daarnaast is het gedemilitariseerd, dus mo- gen er geen militaire vaartuigen komen, maar als Noorwegen daar een fregat heen stuurt en heel groot ‘kustwacht’ op de zijkant schil- dert, dan is het geen marine. Dus die varen daar gewoon rond. En je ziet veel Russische trawlers en visverwerkingsfabrieken soms verdacht lang op dezelfde plek stilliggen. Dan is er binnen vijf minuten een fregat van de Noorse marine bij hun in de buurt en die gaat ook niet meer weg tot zij weggaan”.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64