038 Interview


Tekst: Adri van Beelen Beeld: De Beeldredaktie/Freek van den Bergh


‘Bestaat er zoiets als vrije wil?’


Psychiater en filosoof Lotje Steins Bisschop schreef samen met journalist Roselien Herderschee het boek Dodelijke gekte, over moordenaars met een stoornis. Het is het product van een nieuwsgierige zoektocht. Steins Bisschop houdt van vragen stellen.


I


s een moordenaar die denkt dat de duivel in hem zit of aan wie stemmen dodelijke opdrachten geven, nog wel verantwoordelijk voor zijn daad? Het is een vraag


waar Lotje Stein Bisschop (38) geen een - duidig antwoord op heeft. Om dat te onderzoeken, schreef ze het boek Dodelijke gekte, dat weliswaar een en ander verheldert, maar dat ook een de- finitief antwoord schuldig moet blijven. “Ik wilde eens kijken hoe dat precies zit. Moord is zeldzaam, en moord vanuit een stoornis al helemaal. In hoeverre ben je dan verantwoordelijk voor je daad? Dat is de kern van dit boek: de verantwoor- delijkheidsvraag. En ook: hoe moeten we omgaan met mensen die in verwarde toestand iets verschrikkelijks doen?” Lotje groeide op in Den Haag. Haar va-


der was advocaat, haar moeder kunste- naar. Geen medisch georiënteerd gezin dus, maar toch wilde ze geneeskunde studeren. Waarom ze dat wilde, vindt ze nu zelf ook een goede vraag. “Misschien


omdat ik iets geheel nieuws wilde, iets wat in mijn familie nog niet voorkwam. Ik vind mensen leuk, wat voor mij de drijfveer was. En omdat ik altijd dingen wil onderzoeken, werd ik na mijn studie onderzoeker en epidemioloog.” Daarbij stuitte ze op vragen als: wanneer is iets significant en wanneer is iets waar? Zo belandde ze in de wetenschapsfilosofie. “Met mijn brede interesse vind ik het leuk ergens helemaal in te duiken.” Lotje specialiseerde zich in het AMC


in psychiatrie, ging werken bij Dokter Bosman, een ggz-instelling voor kinde- ren, jongeren en volwassenen, en werd uiteindelijk kinder- en jeugdpsychiater. “Mijn focus verschoof steeds verder”, vertelt ze. “Daarnaast heb ik ook altijd veel geschreven en beeldend werk ge- maakt. Dingen die raakvlakken hebben met psychiatrie.” Veel verschillende dingen doen, dat


kenmerkt Lotje Steins Bisschop. Momen- teel is ze bezig met een kinderboek: een prentenboek, waarvoor ze behalve de


tekst schrijft ook de tekeningen maakt. “Dat vind ik ontzettend leuk om te doen. Zo heb ik voor de Alzheimer Liga Vlaan- deren werk gemaakt om de eenzaam- heid van mensen met dementie onder de aandacht te brengen.” Alles is relatief, luidt een algemene


wijsheid. Maar dat trekt Lotje deels in twijfel. Een eyeopener gedurende haar studie vond ze dat in de medische wetenschap niet alles relatief is en dat tegelijkertijd ook niet alles te meten is. “Elke ziekte heeft een subjectieve component en vaak ook een biologische basis. Die laatste heeft echter ook een hele geschiedenis van aannames.” Het is een puur filosofisch vraagstuk, dat ook een rol speelt bij de beslissing om dit boek te schrijven. Zo is het de vraag of mensen die doden onder invloed van een psychische stoornis dit uit vrije wil doen en daar verantwoordelijk voor zijn. “Toen ik filosofie ging studeren, was er veel discussie over de vrije wil. Wat be- tekent verantwoordelijkheid als je geen


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92