Richtlijnen
dat de arts-patiëntrelatie op basis van wederzijds respect is gebaseerd. De patiënt is immers meer geneigd om advies op te volgen dat in gezamenlijk overleg is ontstaan.”
Implementatie Hoewel in de spreekkamer de mogelijk- heid moet bestaan om van bestaande richtlijnen af te wijken, erkennen be- trokken partijen dat de weg van nieuwe wetenschappelijke bevindingen naar de praktijk niet snel verloopt. ZonMw, de Nederlandse organisatie voor ge- zondheidsonderzoek en zorginnovatie, fi nanciert wetenschappelijk onderzoek en implementatie van de resultaten. Het is uiteindelijk aan de wetenschappelijke verenigingen om nieuwe richtlijnen te ontwikkelen, te reviseren en op de werk- vloer te implementeren. Barbara van der Linden is stafl id
Implementatie bij ZonMw en hoewel er geen algemene cijfers bestaan van het tijdsbestek dat nodig is om wetenschap in de spreekkamer te krijgen, is er wel een studie gedaan naar de kosten van on- nodige zorg. “Dit gaat naar schatting om 20 tot 30 procent van het totale budget van de gezondheidszorg. Vaak is er al een behandeling of therapie bekend die beter is dan de bestaande behandeling, terwijl de oude aanpak blijft bestaan. Het liefst zou je de oude behandeling uit het verzekerde pakket halen, dan gaat imple- mentatie ineens heel snel. Maar omdat het meestal om specifi eke indicaties gaat, een versmalling van de patiëntenpopu- latie, moet de oude behandeling vaak grotendeels blijven bestaan en dat maakt implementatie moeilijk.” Om richtlijnen beter up-to-date te hou-
den en goed te implementeren werken richtlijnontwikkelaars en de wetenschap- pelijke verenigingen aan vernieuwing van richtlijnontwikkeling. Tot nu toe werden richtlijnen meestal voor vijf jaar vastgelegd; in de toekomst moeten alle nieuwe richtlijnen modulair worden opgebouwd, regelmatig geëvalueerd en zo nodig (per module) aangepast. Op die manier is het makkelijker om recent onderzoek snel in richtlijnen en daarmee in de spreekkamer te krijgen. Daarnaast hebben het Kennisinstituut en het Inte-
020 november 2014 ArtsenAuto
Zelfs voor de medisch specialist is het ondoenlijk om continu van alle bestaande literatuur op de hoogte te zijn
graal Kankercentrum Nederland (IKNL) dit jaar een openbare digitale richtlijnen- database gelanceerd waarin inmiddels 250 van de 500 medisch-specialistische richtlijnen zijn opgenomen. “Deze database is gezien de omvang
redelijk uniek in de wereld”, vertelt Teus van Barneveld, directeur van het Ken- nisinstituut. De modulaire opzet van de teksten in de database, in plaats van bij- voorbeeld pdf-bestanden, maakt de data- base goed doorzoekbaar. In één oogopslag is te zien welke richtlijnen bijvoorbeeld elementen van verschillende disciplines bevatten. Ook zijn er links naar keuzehul- pen voor patiënten en worden er koppe- lingen gelegd naar lopend wetenschappe- lijk onderzoek dat op specifi eke modules van toepassing is. Van Barneveld: “De be- langrijkste motivatie is dat we enerzijds alle richtlijnen op één plek willen hebben en anderzijds deze voortdurend actueel willen houden. We hopen dat hierdoor het besluitvormingsproces in de spreek- kamer wordt verbeterd, zowel wat betreft de kennis van medisch specialisten als wat de kennis van de patiënt betreft.”
Samenwerking De basis voor het grootschalige project van de richtlijnendatabase is de samen- werking tussen de wetenschappelijke verenigingen, het Kennisinstituut en het IKNL. Alle nieuwe en bestaande richt- lijnen moeten namelijk voldoen aan de nieuwe eisen die in de Medisch Specia- listische Richtlijnen 2.0 zijn vastgelegd. “Wetenschappelijke literatuur moet bijvoorbeeld systematisch zijn uitgezocht en beoordeeld en richtlijnen mogen maximaal vijf jaar oud zijn”, legt Van Barneveld uit. “Veel richtlijnen vallen op basis van deze criteria af.” De NVOG heeft een groot aantal richtlijnen dat niet aan
deze eisen voldoet. Aan De Bruin en zijn commissieleden daarom de taak om de bestaande richtlijnen aan te passen. “We hebben last van de wet van de remmende voorsprong, omdat wij een van de eerste verenigingen waren die richtlijnen gin- gen ontwikkelen. De Stichting Kwaliteits- gelden Medisch Specialisten heeft geld ter beschikking gesteld waarmee we een deel van de richtlijnen geschikt kunnen maken voor de database. We hebben een grote klus te klaren om het richtlijnen- pallet aan te passen.” Van Barneveld hoopt dat ook andere
beroepsverenigingen hun richtlijnen geschikt willen maken voor de database. “We zijn in overleg met het NHG, het zou mooi zijn als ook de huisartsen zich zouden aansluiten.”
Degelijk beleid ZonMw juicht de plannen van de richtlijnontwikkelaars toe. Vooralsnog was het beleid van wetenschappelijke verenigingen volgens Van der Linden meestal geënt op degelijkheid in plaats van urgentie. “Ik ben voor continue ver- nieuwing van richtlijnen en het proactief bijhouden daarvan, dat zal helpen om het proces van implementatie te versnel- len.” Toch is het volgens De Bruin van de NVOG niet per defi nitie slecht om meer te focussen op degelijkheid in plaats van snelheid. “Als alle publicaties telkens di- rect in richtlijnen worden meegenomen, kan het best zijn dat nieuwe publicaties die bevindingen later weer ontkrachten. Dat gebeurt nogal eens in de wetenschap. Daarom moeten we niet achter elke trend aanlopen. Als er elke maand iets in een richtlijn verandert, komt van imple- mentatie helemaal niks meer terecht.”
richtlijnendatabase.nl
<
<
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100
