schepen te zien die als status ‘varend’ hebben en wordt het beeld niet vertroebeld door schepen die liggen afgemeerd. Op dit moment is het vaak wel al mogelijk om een alarmsignaal in te stellen op basis van de AIS-informatie: als een schip binnen een bepaalde straal komt bijvoorbeeld. Verder zouden we in het algemeen kunnen afspre- ken dat de AIS alleen actief gebruikt wordt. Wie aan het einde van het weekend de jachthaven binnenloopt, hoeft met de AIS aan boord eigenlijk niet meer te zenden.


Belangrijke begrippen Voor de toepassingen van AIS zijn twee begrippen belangrijk. Qua veiligheid is dit de kern waar het om gaat. AIS geeft deze informatie niet zelf weer, maar dat kan het kaartsysteem doen waar het op wordt aangesloten. Dit is niet standaard; de een doet dit wel, de ander heeft die optie niet. CPA staat voor Closest Point of Approach en betekent zoveel als de minimale afstand tussen twee schepen wiens koersen kruisen. Is de CPA 0, dan koers je op een aanvaring aan.


TCPA is een afgeleide van de CPA en staat voor Time to Closest Point of Approach: hoeveel tijd is beschikbaar nodig om de koers te wijzigen. Een TCPA van slechts enkele minuten vraagt veelal een andere oplossing dan wanneer er nog een half uur de tijd is.


Om te navigeren met AIS is het zinvol om te controleren of deze begrippen worden berekend door het aangesloten kaartsys- teem, ofwel dit mee te nemen in de beslis- sing rondom de aanschaf van een systeem.


Aansluiting VHF antenne


Er zijn twee mogelijkheden om de AIS aan een marifoonantenne aan te sluiten. In de eerste plaats kan een aparte antenne direct aan de AIS worden gekoppeld. In de tweede plaats kan de bestaande marifoon- antenne worden gebruikt, die met behulp van een splitter koppelt aan zowel AIS als marifoon. Voor beide opties is wat te zeggen. In het algemeen wordt gesteld dat een split- ter afdoet aan de kwaliteit; omdat AIS en marifoon niet tegelijkertijd kunnen zenden en ontvangen kan op dat moment wat informatie missen. De splitter geeft de ma- rifoon namelijk voorrang op de AIS. Echter; over het algemeen wordt de marifoon niet continu gebruikt en worden de signalen van klasse A elke drie seconden verzon- den, dus daar wordt bij ‘normaal’ gebruik weinig hinder van ondervonden. Het voordeel van het gebruik van een split- ter is dat er geen extra antenne geplaatst hoeft te worden, met bijbehorende bekabe-


ling. Bijkomend voordeel is dat bepaalde splitters (zoals die van Watcheye) nog een extra VHF-uitgang hebben om een radio op aan te sluiten. En dat is natuurlijk wel heel plezierig.


Let er bij aanschaf van een splitter op dat er twee types in omloop zijn: de varianten van doorgaans minder dan € 150 zijn alleen geschikt voor AIS-receivers. Het zen- den van signalen door een AIS-transponder is weer een extra stukje techniek wat moet zijn ingebouwd. Splitters die daarvoor geschikt zijn, zijn beschikbaar vanaf € 199 (door Watcheye). Voor schippers die het ruime sop gaan kiezen is het wellicht een tip om wel voor een extra antenne te kiezen. Zo zijn er twee gescheiden systemen die onafhankelijk van elkaar functioneren; mankeert er aan het ene iets, heeft dat geen consequenties voor het ander.


Bij het plaatsen van een tweede antenne is het belangrijk om genoeg afstand te bewa- ren met de andere antenne. Afhankelijk van de antenne kan gemiddeld gesteld worden dat er minimaal één meter horizontaal tussen de twee antennes moet zitten. Een goed alternatief is om ze boven elkaar te plaatsen; omdat de signalen zijwaarts gaan kunnen ze elkaar zo nooit storen. Een AIS-antenne moet net als de mari- foonantenne zo hoog mogelijk geplaatst moet worden. Hoe hoger, hoe groter het bereik. Lager plaatsen geeft wellicht wel aangenaam weinig schepen op het plot- terscherm, maar garandeert niet dat de juiste schepen tijdig worden ontvangen. Te laag geplaatste antennes (lager dan drie meter) geven een te klein bereik, vooral met zeegang.


Saab levert 40 AIS-basisstations Saab TransponderTech heeft een order van Rijks- waterstaat gekregen om een compleet systeem te leveren voor het DIAMONIS project (Dutch Inland AIS Monitoring System). Saab is daartoe een samenwerking aangegaan met Tein Telecom uit Amstelveen, dat verantwoordelijk zal zijn voor de implementatie en het verlenen van 24/7 serv- ice. Het gaat om circa 40 AIS-basisstations, een netwerk en een webbased presentatiesysteem.


VRAGEN VOORAF


Bij het aanschaffen van een AIS zijn er een aantal vragen die vooraf gesteld moeten worden. Waar de AIS op aansluiten? De kaartplotter, laptop, software, enz. is overal mee compatible. Het is niet de vraag of een bepaalde AIS werkt met een bepaald systeem, maar of het systeem de AIS-in- formatie aankan. Omdat AIS een interna- tionaal gestandaardiseerde toepassing is,


zal de ene van de andere AIS in dat opzicht niet verschillen. Inmiddels is daar één uitzondering op, en dat is het protocol dat deze apparatuur onderschrijft. De meeste apparatuur is gebaseerd op het NMEA0183 protocol. Dat is sinds jaar en dag een stan- daard en de meeste AIS zijn hier ook op gebaseerd. Echter, sinds kort zijn de eerste navigatieproducten ontwikkeld die draaien op de opvolger hiervan, namelijk het NMEA2000 protocol. Deze twee werken niet samen, dus controleer dit goed.


Overigens zal het nog een hele tijd duren (járen en jaren) voordat NMEA2000 zich goed en wel gevestigd heeft. Dus wees niet bang dat apparatuur binnen korte tijd verouderd zal zijn als nu NMEA0183 wordt gebruikt. Anders gezegd: als de apparatuur nog op NMEA0183 draait kan het beste ook een dergelijke AIS worden aangeschaft, in plaats van alle apparatuur maar ‘alvast’ te vervangen.


Mogelijk is er aan boord nog niets om AIS op weer te geven. In dat geval is het een optie om een AIS met scherm aan te schaf- fen: dit is een stand-alone systeem.


Hoeveel apparaten aansluiten? Controleer het aantal uitgangen van de AIS die mogelijk wordt aangeschaft. Kijk daarbij ook of daar nog andere appara- tuur op aangesloten moet worden en of daar ruimte voor is. Er zijn AIS die een zogenoemde multiplex functie hebben: zo kan bijvoorbeeld een losse GPS aan de AIS worden verbonden, zodat die het signaal mee zendt naar het kaartsysteem.


Waarom AIS gebruiken? Voor de veiligheid, omdat langere stukken worden gevaren over groter water: kies een transponder om te zien en gezien te worden, ook bij mist, zware regenval, hoge golven, daar waar een radar een jacht niet meer weergeeft omdat de echo wegvalt in de sea- of rainclutter. Wie niet heel ver vaart en ook niet op zee, maar het wel leuk vindt: kies een receiver.


Wie wel gezien wil worden, maar niet altijd (bijvoorbeeld niet gestoord wil worden door vrienden op het water of tijdens het vissen, of om een locatie niet prijs te ge- ven, of tijdens wedstrijden). Kies dan voor een transponder met een ‘silent modus’; ontvangen blijft mogelijk, maar de AIS zendt tijdelijk eigen informatie niet uit.


Met dank aan Watcheye navigation , Marleen van der Heiden, www.watcheye.nl en True Heading Nederland, Carla Hogeweg, www.true-heading.nl


19


Elektronica


Jachtbouw Nederland 2


april 2012


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52