het verre en minder verre buitenland, dat deze bedrijven producten leveren van hoge kwaliteit. Weliswaar lijkt soms de inkoop- prijs per product hoger te liggen dan in het buitenland. De kwaliteit van het eindpro- duct en de mindere kosten van noodzake- lijke controle- plus reis- en verblijfkosten hebben veel werven toch doen kiezen voor één van de Nederlandse bedrijven.
Composieten
Ieder samengesteld materiaal of voorwerp dat langs chemische weg opgebouwd is uit twee of meer verschillende materialen, die niet met elkaar vermengd kunnen worden, is een composiet. Een composiet bestaat uit een matrix, het bindmiddel, een (kunst) hars en harder of lijm en de wapening, de (glas)vezel, de basis van een ‘plastic’ of ‘polyester’ boot. Een spant of helmstok op- gebouwd uit verschillende lagen, verlijmde houtstroken, is ook een composiet of laminaat. Een laminaat is een product van op elkaar geperste, door een bindmiddel - lijm of hars - aan elkaar verbonden verschil- lende lagen van de wapening.
Polyester is composiet van uiteindelijk een harde kunststof, gemaakt van drie compo- nenten, glasvezel, hars en harder. Met deze componenten wordt handmatig – hand lay-up -, door spuiten of door middel van vacuümtechniek in mallen in verschillende lagen het polyester laminaat opgebouwd tot de producten, zoals casco’s. Zodra de producten in de mallen de gewenste polyester dikte hebben en uitgehard zijn, worden de producten uit mal gehaald en zo nodig bijgewerkt.
Pluggen en mallenbouw Voor deze productie zijn mallen nodig. Om een mal te kunnen maken is een plug nodig. Een plug kan een reeds bestaand product - bijvoorbeeld een romp - zijn, of er wordt een plug gemaakt. Een plug kan van bijvoorbeeld piepschuim CNC gefreesd worden of op de traditionele manier door de plug van hout of MDF te timmeren. De plug moet met plamuur en een twee-com- ponenten lak heel strak en glad af gewerkt worden. Onvolkomenheden in de mallen zijn onherroepelijk op het product terug te zien. Vervolgens wordt van de plug een mal ‘getrokken’ met door het aanbrengen van lagen glasvezel en het spuiten van polyester hars. Na het lossen van de plug is de polyestermal gereed en met deze mal kunnen polyester producten gemaakt worden. Het bouwen van polyestermallen vereist grote vaardigheid, veel ervaring en uitgebreide kennis. Het bouwen van strakke, gladde rompen en dekken kan al- leen met perfecte mallen.
In feite wil het bovenstaande zeggen dat er drie producten gemaakt moeten worden om één te verkrijgen, de plug, de mal en als derde het gereed product. Op deze manier bouwen is dus pas rendabel bij grotere series.
Polyester productieproces Voordat een product in een mal gemaakt kan worden, zal de mal goed gecontroleerd moeten worden op beschadigingen en oneffenheden. Die moeten weggewerkt worden.
Als de mal 100% in orde is, wordt als eerste in de mal een waslaag aangebracht
om het product na uitharding te kunnen ‘lossen’. Vervolgens wordt in de mal de buitenste- of toplaag, een polyester coating, de poly- ester gelcoat, gekleurd of helder, met de kwast of spuit aangebracht. Deze toplaag van gelcoat dient als gladde esthetische afwerking en technische bescherming tegen weersinvloeden en chemicaliën van het vervolgens aan te brengen laminaat van vezel versterkte kunststoffen. De gelcoat is in elke gewenste RAL kleur te verkrijgen en zorgt voor de kleur van het product. Zon- der gelcoat is de structuur van het laminaat zichtbaar.
Na het uitharden van de gelcoat worden daarop lagen glasweefsel met hars aange- bracht, totdat de gewenste dikte is bereikt. Het opbouwen van het laminaat kan handmatig, het ‘met de hand’ lamineren of ‘hand lay-up’ genoemd.
In plaats van “met de hand” kan het lami- naat opgebouwd worden met een spuit- machine die glasvezel vermengd met hars in de mal spuit, totdat de gewenste dikte bereikt is. De polyester spuiter moet de techniek 100% onder de knie hebben om laagdikte en verzadiging van het product tot op de micron nauwkeurig aan te bren- gen. Met een ontluchtingsroller wordt het laminaat luchtvrij gemaakt. Bij het polyester spuiten wordt in een spuitpistool een nauwkeurige afgemeten hoeveelheid hars vermengd met korte glasvezels van circa 2 cm lengte. Bij de hand-lay-up methode en vacuüm- folie-injectie worden weefsels gebruikt. Weefsel geven, bij gelijke dikte, een grotere (laminaat) sterkte dan gespoten glas-
13
moet motorisch voortbewogen worden met veel paardenkrachten en veel fossiele brandstof. De technische innovatie van de Coöperatie Zeewaardig bestaat uit het lage gewicht van het schip door toepassing van lichte biologische materialen, een aange- paste rompvorm met weinig weerstand voor een redelijke vaarsnelheid met een maximum aan ecologische voortstuwing. Vervolgens wordt de nieuwste type hybride
motorisering toegepast, waarbij de elektro aandrijving gevoed wordt door zonnecellen en windmolens. De energieopslag vindt plaats in lithium batterijen. De romp wordt met vacuümtechniek gebouwd en groten- deels uit biologisch verkregen materialen, zowel de harsen als de vezels.
De negen leden van de Coöperatie Zee- waardig zijn:
1. Schröder Jachtservice 2. Importeur Steyr Padmos 3. Adrie Pijnen Jachtbouw 4. Van Well Design 5. Nelemans Business & Projectmanagement
6. Performance Sales en Distributor 7. Quantum Sails Zuid Nederland 8. Exalto 9. Brands Structural Products
Geïnteresseerde innovatieve maritieme ondernemers kunnen zich aanmelden bij Dimp Nelemans, 06 22591452 of
info@zeezilt.nl
Zie ook Jachtbouw Nederland nummer 4, 2011, augustus. Dit nummer is ook te lezen op
www.jachtbouwnederland.nl/e-zine
Jachtbouw Nederland 2
april 2012
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52