Jim van Ruijven: “Goed uitgangswater is de basis om waterstromen lang binnen het bedrijf te kunnen houden.”
perken kunnen zijn. Er moet dan wel goed onderzocht worden in hoeverre dit het teeltklimaat verbetert en CO2
bespaart, en
daarmee de investeringskosten goed- maakt. En in hoeverre extra koeling via de elektriciteitvragende luchtbehandelings- kasten (lbk’s) tegenstrijdig gaat worden met energiebesparingsdoelen. De waterterugwinning kan samengaan met het telen bij hogere luchtvochtighe- den (zoals bij Het Nieuwe Telen). “Dat bete- kent niet dat er volledig gesloten geteeld hoeft te gaan worden. Maar op bepaalde momenten zou je al wel slimmer kunnen omgaan met minder luchten en meer ont- vochtigen. Hoeveel water kun je terugwin- nen als we de rv bijvoorbeeld met 1% we- ten te verhogen? Het zou kunnen betekenen dat je, met die bijdrage erbij, net de stap naar emissieloos telen wel zou kun- nen maken zonder externe waterbronnen. Voordeel van lbk’s is ook dat je water be- schikbaar krijgt op het moment dat je het nodig hebt, meest in de zomer. Dan hoef je geen extra seizoensopslag te regelen.” Er zal gemeten worden wat effecten van de opties zijn op de waterkwaliteit. “Komen er bijvoorbeeld geen zware metalen vrij van de koellamellen? Of: komen er geen ge- wasbeschermingsmiddelresten in luchtbe-
Ongewenste stoffen Het voorkomen dat er ongewenste stoffen in het gietwatersysteem terechtkomen, helpt om langer emissieloos te kunnen blijven telen. Sommige telers hebben nog een open bassin, zonder afdekzeil. Dat vergroot de kans dat ongewenste stoffen via het opgevangen regenwater het giet- watersysteem binnenkomen. Ruijven: “En als je een ontsmetter hebt staan, en de ca- paciteit is voldoende, waarom zou je die dan niet gebruiken om ook je regenwater te ontsmetten?” Voor biofilmbeheersing in leidingen is het aan te bevelen middelen te gebruiken die geen restproducten in het water achterla- ten die kunnen ophopen. Zo valt water- stofperoxide uiteen in water en zuurstof. Maar bij behandeling met chloorbleek loog of natriumhyperchloriet kunnen chloor en natrium achterblijven en gaan ophopen. Bij gestabiliseerde waterstofperoxides kunnen zuurresten achterblijven. Bij stabi- lisatie met zilver is het nog de vraag waar de zilverdeeltjes blijven. Kunnen die zich ophopen in het substraat of watersysteem, en komen ze ook in het gewas terecht? Het
handelingskasten terecht, die zich in het te hergebruiken condenswater ophopen?”
is dus nuttig om een bewuste keuze te ma- ken voor reinigingsmethodes. Al zijn er sommige alternatieve technieken en pro- ducten op de markt die in proeven onvol- doende effect hebben tegen biofilm.
Hygiëne
Met de komst van problematische ziektes en plagen heeft grondige desinfectie tij- dens de teeltwisseling steeds meer na- druk gekregen. Vrees voor restanten van die reinigingsmiddelen, die via drain of condens weer in de teelt terugkomen via het watersysteem, kan maken dat telers bij de start van de teelt hun eerste drup- pelwater toch ‘weggooien’. Het is verder de vraag wat reinigingsmiddelen doen qua vrijkomen van materiaal van kaspo- ten, roedes en teeltgoten. Zeker van fluor- houdende middelen is bekend dat die agressief kunnen zijn. Filters die specifieke elementen selectief uit het water kunnen verwijderen, zouden een oplossing kunnen bieden tegen onge- wenste stoffen. Ruijven: “Maar als je aan de voorkant kunt voorkomen dat stoffen in het gietsysteem komen, is dat altijd vele malen goedkoper dan dat je ze achteraf actief moet zien te verwijderen uit de voe- dingsoplossing.”
▶GROENTEN & FRUIT | 23 oktober 2020 45
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60
