Omdat het gebruik van meststoffen aan veel minder regels gebonden is dan aan gewasbeschermingsmiddelen, was lange tijd het gebruik van de meststof kalium- fosfiet niet verboden. Vanwege de wer- king als fungicide heeft uiteindelijk de Europese Commissie in 2013 kaliumfosfo- naat en dinatriumfosfonaat aangemerkt als werkzame stoffen binnen de gewasbe- schermingsverordening EF 1107/2009. Mede door deze aanmerking als werkza- me stof, is het niet meer mogelijk om fos- fonaten, waaronder kaliumfosfiet, toe te passen als (blad)meststof. Dat houdt in dat middelen die fosfonaten bevatten al- leen op de markt gebracht mogen worden indien er een officiële toelating is als ge- wasbeschermingsmiddel. Sindsdien zijn er diverse gewasbeschermingsmiddelen op basis van fosfonaten toegelaten in Neder- land. Voor middelen op basis van fosfona- ten zonder die toelating gold een respijt- termijn voor levering tot 1-7-2019 en een opgebruiktermijn tot 1-1-2020.
Fosfiet als plantversterker Fosfieten blijken doeltreffend te zijn bij de bestrijding van schimmelziekten en ook enkele bacterieziekten. Met name schim- melziekten die tot de groep van de oömy- ceten zoals Phytophthora, Pythium en val- se-meeldauwziekten behoren. Naast deze ziekten bestrijden fosfieten ook sommige schimmelziekten die buiten deze groep vallen, zoals Venturia inaequalis (appel- schurft), Stemphylium (zwartvruchtrot), Podosphaera leucotricha (appelmeel- dauw) en Alternaria. Over de hele wereld worden fosfonaten of fosfieten toegepast als fungiciden. Fosfiet wordt vaak als plantversterker naar voren geschoven waarbij de werkzaam- heid berust op het versterken van de na- tuurlijke afweerreactie. Fosfiet wordt in de plant opgenomen en getransporteerd waardoor er sprake is van een systemische werking. In de diverse proeven met de in- zet van het middel tegen schurft laat het wel een wisselende werking zien. Het is geen volledige bestrijding, maar het wer- kingspercentage ligt flink hoger dan on- behandeld of als toevoeging aan een pre- ventief fungicide dan zonder fosfiet.
’s Zomers zouden telers bij lagere schurftdruk ook met kaliumfosfiet kunnen spui- ten. Maar de handel doet soms moeilijk over eventueel residu, hoewel Planet- Proof het als laagrisicomiddel erkent.
Vandaar het advies om bij voorkeur wel bij bespuitingen tegen schurft een bedek- kingsfungicide als Captan of Delan toe te voegen. In de zomerperiode of bij lage druk kan kaliumfosfonaat volgens pro- ductadviseur Kick van Saarloos van BASF prima mee met de huidige breedwerken- de contactmiddelen. Fabrikanten claimen dat de werking van fabriekmengingen met kaliumfosfiet aan de preventieve fun- giciden sterker zijn en wijzen ook op het gebruiksgemak van een kant-en-klare vloeibare formulering.
Residu geeft discussie Plantversterker fosfiet klinkt heel mooi maar het is een gewasbeschermingsmid- del en het spuiten van fosfiet is niet hele- maal zonder discussie. Discussiepunt is het residu dat fosfiet geeft. Zelfs bespui- tingen in eerdere jaren zijn terug te vin- den in monsters. In de biologische land- bouw was in 2013 vooral het aanwezige residu in het geoogste product reden om het gebruik van kaliumfosfiet niet langer meer toe te staan. Wijsmuller beaamt dat kaliumfosfiet al snel residu geeft, maar nuanceert dat ook. Ze licht toe: “Het gaat, als er zoals gebrui- kelijk lang voor de pluk gespoten wordt, om een waarde van rond de 1% tot 2% van de toegestane MRL. En wat ik nog be- langrijker vind, is dat het gaat om een stof met een zeer laag risico. De giftigheid op
korte en lange termijn uitgedrukt in de bij toelatingen van gewasbeschermingsmid- delen bekende begrippen Acute Referen- tie Dosis (ARfD) en Acceptable Daily Intake (ADI), is extreem laag.” Een ArfD ontbreekt zelfs, aldus Wijsmuller. Om het een groen middel te noemen, gaat haar te ver. Het middel voldoet niet aan de definitie van groene middelen, omdat het is ont- staan door een chemisch proces en het niet afkomstig is uit de natuur. Maar bij het systeem van supermarkten die eisen stellen aan het aantal MRL’s telt het dus wel als extra MRL mee. Iets wat Wijsmuller als manco in het systeem ziet, want dat er een residu wordt gevonden zegt niets over de veiligheid. Tot voor enkele jaren geleden werd fosfiet meestal niet mee ge- analyseerd, maar tegenwoordig soms wel.
PlanetProof: laag risico Binnen PlanetProof staat het middel op de lijst van groene en laagrisicomiddelen die door Stichting Milieukeur is opgesteld en die niet meetellen voor de eisen rond het maximaal aantal kilo’s actieve stof. Van Saarloos van BASF is blij met deze bena- dering van kaliumfosfiet, maar betreurt de soms dubbele houding van anderen. “ Dezelfde handelaren die van fruittelers verwachten dat ze aan PlanetProof mee- doen, doen ook moeilijk over een extra re- sidu van kaliumfosfiet als het om MRL’s gaat.”
▶GROENTEN & FRUIT | 23 oktober 2020 39
FOTO: VIDIPHOTO
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60
