Ondernemingsrecht
Heropening vereffening?
Deze casus geeft aanleiding om de verhouding tussen art 2:19 lid 4 BW en art. 2:23c lid 1 BW enerzijds en art. 2:19 lid 5 BW anderzijds nader te bespreken. De vraag is of in de bovenstaande casus (na ontbinding en vereffening blijkt nog een bate te bestaan, die reeds aanwezig was het moment van ontbinding) het bepaalde in art. 2:19 lid 4 en art. 2:23c lid 1 BW moet worden toegepast, zoals de Rechtbank heeft geoordeeld, of dat art. 2:19 lid 5 BW de aangewezen bepaling is.
Ontbinding Allereerst bepaalt art. 2:19 BW in welke limitatieve gevallen een rechtspersoon wordt ontbonden. Dat kan onder andere door een beschikking van de Kamer van Koophandel, zoals in art. 2:19a BW staat beschreven en zoals ook in de hierboven besproken casus is gebeurd. Het doel van deze mogelijkheid is enerzijds het bestrijden van misbruik van ‘lege’ vennootschappen en anderzijds het opschonen van het handelsregister.
Art. 2:19a lid 1 BW bepaalt wanneer een rechtspersoon die een onderneming drijft door de Kamer van Koophandel wordt ontbonden. Dit is een verplichting en deze bestaat als de Kamer van Koophandel is gebleken dat sprake is van minstens twee van de vier omstandigheden zoals beschreven in achtereenvolgens art. 2:19a lid 1 onder a tot en met d BW. Iedere combinatie van omstandigheden is mogelijk. Voor de Kamer van Koophandel bestaat geen verplichting om actief en systematisch de betreffende ontbindingsgronden bij de rechtspersoon te onderzoeken. De omstandigheden houden grotendeels verband met de positie en bereikbaarheid van de bestuurder en de rechtspersoon. De Kamer van Koophandel kan in deze situatie aantekenen dat aanwezige baten ontbreken, maar het ontbreken van baten bij de rechtspersoon is geen dergelijke omstandigheid zoals genoemd in art. 2:19a lid 1 BW. Het ontbreken van baten speelt een rol bij de procedure van de vereffening.
Vereffening Ontbinding is het gevolg van de beschikking van de Kamer van Koophandel. Dat volgt uit art. 2:19 lid 1 onder e BW. De rechtspersoon blijft na de ontbinding bestaan voor zover dit tot de vereffening van het vermogen nodig is, art. 2:19 lid 5 BW. Art. 2:19 lid 4 BW bepaalt dat als bij de rechtspersoon ten tijde van de ontbinding baten ontbreken, de rechtspersoon direct ophoudt te bestaan. Deze wijze van beëindiging van de rechtspersoon wordt ‘turboliquidatie’ genoemd. In de hiervoor vermelde uitspraak van Hof Amsterdam vindt de beëindiging van de rechtspersoon plaats door ontbinding en uitschrijving door de Kamer van Koophandel en wordt hier over turboliquidatie gesproken. In de literatuur is opgemerkt dat het gebruik van deze term in deze situatie niet leidt tot meer duidelijkheid over het begrip turboliquidatie (P.H.N. Quist, ‘Rechtspersonenrecht’, FTV 2021(12) 45). In een uitspraak van Rechtbank Groningen (5 augustus 2011, ECLI:NL:RBGRO:2011:BR4855) werd voor de vraag of sprake was van baten van belang geacht of sprake was van goederen; niet de waarde ervan. De rechter dient terughoudend te toetsen of nog sprake is van een bate of een vordering.
Als in het geval van art. 2:19 lid 4 BW later alsnog een bate blijkt te bestaan, vindt toepassing van art. 2:23c lid 1 BW plaats. De vereffening wordt dan heropend. Voor dit verzoek hoeft geen sprake te zijn van een daadwerkelijke bate. In een uitspraak van Hof Den Bosch van 19 april 2018 (ECLI:NL:GHSHE:2018:1659) ging het om een mogelijke aansprakelijkheidstelling van de vereffenaar.
Door toepassing van art. 2:23c lid 1 BW herleeft de rechtspersoon weer, maar slechts ter afwikkeling van de vereffening. De heropening van de vereffening kan in twee situaties plaatsvinden. Ten eerste wanneer alsnog blijkt van een bate en ten tweede in de situatie waarin er nog een batig saldo was.
Voor de Kamer van Koophandel bestaat geen verplichting om actief en systematisch de betreffende ontbindingsgronden bij de rechtspersoon te onderzoeken
38 PE Notariaat 2022/4
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52
