Tekst: Marte van Santen Illustratie: Tamar Smit


023 Jaarlijks belanden er miljoenen ongebruikte medicijnen in de


verbrandingsoven. Of erger nog: in het milieu. Strikte Europese wetgeving staat heruitgifte vooralsnog in de weg. Desondanks worden er fl inke stappen gezet om verspilling tegen te gaan.


42.059. Zoveel mensen onderteken- den de petitie die gepensioneerd huisarts


Walter Schrader 3 jaar geleden initieerde om de vernietiging van herbruikbare medicij nen tegen te gaan. Samen met een aantal apothekers en andere zorgprofes- sionals bood hij zij n verzoekschrift in maart 2023 aan de Tweede Kamer aan, in de hoop dat de volksvertegenwoordigers heruitgifte in bepaalde, gecontroleerde omstandigheden zouden gaan gedogen. Dat gebeurde niet – wie medicatie her- uitgeeft (of doneert) riskeert nog altij d een torenhoge boete van tienduizenden euro’s en zelfs een gevangenisstraf. Maar toch is Schrader, mede-initiatiefnemer van de werkgroep VerspildePillen, anno 2025 best positief. “Het onderwerp staat inmiddels echt op de kaart. We krij gen steeds meer zicht op de omvang van het probleem. En vanuit het veld ontstaan allerlei initiatieven om verspilling tegen te gaan. Minstens zo belangrij k is dat in Brussel wordt gesproken over aanpassing van de Europese verordeningen voor her- uitgifte. Tegelij kertij d hebben we nog een wereld te winnen. Want elke verspilde pil is er één te veel.”


Een niet-bestaand probleem Om de veiligheid te waarborgen, heeft elk geneesmiddel dat uit de fabriek komt een zegel (het zogenaamde anti- sabotagekenmerk) en een unieke track- en tracecode. Elke verpakking mag maar één keer worden gescand — Europese wetgeving verbiedt apothekers onge- bruikte medicatie opnieuw uit te geven. Daar zij n twee redenen voor. Als medicij - nen eenmaal zij n verstrekt, kun je niet con troleren of ze in de juiste condities worden bewaard en dus de werking niet garanderen, luidt het eerste argument. Daarnaast moeten de strenge regels voorkomen dat er vervalste medicatie in omloop komt.


Dat laatste is in de praktij k helemaal niet aan de orde, stelt Schrader, die zich al jaren inzet om medicij nverspilling terug te dringen. “De Falsifi ed Medicines Directive, zoals de Europese wet offi cieel heet, is een oplossing voor een niet-bestaand probleem. Uit Europees onderzoek blij kt namelij k dat de hoeveelheid nepmedicatie


Europa zo zorgvuldig hebben geregeld. Ik pleit er dus ook absoluut niet voor om de wetgeving hierover zomaar overboord te gooien. Wat we wél kunnen doen, is in kaart brengen voor welke medicatie die echt relevant is en voor welke niet. Maatwerk, kortom. Laten we om te beginnen middelen heruitgeven die geen bij zondere bewaarcondities vereisen, nog in ongeopende verpakkingen zitten en niet over de datum zij n. Daarvoor moet dan wel de wetgeving worden veranderd. En er zal een vergoeding moeten komen voor het extra werk dat dit apothekers oplevert. Een mooie opdracht voor het nieuwe kabinet.” De potentiële besparingen zij n in ieder


Oud-huisarts Walter Schrader


‘We krijgen steeds meer zicht op de omvang van het probleem’


in het legale circuit verwaarloosbaar is. Maar ondertussen vormt de wet wel een enorm obstakel voor – gecontroleerde – heruitgifte. Laten we hopen dat ze in Brussel tot herziening van deze kaders komen. Daarmee zou heruitgifte onder strikte voorwaarden mogelij k kunnen worden, een enorme overwinning.” De wettelij ke kwaliteitsgarantie is


volgens Schrader een heel ander ver- haal. “Het is een groot goed dat we dit in


geval enorm – VerspildePillen schat de jaarlij kse verspilling in alleen de eerste- lij nszorg op 630 miljoen euro (zie kader). Door de vergrij zing en het toenemende medicij ngebruik zal dit bedrag naar ver- wachting alleen maar stij gen. Zeker met het recordaantal medicij ntekorten van de laatste jaren valt de verspilling echt niet meer uit te leggen, vindt Schrader. “Om nog maar niet te spreken over de negatieve milieu-impact, van de productie en het vervoer tot aan de vernietiging.”


Besparing van 25 miljoen Voor medicij nen die in speciale omstan- digheden moeten worden bewaard, zij n er afgelopen jaren allerlei technische hulpmiddelen ontwikkeld. Bij voorbeeld een sticker met een sensor die je op de verpakking kunt plakken, waarmee je de temperatuur kunt monitoren. Of een spe- ciale box om de bewaarcondities constant te houden. Iemand die daar alles vanaf weet, is Charlotte Bekker, assistent-pro- fessor Duurzaam Geneesmiddelgebruik in het Radboudumc en voorzitter van de Green Deal-werkgroep Medicij nverspil- ling. Zij doet al sinds 2014 onderzoek naar mogelij ke heruitgifte van medicatie.


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92