Tekst: Frank van Kolfschooten Beeld: De Beeldredaktie/Jasper van Overbeek
Favoriete pil 067
René Héman, sociaal geneeskundige
“Koninkrijk vol sloppen is een inspirerend boek voor een sociaal geneeskundige zoals ik”, zegt KNMG-voorzitter René Héman. “Het is bewon- derenswaardig hoe artsen zich vanaf 1850 hebben ingespannen voor de verbetering van de gezondheid van enorme groepen armen in de grote Nederlandse steden.” Historicus Auke van der Woud beschrijft in
dit boek hoe in de loop van de negentiende eeuw steeds meer mensen van het platteland naar de steden trokken, waar ze meestal geen werk wisten te vinden. Miljoenen Nederlanders leefden er in bittere armoe onder erbarmelijke omstandigheden, vergelijkbaar met de huidige sloppenwijken in derdewereldsteden. Van der Woud maakt de troosteloosheid van het dage- lijks leven in korte hoofdstukken gedetailleerd aanschouwelijk, zegt Héman. “Hij brengt tot leven hoe kinderrijke gezinnen met z’n allen in één kamer woonden, zonder enige sanitaire voorziening. Mensen deden hun behoeften vaak op straat en overal waren afvalbergen. De sloppen waren daardoor grote besmettings- haarden en er waren geregeld epidemieën, zoals van cholera.” Artsen van de ‘sociale hygiëne’-beweging
bleven bij politici hameren op het belang van schoon drinkwater, riolering en betere huisves- ting, maar pas rond de eeuwwisseling kwam de politiek in beweging, en kwam er betere sociale wetgeving via de Gezondheidswet en de Woningwet. “Dat is voor een belangrijk deel te
danken aan deze idealistische artsen, die von- den dat ieder mens niet alleen recht had op een lang leven, maar ook op een leven met zo min mogelijk ziekte”, zegt Héman. “Op een leven dat vrij is van alles dat neerdrukt en beklemt, zoals ze dat zo fraai noemden.” Héman wijst erop dat er nog altijd grote
gezondheidsverschillen bestaan in Nederland. “Mensen met een lage sociaaleconomische status leven zeven jaar korter dan mensen met een hoge status. En als je kijkt naar het verschil in levensverwachting in goede gezondheid is dat zelfs achttien jaar.” Roken, overgewicht, overmatig alcoholge-
bruik, weinig beweging en ongezonde voeding spelen een belangrijke rol bij deze gezond-
‘Recht op een leven dat vrij is van alles dat neerdrukt en beklemt’
heidsverschillen, zegt Héman. “Als KNMG ont- wikkelen wij daar preventiebeleid voor, maar er zijn ook artsen die de barricaden op gaan om sneller resultaten te bereiken. Denk aan Wanda de Kanter en Pauline Dekker en hun strijd tegen het roken en de tabakslobby; be- vlogen artsen die zich sterk maken voor de volksgezondheid, net als in de 19de eeuw. En dat geeft inspiratie!”
René Héman (Maastricht, 1959) is sociaal genees- kundige en voorzitter van artsenfederatie KNMG. Zijn favoriete pil: Koninkrijk vol sloppen. Achterbuurten en vuil in de negentiende eeuw van historicus Auke van der Woud.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92
