023
een emotionele dreun als het niet goed afl oopt met een patiënt. Deze ouders deden een appèl op me en dat raakte mij. Er werd nog geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hersenstamkan- ker, niet in Nederland en internationaal ook bijna niet. Ik voelde me heel erg ver- antwoordelijk. Bovendien is nee voor mij eigenlijk geen antwoord. Het zit in mijn karakter om meteen ja te roepen.”
Overbelasting Harma Stenveld, arts bij de Levenseinde- kliniek en voorheen dermatoloog, weet uit eigen ervaring dat ze met haar nei- ging om altijd ja te zeggen zichzelf soms te zwaar belast. Stenveld heeft sinds de jaren negentig last van bronchiëctasie- en, waardoor ze vorig jaar is gestopt als dermatoloog. “Meestal voel ik het niet op tijd aan als ik een grens overschrijd, de vermoeidheid van de ziekte blijft me overvallen. Daarom heb ik nu begelei- ding om mezelf te leren begrenzen.” Overbelasting ontstaat volgens or-
ganisatiepsycholoog Stuijt niet alleen als gevolg van extreme betrokkenheid. “Overbelasting komt ook voort uit ver- plichtingen op het werk. Veel zorgprofessionals hebben moeite om nee te zeggen. Ze willen het goed doen, vaak zijn het loyale mensen die zich aan hun afspraken willen houden. Toch is dat niet hetzelfde als bevlogenheid. Als je iets wilt creëren, heb je een bepaalde geestdrift nodig.” Stuijt refereert aan wetenschappelijk onderzoek van Wilmar Schaufeli,
‘Als je van alle ouders en kinderen je vrienden maakt, maak je het jezelf heel moeilijk’
hoogleraar arbeids- en organisatiepsy- chologie aan de Universiteit Utrecht. Daaruit blijkt dat bevlogen werknemers zich vitaal en energiek voelen, toegewijd en betrokken zijn en volledig opgaan in hun werk, terwijl opgebrande werkne- mers zich juist vermoeid en afstandelijk voelen. Schaufeli stelt dat bevlogenheid en burn-out tegengestelde polen zijn en krijgt hierin bijval vanuit verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Psychiater Lara Stavenuiter noemt
zichzelf ‘goed belastbaar’. “Wel vind ik het soms moeilijk om voortdurend samen in de grote ruimte te verblijven, het prikkelgehalte is hoog. Maar dan ga ik gewoon af en toe even naar buiten om een stuk te wandelen.” Voor het ambassadeurschap van de
Stichting Semmy is Kaspers regelma- tig betrokken bij fondsenwerving en familiedagen en is hij beschikbaar voor vragen. “Buiten dat word ik met mate gevraagd voor een beperkt aantal bijeenkomsten. Daar ben ik wel blij om, want ik
kan me voorstellen dat het lastig is als je wordt overvraagd.”
Enorme drijfveer Ondanks de fysieke beperkingen waar Stenveld als gevolg van haar longaan- doening mee kampt, is stilzitten geen optie. Ze voelt een enorme drijfveer om zich sterk te maken voor goede commu- nicatie tussen arts en patiënt. “Het is een merkwaardige rol waar je als patiënt in terechtkomt: ik ben een mondige vrouw, maar geen mondige patiënt. Ik ervaar soms een ongeloofl ijk gebrek aan empathie.”
Stenveld deelt haar ervaringen op congressen voor zorgprofessionals. “Tijdens lezingen hoor ik vaak dat een gebrek aan empathie niet meer aan de orde zou zijn, maar ik maakte het een paar maanden geleden nog mee.” Vanuit die motivatie zit Stenveld sinds vorig jaar in het vrijwillige promotieteam van het boek Focus dat Kevin Wubbels schreef over zijn ervaringen als patiënt met lym- feklierkanker en ALS. “Dit boek is geen terechtwijzing of aanklacht tegen de gezondheidszorg. Het verhaal gaat niet over lijden, maar laat juist een enorme levenslust zien. Hoe Kevin schrijft over zijn ervaringen met artsen, daar kan iedereen iets van leren.” Haar drijfveer komt volgens Stenveld voort uit ‘bijna een soort woede’. “Naar mijn mening kun je als arts niet té betrokken zijn of te verweven raken met de patiënt. Ik denk dat horkerige artsen als mens lang niet zo horkerig zijn. Nam iedereen dat stuk- je mens-zijn maar wat meer mee in zijn werk. Ik vind dat we dit als zorgprofes- sionals moeten veranderen, want van de patiënt mogen we dat niet verwachten.”
Voldoening Over het algemeen zijn zorgprofessio- nals volgens Stuijt extreem betrokken en is het juist deze manier van werken waar zij voldoening uit halen. “Dat kan soms schuren met de visie binnen een maatschap of organisatie die geënt is op maximalisatie van productie. Maar als er geen ruimte is voor betrokkenheid zorgt dit voor chronische ontevredenheid, dat lekt energie. Heel betrokken, breed georiënteerde specialisten gaan in zo’n situatie uiteindelijk weg, uit frustratie. Dat is een beetje een vreemde paradox. Het zijn heel betrokken mensen, maar ze stappen uit het vak.” Volgens Stuijt is het belangrijk dat
collega’s en leidinggevenden met elkaar in gesprek gaan over de grenzen van compassie en bevlogenheid. “Het gaat over rolopvattingen, ideeën die voor iedereen anders zijn. Er is niet één harde manier van: zo moet het. Juist de variatie aan manieren om bevlogenheid vorm te geven is inspirerend.”
<
<
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92
